ЁЯУШ рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб | Options and Futures Trading – Advanced Level Guide

рдИрдмुрдХ 8: "рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб" рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╡िрд╕्рддाрд░рдкूрд░्рд╡рдХ рдЕрдиुрдХ्рд░рдордгिрдХा (Index) рджी рдЧрдИ рд╣ै:


ЁЯУШ рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб
ЁЯФЦ "рдЬोрдЦिрдо рдХो рд╕ाрдзो, рдоुрдиाрдлे рдХो рд╕ाрдзो – рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХे рджрдо рдкрд░!"


ЁЯУС рдЕрдиुрдХ्рд░рдордгिрдХा (Index)

ЁЯЯж A4 рд╕ाрдЗрдЬ рдХрд╡рд░ рдкेрдЬ

ЁЯЯж рдкрд░िрдЪрдп:

  • рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै?

  • рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдФрд░ рдСрдк्рд╢ंрд╕ рдХा рдорд╣рдд्рд╡

  • рдЗрд╕ рдЧाрдЗрдб рд╕े рдЖрдкрдХो рдХ्рдпा рд╕ीрдЦрдиे рдоिрд▓ेрдЧा?


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 1: рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп

  • рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХ्рдпा рд╣ोрддे рд╣ैं?

  • рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХे рдк्рд░рдХाрд░

  • рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдХी рдоूрд▓ рдмाрддें


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 2: рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै?

  • рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдХैрд╕े рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै?

  • рдоाрд░्рдЬिрди, рд▓ॉрдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдФрд░ рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी

  • рдлाрдпрджे рдФрд░ рдиुрдХрд╕ाрди


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 3: рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै?

  • рдХॉрд▓ рдФрд░ рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди

  • рдк्рд░ीрдоिрдпрдо, рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╕, рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी

  • рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХे рдиिрдпрдо


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 4: рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп

  • рдбेрд▓्рдЯा, рдЧाрдоा, рдеीрдЯा, рд╡ेрдЧा, рд░ो

  • рд░िрд╕्рдХ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдоें рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХी рднूрдоिрдХा


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 5: рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ рдФрд░ рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓ рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

  • рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдЙрддाрд░-рдЪрдв़ाрд╡ рд╕े рдХрдоाрдиा

  • рд▓ॉрди्рдЧ рдФрд░ рд╢ॉрд░्рдЯ рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓

  • рд▓ॉрди्рдЧ рдФрд░ рд╢ॉрд░्рдЯ рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 6: рдмुрд▓िрд╢ рдФрд░ рдмेрдпрд░िрд╢ рдСрдк्рд╢рди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

  • рдмुрд▓ рдХॉрд▓ рд╕्рдк्рд░ेрдб

  • рдмेрдпрд░ рдкुрдЯ рд╕्рдк्рд░ेрдб

  • рд░िрд╕्рдХ-рд░िрд╡ाрд░्рдб рдЕрдиुрдкाрдд


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 7: рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ рдФрд░ рдмрдЯрд░рдл्рд▓ाрдИ рд╕्рдк्рд░ेрдб

  • рд╕ीрдоिрдд рд▓ाрдн рдФрд░ рд╕ीрдоिрдд рдЬोрдЦिрдо

  • рд╢ांрдд рдмाрдЬाрд░ рдоें рдХрдоाрдИ рдХी рддрдХрдиीрдХ


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 8: рд╣ेрдЬिंрдЧ рдФрд░ рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдк्рд░ोрдЯेрдХ्рд╢рди

  • рд░िрд╕्рдХ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХे рд▓िрдП рдСрдк्рд╢ंрд╕

  • рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ेрдЬिंрдЧ

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╕рд╣िрдд рд╕рдордЭाрдЗрд╢


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 9: рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдФрд░ рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди

  • рдбрд░, рд▓ाрд▓рдЪ рдФрд░ рдзैрд░्рдп рдХा рдк्рд░рднाрд╡

  • рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдФрд░ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдк्рд▓ाрди рдХी рднूрдоिрдХा


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 10: рдСрдк्рд╢рди рдЪेрди рдФрд░ рдУрдкрди рдЗंрдЯрд░ेрд╕्рдЯ рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг

  • рдСрдк्рд╢рди рдЪेрди рдХो рдкрдв़рдиा

  • рдУрдкрди рдЗंрдЯрд░ेрд╕्рдЯ рдФрд░ рд╡ॉрд▓्рдпूрдо

  • рд╕рдкोрд░्рдЯ рдФрд░ рд░ेрд╕िрд╕्рдЯेंрд╕ рдХी рдкрд╣рдЪाрди


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 11: рд╕рдлрд▓ рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдХी рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

  • рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рдФрд░ рдХेрд╕ рд╕्рдЯрдбी

  • рд▓рдЧाрддाрд░ рдоुрдиाрдлे рдХे рд╕ूрдд्рд░


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 12: рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдЯूрд▓्рд╕ рдФрд░ рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдо्рд╕

  • рдмेрд╕्рдЯ рдЪाрд░्рдЯिंрдЧ рдЯूрд▓्рд╕

  • рд╕्рдХैрдирд░्рд╕ рдФрд░ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдЯूрд▓्рд╕

  • рдоोрдмाрдЗрд▓ рдФрд░ рд╡ेрдм рдРрдк्рд╕


ЁЯФ╖ рдЕंрддिрдо рд╕ाрд░ांрд╢ рдФрд░ рд╕ुрдЭाрд╡

  • рдоुрдЦ्рдп рдмिंрджुрдУं рдХी рдкुрдирд░ाрд╡ृрдд्рддि

  • рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рдиिрд░ंрддрд░ рд╕ुрдзाрд░ рдХैрд╕े рдХрд░ें

  • рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдЧрд▓े рдХрджрдо


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा "рдкрд░िрдЪрдп" (Introduction) рднाрдЧ рд╣िंрджी рдоें:


ЁЯУЦ рдкрд░िрдЪрдп:

"рдЬोрдЦिрдо рдХो рд╕ाрдзो, рдоुрдиाрдлे рдХो рд╕ाрдзो – рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХे рджрдо рдкрд░!"

рдЖрдЬ рдХा рд╕्рдЯॉрдХ рдоाрд░्рдХेрдЯ рддेрдЬ़ी рд╕े рдмрджрд▓рддा рд╣ुрдЖ рдПрдХ рдРрд╕ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै рдЬрд╣ाँ рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╕े рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╣рд░ рдиिрд░्рдгрдп рдЖрдкрдХो рдоुрдиाрдлे рдХी рдирдИ рдКंрдЪाрдЗрдпों рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪा рд╕рдХрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЬैрд╕े-рдЬैрд╕े рдмाрдЬ़ाрд░ рдХी рдЧрд╣рд░ाрдИ рдмрдв़рддी рд╣ै, рд╡ैрд╕े-рд╡ैрд╕े рдЙрд╕рдоें рдЬोрдЦिрдо рдФрд░ рдЬрдЯिрд▓рддा рднी рдмрдв़рддी рд╣ै। рдРрд╕े рдоें "рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ" рдПрдХ рдРрд╕ा рд╣рдеिрдпाрд░ рдмрди рдЬाрддा рд╣ै рдЬो рдиा рдХेрд╡рд▓ рдЬोрдЦिрдо рдХो рд╕ीрдоिрдд рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЖрдкрдХे рдиिрд╡ेрд╢ рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╕्рдеिрд░рддा рднी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै।

рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХрд░рдиा рдЖрд╕ाрди рдирд╣ीं рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдпрджि рд╕рд╣ी рдЬाрдирдХाрд░ी, рддрдХрдиीрдХी рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдФрд░ рд░рдгрдиीрддि рд╣ो рддो рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдк्рд░рднाрд╡ी рдФрд░ рд▓ाрднрдХाрд░ी рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдИрдмुрдХ рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЖрдкрдХो рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдХी рдЬрдЯिрд▓рддाрдУं рдХो рд╕рд░рд▓ рднाрд╖ा рдоें рд╕рдордЭाрдиा рд╣ै, рддाрдХि рдЖрдк рдПрдХ рд╕ाрдоाрди्рдп рдиिрд╡ेрд╢рдХ рд╕े рдПрдХ рдПрдбрд╡ांрд╕ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рдХी рдпाрдд्рд░ा рддрдп рдХрд░ рд╕рдХें।

рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рд╣рдо рди рдХेрд╡рд▓ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдФрд░ рдСрдк्рд╢ंрд╕ рдХी рдоूрд▓ рдмाрддें рдЬाрдиेंрдЧे, рдмрд▓्рдХि рдЖрдкрдХो рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕, рд╕्рдк्рд░ेрдб рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬीрдЬ़, рд╣ेрдЬिंрдЧ рддрдХрдиीрдХ, рдФрд░ рдСрдк्рд╢рди рдЪेрди рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЬैрд╕ी рдПрдбрд╡ांрд╕्рдб рдЕрд╡рдзाрд░рдгाрдУं рд╕े рднी рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░ाрдПंрдЧे। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рд╣рдо рдХेрд╕ рд╕्рдЯрдбी, рд╕рдлрд▓ рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдХे рдЕрдиुрднрд╡, рдФрд░ рдк्рд░ैрдХ्рдЯिрдХрд▓ рдЙрджाрд╣рд░рдгों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрдкрдХो рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рд╕िрдЦाрдПंрдЧे।

рдЪाрд╣े рдЖрдк рдПрдХ рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рд╣ों рдпा рдХोрдИ рдЙрдд्рд╕ुрдХ рдиिрд╡ेрд╢рдХ, рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХो рдЕрдкрдиे рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХो рдПрдХ рдирдИ рджिрд╢ा рджेрдЧा।


рдЕрдм рдЖрдЗрдП, рдЗрд╕ рдЬ्рдЮाрдирдпाрдд्рд░ा рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХрд░рддे рд╣ैं – рдЬрд╣ाँ рд░िрд╕्рдХ рдХो рд╕рдордЭрдиा рд╣ी рдЕрд╕рд▓ी рдоुрдиाрдлा рдХрдоाрдиे рдХी рдХुंрдЬी рд╣ै! ЁЯФСЁЯУИ


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕрдз्рдпाрдп 1: рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп рд╣िंрджी рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 1: рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп

"рднрд╡िрд╖्рдп рдХे рд╕ौрджों рд╕े рдЖрдЬ рдХा рдиिрдпंрдд्рд░рдг – рдпрд╣ी рд╣ै рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХी рд╢рдХ्рддि।"


ЁЯУМ рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХ्рдпा рд╣ोрддे рд╣ैं?

рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ (Derivatives) рдРрд╕े рд╡िрдд्рддीрдп рдЙрдкрдХрд░рдг (Financial Instruments) рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬिрдирдХी рдХीрдордд рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рд╕ंрдкрдд्рддि (Asset) рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрди्рдп рд╕ंрдкрдд्рддि рдЕंрдбрд░рд▓ाрдЗंрдЧ рдПрд╕ेрдЯ рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै। рдЬैрд╕े: рд╕्рдЯॉрдХ्рд╕, рдХрдоोрдбिрдЯीрдЬ़, рдХрд░ेंрд╕ी, рдЗंрдбेрдХ्рд╕ рдЗрдд्рдпाрджि।

рд╕рд░рд▓ рд╢рдм्рджों рдоें:
рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХी рдХोрдИ рдЕрдкрдиी рдХीрдордд рдирд╣ीं рд╣ोрддी, рдЗрдирдХी рд╡ैрд▓्рдпू рдХिрд╕ी рдФрд░ рдЪीрдЬ़ (рдЬैрд╕े рд╕्рдЯॉрдХ рдпा рдЧोрд▓्рдб) рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ोрддी рд╣ै।


ЁЯУШ рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХे рдк्рд░рдХाрд░

рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдоुрдЦ्рдпрддः рдЪाрд░ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं:

  1. рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ (Futures):
    рдПрдХ рдРрд╕ा рдПрдЧ्рд░ीрдоेंрдЯ рдЬिрд╕рдоें рдЖрдк рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдХिрд╕ी рддाрд░ीрдЦ рдкрд░ рдХिрд╕ी рд╕ंрдкрдд्рддि рдХो рддрдп рдХीрдордд рдкрд░ рдЦрд░ीрджрдиे рдпा рдмेрдЪрдиे рдХी рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рд▓ेрддे рд╣ैं।

  2. рдСрдк्рд╢ंрд╕ (Options):
    рдПрдХ рдРрд╕ा рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдЬिрд╕рдоें рдЦрд░ीрджाрд░ рдХो рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै (рд▓ेрдХिрди рдмाрдз्рдпрддा рдирд╣ीं) рдХि рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕рдордп рдкрд░ рдХिрд╕ी рд╕ंрдкрдд्рддि рдХो рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХीрдордд рдкрд░ рдЦрд░ीрдж рдпा рдмेрдЪ рд╕рдХे।

  3. рдлॉрд░рд╡рд░्рдб्рд╕ (Forwards):
    рдпрд╣ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЬैрд╕ा рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ рдУрдкрди рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдЯ्рд░ेрдб рдирд╣ीं рд╣ोрддा, рдмрд▓्рдХि рджो рдкрдХ्рд╖ों рдХे рдмीрдЪ рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд░ूрдк рд╕े рдХिрдпा рдЧрдпा рд╕рдордЭौрддा рд╣ोрддा рд╣ै।

  4. рд╕्рд╡ैрдк्рд╕ (Swaps):
    рджो рдкाрд░्рдЯिрдпों рдХे рдмीрдЪ рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдХैрд╢ рдл्рд▓ो рдПрдХ्рд╕рдЪेंрдЬ рдХрд░рдиे рдХा рдПрдЧ्рд░ीрдоेंрдЯ।


ЁЯза рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХ्рдпों рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ैं?

рдХाрд░рдг рд╡िрд╡рд░рдг
✔️ рд╣ेрдЬिंрдЧ рдЬोрдЦिрдо рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
✔️ рд╕्рдкेрдХुрд▓ेрд╢рди рдоूрд▓्рдп рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдХा рдкूрд░्рд╡ाрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрдХрд░ рдоुрдиाрдлा рдХрдоाрдиे рдХा рдоौрдХा рдоिрд▓рддा рд╣ै।
✔️ рд▓ीрд╡рд░ेрдЬ рдХрдо рдкूंрдЬी рдоें рдмрдб़े рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдХो рдХंрдЯ्рд░ोрд▓ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
✔️ рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдк्рд░ोрдЯेрдХ्рд╢рди рдиिрд╡ेрд╢ рдХो рдЕрдирдЪाрд╣े рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рдмрдЪाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

ЁЯУК рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╕े рд╕рдордЭें:

рдоाрди рд▓ीрдЬिрдП Infosys рдХा рд╢ेрдпрд░ рдЖрдЬ ₹1,500 рдкрд░ рдЯ्рд░ेрдб рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЖрдк рдЙрдо्рдоीрдж рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि рдпрд╣ 1 рдорд╣ीрдиे рдоें ₹1,600 рд╣ो рдЬाрдПрдЧा।
рдЖрдк рдПрдХ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं рдЬिрд╕рдоें рдЖрдк ₹1,510 рдкрд░ Infosys рдЦрд░ीрджрдиे рдХी рдбीрд▓ рдХрд░рддे рд╣ैं।

рдЕрдЧрд░ 1 рдорд╣ीрдиे рдмाрдж рднाрд╡ ₹1,600 рд╣ो рдЧрдпा, рддो рдЖрдк ₹90/рд╢ेрдпрд░ рдХा рдоुрдиाрдлा рдХрдоा рд╕рдХрддे рд╣ैं।
рдЕрдЧрд░ рдЧिрд░рдХрд░ ₹1,450 рд╣ो рдЧрдпा, рддो рдиुрдХрд╕ाрди ₹60/рд╢ेрдпрд░ рдХा рд╣ोрдЧा।


ЁЯЫС рдЬोрдЦिрдо (Risk):

  • рдЙрдЪ्рдЪ рдЙрддाрд░-рдЪрдв़ाрд╡ (Volatility)

  • рд▓िрдоिрдЯेрдб рд╕рдордп

  • рдЧрд▓рдд рдкूрд░्рд╡ाрдиुрдоाрди рд╕े рдмрдб़ा рдиुрдХрд╕ाрди

  • рд▓ीрд╡рд░ेрдЬ рдХे рдХाрд░рдг рдиुрдХрд╕ाрди рдЬрд▓्рджी рдмрдв़рддा рд╣ै


ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рд╡िрдд्рддीрдп рдмाрдЬ़ाрд░ рдХा рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рд▓ेрдХिрди рдЬोрдЦिрдо рднрд░ा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ैं। рдпрджि рдЗрди्рд╣ें рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╕े рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрдП рддो рдпрд╣ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдФрд░ рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рджोрдиों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдмेрд╣рддрд░ीрди рдЯूрд▓ рд╕ाрдмिрдд рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं।


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕрдз्рдпाрдп 2: рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै? рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░рдкूрд░्рд╡рдХ рд╡िрд╡рд░рдг:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 2: рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै?

"рдл्рдпूрдЪрд░ рдоें рд╕ौрджा рддрдп рдХрд░ рдЖрдЬ рдХрдоाрдИ рдХी рддैрдпाрд░ी – рдпрд╣ी рд╣ै рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХी рд╕рдордЭ।"


ЁЯУМ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХा рдЕрд░्рде

рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдПрдХ рдРрд╕ा рд╕рдордЭौрддा (Contract) рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рджो рдкрдХ्рд╖ рдХिрд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖ рдПрд╕ेрдЯ (рдЬैрд╕े – рд╕्рдЯॉрдХ, рдХрдоोрдбिрдЯी, рдЗंрдбेрдХ्рд╕, рдХрд░ेंрд╕ी рдЖрджि) рдХो рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдХिрд╕ी рддाрд░ीрдЦ рдкрд░ рдкूрд░्рд╡-рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХीрдордд (pre-determined price) рдкрд░ рдЦрд░ीрджрдиे рдпा рдмेрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рд░ाрдЬ़ी рд╣ोрддे рд╣ैं।

рдпрд╣ рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдПрдХ्рд╕рдЪेंрдЬ рдкрд░ рд▓िрд╕्рдЯेрдб рдФрд░ рд░ेрдЧुрд▓ेрдЯेрдб рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬैрд╕े NSE (рдиेрд╢рдирд▓ рд╕्рдЯॉрдХ рдПрдХ्рд╕рдЪेंрдЬ)


ЁЯз╛ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं

рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╡िрд╡рд░рдг
ЁЯУЕ рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рдбेрдЯ рд╣рд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдХी рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕рдоाрдк्рддि рддाрд░ीрдЦ рд╣ोрддी рд╣ै (рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдорд╣ीрдиे рдХा рдЕंрддिрдо рдЧुрд░ुрд╡ाрд░)।
ЁЯУж рд▓ॉрдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдПрдХ рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдоें рддрдп рдоाрдд्рд░ा рд╣ोрддी рд╣ै – рдЬैрд╕े Reliance рдХा 250 рд╢ेрдпрд░ рдк्рд░рддि рд▓ॉрдЯ।
ЁЯТ░ рдоाрд░्рдЬिрди рдордиी рдХेрд╡рд▓ рдХुрдЫ рдк्рд░рддिрд╢рдд рд░ाрд╢ि рдЬрдоा рдХрд░рдХे рдкूрд░े рд▓ॉрдЯ рдкрд░ рдЯ्рд░ेрдб рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। (рдЬैрд╕े 20% рдоाрд░्рдЬिрди)।
ЁЯФБ рдоाрд░्рдХ рдЯू рдоाрд░्рдХेрдЯ (MTM) рд╣рд░ рджिрди рдХा рдк्рд░ॉрдлिрдЯ/рд▓ॉрд╕ рд╕ेрдЯрд▓ рд╣ोрддा рд╣ै।
⚖️ рд▓ीрд╡рд░ेрдЬ рдХрдо рдкूंрдЬी рдоें рдмрдб़ी рдбीрд▓ рдХा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдоिрд▓рддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЬोрдЦिрдо рднी рдмрдв़рддा рд╣ै।

ЁЯза рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХैрд╕े рдХाрдо рдХрд░рддी рд╣ै? (рдЙрджाрд╣рд░рдг)

рдоाрди рд▓ीрдЬिрдП:
рдЖрдкрдХो рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि Tata Motors рдХे рд╢ेрдпрд░ рдХी рдХीрдордд ₹950 рд╕े рдмрдв़рдХрд░ ₹1,000 рдЬाрдПрдЧी।

рдЖрдк рдПрдХ Tata Motors Futures рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं рдЬिрд╕рдХा

  • рд▓ॉрдЯ рд╕ाрдЗрдЬ: 300

  • рдк्рд░ाрдЗрд╕: ₹950

  • рдоाрд░्рдЬिрди: 20% → ₹57,000 рдХे рдЖрд╕рдкाрд╕

рд╕्рдеिрддि A: рдЕрдЧрд░ рд╢ेрдпрд░ ₹1,000 рддрдХ рдЧрдпा

– рдоुрдиाрдлा = ₹50 × 300 = ₹15,000

рд╕्рдеिрддि B: рдЕрдЧрд░ рд╢ेрдпрд░ ₹920 рддрдХ рдЧिрд░ा

– рдиुрдХрд╕ाрди = ₹30 × 300 = ₹9,000


ЁЯУК рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХे рдлाрдпрджे

✅ рд╣ेрдЬिंрдЧ рдЯूрд▓: рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдХो рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП
✅ рд╕्рдкेрдХुрд▓ेрд╢рди рдХा рдЕрд╡рд╕рд░: рдХрдо рд╕рдордп рдоें рддेрдЬ़ рдоुрдиाрдлा рдкाрдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा
✅ рд▓िрдХ्рд╡िрдбिрдЯी: Nifty, Bank Nifty рдФрд░ рдЯॉрдк рд╕्рдЯॉрдХ्рд╕ рдоें рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд▓िрдХ्рд╡िрдбिрдЯी


ЁЯЫС рдЬोрдЦिрдо рдФрд░ рд╕ाрд╡рдзाрдиिрдпाँ

⚠️ рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рд▓ीрд╡рд░ेрдЬ = рдмрдб़ा рдиुрдХрд╕ाрди
⚠️ рд╕рдордп рдХी рд╕ीрдоा – рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдХी рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी
⚠️ рджैрдиिрдХ MTM рд╕ेрдЯрд▓рдоेंрдЯ рд╕े рдХैрд╢ рдл्рд▓ो рдкрд░ рдЕрд╕рд░
⚠️ рдЯ्рд░ेंрдб рдмрджрд▓рдиे рдкрд░ рддेрдЬी рд╕े рдШाрдЯा рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै


ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдПрдХ рддाрдХрддрд╡рд░ рд▓ेрдХिрди рдЬोрдЦिрдордкूрд░्рдг рдоाрдз्рдпрдо рд╣ै рдЬो рдЕрдиुрднрд╡ी рдФрд░ рд╕рддрд░्рдХ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХे рд▓िрдП рд▓ाрднрдХाрд░ी рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै। рдпрджि рдЖрдкрдХो рдЯ्рд░ेंрдб, рд╡ॉрд▓्рдпूрдо рдФрд░ рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХी рд╕рдордЭ рд╣ै, рддो рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рд╕े рд╕्рдеिрд░ рдХрдоाрдИ рд╕ंрднрд╡ рд╣ै।


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕрдз्рдпाрдп 3: рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै? рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░рдкूрд░्рд╡рдХ рд╡िрд╡рд░рдг:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 3: рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै?

"рд╕рд╣ी рдСрдк्рд╢рди рдЪुрдирдиा рд╣ी рдЕрд╕рд▓ी рд╡िрдХрд▓्рдк рд╣ै – рдХрдо рдЬोрдЦिрдо рдоें рдмрдб़ा рдоुрдиाрдл़ा!"


ЁЯУМ рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХा рдЕрд░्рде

рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдПрдХ рдРрд╕ा рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рд╕ौрджा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдЦрд░ीрджाрд░ рдХो рдПрдХ рдПрд╕ेрдЯ (рдЬैрд╕े рд╕्рдЯॉрдХ, рдЗंрдбेрдХ्рд╕) рдХो рдПрдХ рддрдп рдХीрдордд (Strike Price) рдкрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЦрд░ीрджрдиे рдпा рдмेрдЪрдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै – рд▓ेрдХिрди рдХोрдИ рдмाрдз्рдпрддा рдирд╣ीं рд╣ोрддी।

ЁЯУМ рдСрдк्рд╢рди рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं:

  1. Call Option (рдХॉрд▓ рдСрдк्рд╢рди) – рдЦрд░ीрджрдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░

  2. Put Option (рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди) – рдмेрдЪрдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░


ЁЯз╛ рдСрдк्рд╢рди рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдШрдЯрдХ

рдШрдЯрдХ рд╡िрд╡рд░рдг
ЁЯУИ Strike Price рд╡рд╣ рдХीрдордд рдЬिрд╕ рдкрд░ рдПрд╕ेрдЯ рдХो рдЦрд░ीрджा/рдмेрдЪा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै
Expiry Date рдСрдк्рд╢рди рдХा рд╕рдоाрдк्рддि рд╕рдордп (рд╣рд░ рдорд╣ीрдиे рдХा рдЕंрддिрдо рдЧुрд░ुрд╡ाрд░)
ЁЯТ╡ Premium рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджрдиे рдХे рд▓िрдП рджी рдЧрдИ рдХीрдордд
ЁЯУК Lot Size рд╣рд░ рдСрдк्рд╢рди рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдХा рдлिрдХ्рд╕ рд╕ाрдЗрдЬ (рдЬैрд╕े Reliance: 250 рд╢ेрдпрд░)

ЁЯУШ рдХॉрд▓ рдСрдк्рд╢рди рдЙрджाрд╣рд░рдг:

рдЖрдкрдХो рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि Infosys рдХा рд╢ेрдпрд░ ₹1500 рд╕े ₹1600 рд╣ो рдЬाрдПрдЧा।
рдЖрдк ₹1520 рдХी рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рд╡ाрд▓ा Call Option ₹30 рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдкрд░ рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं।

рд╕्рдеिрддि A: рдЕрдЧрд░ рд╢ेрдпрд░ ₹1600 рд╣ो рдЧрдпा

ЁЯСЙ Intrinsic Value = ₹1600 – ₹1520 = ₹80
ЁЯСЙ рдоुрдиाрдлा = ₹80 – ₹30 = ₹50 рдк्рд░рддि рд╢ेрдпрд░
ЁЯСЙ Total = ₹50 × 300 = ₹15,000

рд╕्рдеिрддि B: рдЕрдЧрд░ рд╢ेрдпрд░ ₹1500 рд╣ी рд░рд╣ा

ЁЯСЙ Option Expired Worthless → рдиुрдХрд╕ाрди ₹30 × 300 = ₹9,000


ЁЯУШ рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди рдЙрджाрд╣рд░рдг:

рдЖрдкрдХो рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि Tata Motors ₹600 рд╕े ₹550 рддрдХ рдЧिрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдЖрдк ₹580 рдХी рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рд╡ाрд▓ा Put Option ₹10 рдоें рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं।

рдЕрдЧрд░ рд╢ेрдпрд░ ₹550 рд╣ो рдЧрдпा:

ЁЯСЙ Intrinsic Value = ₹580 – ₹550 = ₹30
ЁЯСЙ рдоुрдиाрдлा = ₹30 – ₹10 = ₹20 рдк्рд░рддि рд╢ेрдпрд░


ЁЯУМ рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджाрд░ рдмрдиाрдо рдСрдк्рд╢рди рд╡िрдХ्рд░ेрддा

рднूрдоिрдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд░िрд╕्рдХ рд░िрд╡ाрд░्рдб
рдЦрд░ीрджाрд░ (Buyer) рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै, рдмाрдз्рдпрддा рдирд╣ीं рд╕ीрдоिрдд рдиुрдХрд╕ाрди (Premium) рдЕрд╕ीрдоिрдд рдоुрдиाрдлा
⚠️ рд╡िрдХ्рд░ेрддा (Seller/Writer) рдмाрдз्рдпрддा рд╣ै рдЕрд╕ीрдоिрдд рдиुрдХрд╕ाрди рд╕ीрдоिрдд рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдоुрдиाрдлा

ЁЯУК рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХे рдлाрдпрджे

✅ рд╕ीрдоिрдд рд░िрд╕्рдХ (рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рддрдХ)
✅ рдХрдо рдкूंрдЬी рдоें рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ
✅ рд╣ेрдЬिंрдЧ рдЯूрд▓
✅ рд╡िрд╡िрдз рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдмрдиाрдиा рд╕ंрднрд╡


ЁЯЫС рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХे рдЬोрдЦिрдо

⚠️ рд╕рдордп рдХा рдХ्рд╖рдп (Time Decay – Theta)
⚠️ рдЧрд▓рдд рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рдпा рджिрд╢ा рдЪुрдирдиे рд╕े рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдбूрдм рд╕рдХрддा рд╣ै
⚠️ рдЬ्рдпाрджा рд▓ीрд╡рд░ेрдЬ = рддेрдЬी рд╕े рдиुрдХрд╕ाрди
⚠️ рдСрдк्рд╢рди рд╕ेрд▓िंрдЧ рдоें Margin Requirement рдЬ़्рдпाрджा рд╣ोрддी рд╣ै


ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдПрдХ рд╕рдордЭрджाрд░ी рдФрд░ рд░рдгрдиीрддि рдЖрдзाрд░िрдд рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд╕्рдЯाрдЗрд▓ рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдХрдо рдкूंрдЬी рд╕े рд╢ुрд░ू рдХрд░рдХे рдмрдб़े рдоुрдиाрдлे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдЧрд╣рд░ी рд╕рдордЭ, рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХा рдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдмेрд╣рдж рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै।


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕрдз्рдпाрдп 4: рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 4: рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп

"рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ – рд╣рд░ рдиंрдмрд░ рдоें рдЫुрдкा рд╣ै рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХा рдЧрдгिрддीрдп рд░рд╣рд╕्рдп!"


ЁЯУМ рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХ्рдпा рд╣ैं?

рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рд╡े рдЧрдгिрддीрдп рд╕ंрдХेрддрдХ рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬो рд╣рдоें рдмрддाрддे рд╣ैं рдХि рдХिрд╕ी рдСрдк्рд╢рди рдХी рдХीрдордд (Premium) рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдмाрдЬाрд░ рдХे рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдХाрд░рдХों (рдЬैрд╕े рд╕рдордп, рд╡ोрд▓ैрдЯिрд▓िрдЯी, рдЕंрдбрд░рд▓ाрдЗंрдЧ рдк्рд░ाрдЗрд╕) рдХे рдХाрд░рдг рдХैрд╕े рдФрд░ рдХिрддрдиा рд╣ोрдЧा।

рд╣рд░ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рдХे рд▓िрдП рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХो рд╕рдордЭрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ी рдмрддाрддे рд╣ैं рдХि рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдШрдЯेрдЧा рдпा рдмрдв़ेрдЧा, рдФрд░ рдХिрддрдиी рддेрдЬी рд╕े।


ЁЯУШ рдк्рд░рдоुрдЦ рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕:

рдЧ्рд░ीрдХ рдЕрд░्рде рдк्рд░рднाрд╡
ЁЯФ╖ Delta (╬Ф) рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдХे рдмрджрд▓рдиे рдкрд░ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдоें рдХिрддрдиा рдмрджрд▓ाрд╡ рд╣ोрдЧा рд╕्рдЯॉрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдХी рджिрд╢ा рдХे рдк्рд░рддि рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓рддा
ЁЯФ╖ Gamma (╬У) рдбेрд▓्рдЯा рдоें рдХिрддрдиा рдмрджрд▓ाрд╡ рд╣ोрдЧा рдЯ्рд░ेंрдб рдХे рддेрдЬ़ рдмрджрд▓рдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा
ЁЯФ╖ Theta (╬Ш) рд╣рд░ рджिрди рдмीрддрдиे рдкрд░ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдоें рдХिрддрдиी рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рд╣ोрдЧी рд╕рдордп рдХा рдХ्рд╖рдп (Time Decay)
ЁЯФ╖ Vega (╬╜) рд╡ोрд▓ैрдЯिрд▓िрдЯी рдмрджрд▓рдиे рдкрд░ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХैрд╕े рдмрджрд▓ेрдЧा рдЕрдиिрд╢्рдЪिрддрддा рдХा рдк्рд░рднाрд╡
ЁЯФ╖ Rho (╧Б) рдм्рдпाрдЬ рджрд░ों рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рд╕े рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдкрд░ рдЕрд╕рд░ рдХрдо рдЙрдкрдпोрдЧ рдоें рдЖрдиे рд╡ाрд▓ा рдЧ्рд░ीрдХ

ЁЯФ╖ Delta (╬Ф) – рджिрд╢ा рдХी рддाрдХрдд

  • Call Option рдХे рд▓िрдП Delta 0 рд╕े 1 рдХे рдмीрдЪ рд╣ोрддा рд╣ै

  • Put Option рдХे рд▓िрдП Delta 0 рд╕े –1 рдХे рдмीрдЪ рд╣ोрддा рд╣ै

  • рдЕрдЧрд░ Delta = 0.5 рд╣ै, рддो рд╕्рдЯॉрдХ рдоें ₹10 рдХा рдмрджрд▓ाрд╡, рдСрдк्рд╢рди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдоें ₹5 рдХा рдмрджрд▓ाрд╡ рд▓ाрдПрдЧा

  • ATM рдСрдк्рд╢рди рдХा рдбेрд▓्рдЯा ≈ 0.5 рд╣ोрддा рд╣ै


ЁЯФ╖ Gamma (╬У) – рдбेрд▓्рдЯा рдХी рд╕्рдкीрдб

  • рдбेрд▓्рдЯा рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдХी рджрд░

  • Gamma рдЬ्рдпाрджा = Volatile рдоूрд╡рдоेंрдЯ

  • рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдЗрд╕े рдбेрд▓्рдЯा рдХो рдПрдбрдЬрд╕्рдЯ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░рддे рд╣ैं

  • ATM рдСрдк्рд╢рди рдоें рдЧाрдоा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै


ЁЯФ╖ Theta (╬Ш) – рд╕рдордп рдХा рджुрд╢्рдорди

  • рд╣рд░ рдмीрддрддा рджिрди рдСрдк्рд╢рди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХो рдХрдо рдХрд░рддा рд╣ै

  • Long Options (рдЦрд░ीрджाрд░ों) рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдиुрдХрд╕ाрдирджाрдпрдХ рд╣ै

  • Short Options (рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं) рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдлाрдпрджेрдоंрдж рд╣ोрддा рд╣ै

  • Expiry рдХे рдкाрд╕ Theta decay рддेрдЬ़ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै


ЁЯФ╖ Vega (╬╜) – рд╡ोрд▓ैрдЯिрд▓िрдЯी рдХा рдЕрд╕рд░

  • Implied Volatility рдмрдв़े рддो Premium рдмрдв़ेрдЧा

  • High Vega = High Premium sensitivity to volatility

  • Event-based рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ (рдЬैрд╕े рдмрдЬрдЯ, рд░िрдЬ़рд▓्рдЯ) рдоें Vega рдЕрд╣рдо рд╣ोрддा рд╣ै


ЁЯФ╖ Rho (╧Б) – рдм्рдпाрдЬ рджрд░ों рдХा рдк्рд░рднाрд╡

  • рдм्рдпाрдЬ рджрд░ों рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдХा рдЕрд╕рд░ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдкрд░

  • Call рдСрдк्рд╢рди рдоें рдм्рдпाрдЬ рджрд░ рдмрдв़рдиे рдкрд░ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдмрдв़рддा рд╣ै

  • Put рдСрдк्рд╢рди рдоें рдм्рдпाрдЬ рджрд░ рдмрдв़рдиे рдкрд░ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдШрдЯрддा рд╣ै

  • рдЖрдорддौрд░ рдкрд░ рдХрдо рдЙрдкрдпोрдЧ рдоें рдЖрддा рд╣ै


ЁЯУК рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХा рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЙрдкрдпोрдЧ

рд╕्рдеिрддि рдХौрди рд╕ा рдЧ्рд░ीрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг?
рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдШрдЯрддा рд╣ै Theta
рддेрдЬी/рдоंрджी рдХी рдЪाрд▓ рдкрдХрдб़рдиा Delta
рддेрдЬ़ рдмрджрд▓рддी рдЪाрд▓ рдоें рдЬोрдЦिрдо рд╕рдордЭрдиा Gamma
рд╡ोрд▓ैрдЯिрд▓िрдЯी рдЖрдзाрд░िрдд рд░рдгрдиीрддि Vega

ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рд╡ो рдЕрджृрд╢्рдп рд╢рдХ्рддिрдпाँ рд╣ैं рдЬो рдСрдк्рд╢рди рдХे рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддी рд╣ैं। рдпрджि рдЖрдк рдПрдХ рдЧंрднीрд░ рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбрд░ рд╣ैं, рддो рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХी рд╕рдордЭ рдЖрдкрдХो рдПрдХ рд╕ाрдзाрд░рдг рдЕрдиुрдоाрди рд╕े рд╣рдЯाрдХрд░ рдбेрдЯा рдЖрдзाрд░िрдд рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░ेрдЧी।


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕрдз्рдпाрдп 5: рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ рдФрд░ рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓ рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░рдкूрд░्рд╡рдХ рд╡िрд╡рд░рдг:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 5: рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ рдФрд░ рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓ рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

"рдЬрдм рджिрд╢ा рдЕрдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ो, рддрдм рдЦेрд▓ें рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХे рдЦेрд▓ – рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ рдФрд░ рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓!"


ЁЯУМ рднूрдоिрдХा:

рдмाрдЬाрд░ рдоें рдХрдИ рдмाрд░ рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рд╣ोрддी рд╣ै рдЬрдм рд╣рдоें рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рдмрдб़ा рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдЖрдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै – рд▓ेрдХिрди рджिрд╢ा рд╕ाрдл़ рдирд╣ीं рд╣ोрддी (рдКрдкрд░ рдЬाрдПрдЧा рдпा рдиीрдЪे)।
рдРрд╕े рд╕рдордп рдХे рд▓िрдП рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рджो рдЬ़рдмрд░рджрд╕्рдд рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рд╣ोрддी рд╣ैं:
ЁЯФ╣ рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ (Straddle)
ЁЯФ╣ рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓ (Strangle)

рджोрдиों рд╣ी рд░рдгрдиीрддिрдпाँ Volatility Based рд╣ोрддी рд╣ैं – рдпाрдиी рдЬрдм рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдЕрдзिрдХ рд╣ो, рддो рдоुрдиाрдл़ा।


ЁЯЯж 1. рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ рд░рдгрдиीрддि (Straddle Strategy)

➤ рдк्рд░рдХाрд░:

Long Straddle – рдЬрдм Direction рдЕрдиिрд╢्рдЪिрдд рд▓ेрдХिрди рдмрдб़ा Move рдЕрдкेрдХ्рд╖िрдд рд╣ो।
Short Straddle – рдЬрдм рдмाрдЬाрд░ рдПрдХ рджाрдпрд░े рдоें рд░рд╣рдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ो।

✅ Long Straddle рдХैрд╕े рдмрдиाрдПं:

ЁЯУМ рдПрдХ рд╣ी рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдФрд░ рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рдкрд░

  • рдПрдХ Call Option рдЦрд░ीрджें

  • рдПрдХ Put Option рдЦрд░ीрджें

ЁЯза рдЙрджाрд╣рд░рдг:

Nifty 20,000 рдкрд░ рдЯ्рд░ेрдб рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै

  • рдЖрдк ₹20,000 рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рдХा Call рдФрд░ Put рджोрдиों ₹100-₹120 рдоें рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं

  • рдХुрд▓ рдиिрд╡ेрд╢: ₹220

  • рдЕрдЧрд░ Nifty рдКрдкрд░ рдпा рдиीрдЪे рддेрдЬ़ рдоूрд╡ рдХрд░рддा рд╣ै (> ₹220), рддो рдоुрдиाрдл़ा

ЁЯУК рд▓ाрдн рдФрд░ рд╣ाрдиि:

рд╕्рдеिрддि рдк्рд░рднाрд╡
рднाрд░ी рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдоुрдиाрдлा рдмрдв़ेрдЧा
рд╕्рдеिрд░ рдмाрдЬाрд░ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдбूрдм рд╕рдХрддा рд╣ै (рдиुрдХрд╕ाрди)
рдЕрдзिрдХрддрдо рдиुрдХрд╕ाрди рдХुрд▓ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо (₹220)
рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн рдЕрд╕ीрдоिрдд

ЁЯЯж 2. рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓ рд░рдгрдиीрддि (Strangle Strategy)

➤ рдк्рд░рдХाрд░:

Long Strangle – рджिрд╢ा рдирд╣ीं рдкрддा рд▓ेрдХिрди рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдХी рдЙрдо्рдоीрдж
Short Strangle – рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдмрд╣ुрдд рд╕ीрдоिрдд рд╣ो

✅ Long Strangle рдХैрд╕े рдмрдиाрдПं:

ЁЯУМ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдкрд░

  • рдПрдХ OTM Call рдЦрд░ीрджें

  • рдПрдХ OTM Put рдЦрд░ीрджें

ЁЯза рдЙрджाрд╣рд░рдг:

Bank Nifty 48,000 рдкрд░ рдЯ्рд░ेрдб рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै

  • рдЖрдк ₹48,500 рдХा Call рдФрд░ ₹47,500 рдХा Put рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं

  • Call рдк्рд░ीрдоिрдпрдо ₹60, Put ₹70 → рдХुрд▓ ₹130

ЁЯУК рд▓ाрдн рдФрд░ рд╣ाрдиि:

рд╕्рдеिрддि рдк्рд░рднाрд╡
рдЬ़ोрд░рджाрд░ рдКрдкрд░ рдпा рдиीрдЪे рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдоुрдиाрдлा
рдЫोрдЯा рд░ेंрдЬ рдиुрдХрд╕ाрди
рдЕрдзिрдХрддрдо рдиुрдХрд╕ाрди рдХुрд▓ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо (₹130)
рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн рдЕрд╕ीрдоिрдд

ЁЯУМ рддुрд▓рдиा – рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ vs рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓

рдмिंрджु рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓
рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдПрдХ рд╣ी рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЕрдзिрдХ рдХрдо
рдм्рд░ेрдХрдИрд╡рди рдкॉрдЗंрдЯ рдкाрд╕ рджूрд░
рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХрдо рдЬ़्рдпाрджा

ЁЯУШ рдХрдм рдХрд░ें рдЙрдкрдпोрдЧ?

рд╕्рдеिрддि рд░рдгрдиीрддि
рдмрдЬрдЯ, RBI рдоीрдЯिंрдЧ, рдЪुрдиाрд╡ Long Straddle
рд░िрдЬрд▓्рдЯ рд╕ीрдЬ़рди рдпा рди्рдпूрдЬ़ рдЗрд╡ेंрдЯ Long Strangle
рд╕ाрдЗрдбрд╡ेрдЬ़ рдоाрд░्рдХेрдЯ Short Straddle/Strangle

ЁЯЫС рд╕ाрд╡рдзाрдиिрдпाँ:

⚠️ рдЯाрдЗрдо рдбिрдХे (Theta) рдХा рдЕрд╕рд░
⚠️ рд╕ीрдоिрдд рд░िрд╡ॉрд░्рдб рд▓ेрдХिрди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХा рд░िрд╕्рдХ
⚠️ рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рдХे рдкाрд╕ рдЯाрдЗрдо рдХрдо рд╣ोрдиे рд╕े рдиुрдХрд╕ाрди рддेрдЬ़


ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

Straddle рдФрд░ Strangle рдЙрди рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрд╕े рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ैं рдЬो рдпрд╣ рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि “рдХुрдЫ рдмрдб़ा рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै” рд▓ेрдХिрди рджिрд╢ा рдирд╣ीं рдЬाрдирддे। рдпрджि рд╕рдордп рдкрд░ рдЗрди рд░рдгрдиीрддिрдпों рдХो рдЕрдкрдиाрдпा рдЬाрдП, рддो рдпрд╣ рдЕрд╕рдоंрдЬрд╕ рднрд░े рдмाрдЬाрд░ рдоें рднी рдмुрдж्рдзिрдоाрдиी рд╕े рдоुрдиाрдл़ा рдХрдоाрдиे рдХा рддрд░ीрдХा рдмрди рд╕рдХрддी рд╣ैं।


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕрдз्рдпाрдп 6: рдмुрд▓िрд╢ рдФрд░ рдмेрдпрд░िрд╢ рдСрдк्рд╢рди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдХा рд╡िрд╕्рддृрдд рд╡िрд╡рд░рдг:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 6: рдмुрд▓िрд╢ рдФрд░ рдмेрдпрд░िрд╢ рдСрдк्рд╢рди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

"рд░ुрдЭाрди рдХो рдкрд╣рдЪाрдиो, рд░рдгрдиीрддि рдХो рдЕрдкрдиाрдУ – рдоुрдиाрдлा рдЦुрдж рдЪрд▓рдХрд░ рдЖрдПрдЧा!"


ЁЯУМ рднूрдоिрдХा:

рдЬрдм рдмाрдЬाрд░ рдХी рджिрд╢ा рд╕ाрдл рд╣ो — рдпाрдиी рдЖрдкрдХो рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рдмाрдЬाрд░ рдКрдкрд░ рдЬाрдПрдЧा рдпा рдиीрдЪे — рддрдм рдЖрдк рдмुрд▓िрд╢ (рддेрдЬी рд╡ाрд▓ी) рдпा рдмेрдпрд░िрд╢ (рдоंрджी рд╡ाрд▓ी) рдСрдк्рд╢рди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

рдЗрди рд░рдгрдиीрддिрдпों рдоें рдоुрдиाрдл़ा рдиिрд╢्рдЪिрдд рдирд╣ीं, рд▓ेрдХिрди рдЬोрдЦिрдо рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рд░िрд╕्рдХ/рд░िрд╡ाрд░्рдб рдХा рдЕрдиुрдкाрдд рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░рд╣рддा рд╣ै।


ЁЯЯв рдмुрд▓िрд╢ (Bullish) рдСрдк्рд╢рди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

✅ 1. рдмुрд▓ рдХॉрд▓ рд╕्рдк्рд░ेрдб (Bull Call Spread)

ЁЯУМ рдПрдХ рд╣ी рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рдоें:

  • рдПрдХ ATM рдХॉрд▓ рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджें

  • рдПрдХ OTM рдХॉрд▓ рдСрдк्рд╢рди рдмेрдЪें

ЁЯСЙ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рддेрдЬी рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рд╕ीрдоिрдд рдЬोрдЦिрдо рдХे рд╕ाрде рд▓ाрдн рдХрдоाрдиा

ЁЯза рдЙрджाрд╣рд░рдг:

  • Nifty = 20,000

  • Buy ₹20,000 CE @ ₹150

  • Sell ₹20,200 CE @ ₹60

  • рдиेрдЯ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо = ₹90

  • рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн = ₹200 – ₹90 = ₹110

  • рдЕрдзिрдХрддрдо рдиुрдХрд╕ाрди = ₹90


✅ 2. рдмुрд▓ рдкुрдЯ рд╕्рдк्рд░ेрдб (Bull Put Spread)

ЁЯУМ рдПрдХ рд╣ी рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рдоें:

  • рдПрдХ ATM рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди рдмेрдЪें

  • рдПрдХ OTM рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджें

ЁЯСЙ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рддेрдЬी рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рд╕े рдХрдоाрдИ рдХрд░рдиा

ЁЯза рдЙрджाрд╣рд░рдг:

  • Bank Nifty = 48,000

  • Sell ₹48,000 PE @ ₹120

  • Buy ₹47,500 PE @ ₹60

  • рдиेрдЯ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо = ₹60

  • рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн = ₹60

  • рдЕрдзिрдХрддрдо рдиुрдХрд╕ाрди = ₹500 – ₹60 = ₹440


ЁЯФ╗ рдмेрдпрд░िрд╢ (Bearish) рдСрдк्рд╢рди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

✅ 1. рдмेрдпрд░ рдкुрдЯ рд╕्рдк्рд░ेрдб (Bear Put Spread)

ЁЯУМ рдПрдХ рд╣ी рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рдоें:

  • рдПрдХ ATM рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджें

  • рдПрдХ OTM рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди рдмेрдЪें

ЁЯСЙ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдоें рд╕ीрдоिрдд рдЬोрдЦिрдо рдХे рд╕ाрде рд▓ाрдн рд▓ेрдиा

ЁЯза рдЙрджाрд╣рд░рдг:

  • Nifty = 19,800

  • Buy ₹19,800 PE @ ₹100

  • Sell ₹19,600 PE @ ₹40

  • рдиेрдЯ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо = ₹60

  • рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн = ₹200 – ₹60 = ₹140

  • рдЕрдзिрдХрддрдо рдиुрдХрд╕ाрди = ₹60


✅ 2. рдмेрдпрд░ рдХॉрд▓ рд╕्рдк्рд░ेрдб (Bear Call Spread)

ЁЯУМ рдПрдХ рд╣ी рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рдоें:

  • рдПрдХ ATM рдХॉрд▓ рдСрдк्рд╢рди рдмेрдЪें

  • рдПрдХ OTM рдХॉрд▓ рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджें

ЁЯСЙ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рдоंрджी рдоें рд░ेंрдЬ рдмाрдЙंрдб рдоाрд░्рдХेрдЯ рд╕े рдХрдоाрдИ рдХрд░рдиा

ЁЯза рдЙрджाрд╣рд░рдг:

  • Bank Nifty = 47,000

  • Sell ₹47,000 CE @ ₹150

  • Buy ₹47,500 CE @ ₹80

  • рдиेрдЯ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо = ₹70

  • рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн = ₹70

  • рдЕрдзिрдХрддрдо рдиुрдХрд╕ाрди = ₹500 – ₹70 = ₹430


ЁЯУК рд░рдгрдиीрддि рддुрд▓рдиा рд╕ाрд░рдгी:

рд░рдгрдиीрддि рджिрд╢ा рд▓ाрдн рдЬोрдЦिрдо рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрдм рдХрд░ें
Bull Call Spread рддेрдЬी рд╕ीрдоिрдд рд╕ीрдоिрдд рдЬрдм рдзीрдоी рддेрдЬी рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ो
Bull Put Spread рддेрдЬी рд╕ीрдоिрдд рд╕ीрдоिрдд рд╕्рдеिрд░ рдпा рд╣рд▓्рдХी рддेрдЬी рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рдоें
Bear Put Spread рдоंрджी рд╕ीрдоिрдд рд╕ीрдоिрдд рдзीрдоी рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ो
Bear Call Spread рдоंрджी рд╕ीрдоिрдд рд╕ीрдоिрдд рд╕्рдеिрд░ рдпा рд╣рд▓्рдХी рдоंрджी рд╣ो

ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

рдмाрдЬाрд░ рдХी рджिрд╢ा рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ो рддो рдпे рд╕्рдк्рд░ेрдб рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдЖрдкрдХो рдХрдо рд░िрд╕्рдХ рдоें рд╕्рдеिрд░ рд░िрдЯрд░्рди рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рджेрддी рд╣ैं। рдпे рд╕्рдЯ्рд░ेрдЯेрдЬी рдирдП рдФрд░ рдЕрдиुрднрд╡ी рджोрдиों рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдХे рд▓िрдП рдмेрд╣рдж рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ैं, рдХ्рдпोंрдХि рдЗрдирдоें рдиुрдХрд╕ाрди рд╕ीрдоिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै рдФрд░ рдорди рдХी рд╢ांрддि рдмрдиी рд░рд╣рддी рд╣ै।


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕрдз्рдпाрдп 7: рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ рдФрд░ рдмрдЯрд░рдл्рд▓ाрдИ рд╕्рдк्рд░ेрдб рдХा рд╡िрд╕्рддृрдд рд╡िрд╡рд░рдг:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 7: рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ рдФрд░ рдмрдЯрд░рдл्рд▓ाрдИ рд╕्рдк्рд░ेрдб

"рдЬрдм рдмाрдЬाрд░ рд╢ांрдд рд╣ो, рддрдм рдЪाрд▓ाрдХी рд╕े рдХрдоाрдУ – рд╕ीрдоिрдд рд░िрд╕्рдХ, рд╕्рдеिрд░ рд░िрдЯрд░्рди!"


ЁЯУМ рднूрдоिрдХा:

рдмाрдЬाрд░ рд╣рд░ рд╕рдордп рддेрдЬ़ी рдпा рдоंрджी рдоें рдирд╣ीं рд░рд╣рддा। рдХрдИ рдмाрд░ рдмाрдЬाрд░ рд╕ाрдЗрдбрд╡ेрдЬ़ (Range-bound) рдЪрд▓рддा рд╣ै।
рдРрд╕े рд╕рдордп рдХे рд▓िрдП рджो рдмेрд╣рдж рдЙрдкрдпोрдЧी рдСрдк्рд╢рди рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рд╣ैं:

  1. рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ (Iron Condor)

  2. рдмрдЯрд░рдл्рд▓ाрдИ рд╕्рдк्рд░ेрдб (Butterfly Spread)

рдпे рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдЙрди рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдХे рд▓िрдП рд╣ैं рдЬो рдХрдо рд░िрд╕्рдХ, рд╕्рдеिрд░ рдЗрдирдХрдо рдЪाрд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рдоाрдирддे рд╣ैं рдХि рдмाрдЬ़ाрд░ рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рджाрдпрд░े рдоें рд╣ी рд░рд╣ेрдЧा।


ЁЯжЕ 1. рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ (Iron Condor)

ЁЯФ╣ рд░рдгрдиीрддि:

рдПрдХ рд╕ाрде рдЪाрд░ рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдб рдХрд░ें –

  • рджो рдХॉрд▓ (рдПрдХ рдЦрд░ीрджें, рдПрдХ рдмेрдЪें)

  • рджो рдкुрдЯ (рдПрдХ рдЦрд░ीрджें, рдПрдХ рдмेрдЪें)

✅ рдХैрд╕े рдмрдиाрдПं:

рдоाрди рд▓ीрдЬिрдП Nifty 20,000 рдкрд░ рдЯ्рд░ेрдб рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै

  • Sell ₹20,200 CE @ ₹50

  • Buy ₹20,400 CE @ ₹20

  • Sell ₹19,800 PE @ ₹60

  • Buy ₹19,600 PE @ ₹30

ЁЯСЙ рдиेрдЯ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо: ₹60 (50+60 – 20–30)
ЁЯСЙ рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн: ₹60 × Lot Size
ЁЯСЙ рдЕрдзिрдХрддрдо рдиुрдХрд╕ाрди: ₹140 (difference between strikes – net premium)

ЁЯУИ рд▓ाрдн рдХрдм рд╣ोрдЧा?

рдпрджि Nifty 19,800 рд╕े 20,200 рдХे рдмीрдЪ рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ рд╣ोрддा рд╣ै।

ЁЯУЙ рдиुрдХрд╕ाрди рдХрдм рд╣ोрдЧा?

рдпрджि Nifty 19,600 рд╕े рдиीрдЪे рдпा 20,400 рд╕े рдКрдкрд░ рдЪрд▓ा рдЬाрдП।


ЁЯФН рдлाрдпрджे:

  • рд╕рдордп рдХा рдХ्рд╖рдп рдЖрдкрдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рд╣ोрддा рд╣ै (Theta Positive)

  • рд╕ीрдоिрдд рд░िрд╕्рдХ

  • рд╕ाрдЗрдбрд╡ेрдЬ़ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рд╕्рдеिрд░ рдХрдоाрдИ


ЁЯжЛ 2. рдмрдЯрд░рдл्рд▓ाрдИ рд╕्рдк्рд░ेрдб (Butterfly Spread)

ЁЯФ╣ рд░рдгрдиीрддि:

рддीрди рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдкрд░ рдЯ्рд░ेрдб рдХрд░ें –

  • рдПрдХ рдХॉрд▓/рдкुрдЯ рдЦрд░ीрджें (Lower Strike)

  • рджो рдХॉрд▓/рдкुрдЯ рдмेрдЪें (Middle Strike)

  • рдПрдХ рдХॉрд▓/рдкुрдЯ рдЦрд░ीрджें (Higher Strike)

✅ рдХैрд╕े рдмрдиाрдПं (Call Butterfly):

рдоाрди рд▓ीрдЬिрдП Bank Nifty = 48,000

  • Buy ₹47,800 CE @ ₹180

  • Sell 2× ₹48,000 CE @ ₹90

  • Buy ₹48,200 CE @ ₹40

ЁЯСЙ рдиेрдЯ рд▓ाрдЧрдд: ₹180 + ₹40 – ₹180 = ₹40
ЁЯСЙ рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн: ₹160 (₹200 spread – ₹40 cost)

ЁЯУИ рд▓ाрдн рдХрдм рд╣ोрдЧा?

рдпрджि Bank Nifty рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рдкрд░ рдаीрдХ ₹48,000 рдХे рдЖрд╕рдкाрд╕ рд░рд╣рддा рд╣ै।

ЁЯУЙ рдиुрдХрд╕ाрди рдХрдм рд╣ोрдЧा?

рдпрджि рдмрд╣ुрдд рдЬ़्рдпाрджा рдКрдкрд░ рдпा рдиीрдЪे рдЪрд▓ा рдЬाрдП – рд▓ेрдХिрди рдлिрд░ рднी рдЬोрдЦिрдо рд╕ीрдоिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै।


ЁЯУК рддुрд▓рдиा рд╕ाрд░рдгी:

рд░рдгрдиीрддि рдЬрдм рдмाрдЬाрд░... рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн рдЕрдзिрдХрддрдо рд╣ाрдиि рд╕्рдЯ्рд░рдХ्рдЪрд░
рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ рд╕ाрдЗрдбрд╡ेрдЬ़ рд╕ीрдоिрдд рд╕ीрдоिрдд 4 рд▓ेрдЧ्рд╕
рдмрдЯрд░рдл्рд▓ाрдИ рд╕्рдк्рд░ेрдб рдмिрд▓्рдХुрд▓ рд╕्рдеिрд░ рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн at middle strike рд╕ीрдоिрдд 3 рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ, 4 рд▓ेрдЧ्рд╕

ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

рдпрджि рдЖрдк рдПрдХ рдХрдо рдЬोрдЦिрдо рд╡ाрд▓े, рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХрдоाрдиे рд╡ाрд▓े рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбрд░ рд╣ैं, рддो рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ рдФрд░ рдмрдЯрд░рдл्рд▓ाрдИ рдЬैрд╕ी рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рдЖрджрд░्рд╢ рд╣ैं।
рдпे рд░рдгрдиीрддिрдпाँ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди, рдЧрдгрдиा рдФрд░ рдзैрд░्рдп рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рднी рдХрд░рд╡ाрддी рд╣ैं — рдЬो рдХिрд╕ी рднी рд╕рдлрд▓ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рдЧुрдг рд╣ैं।


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕрдз्рдпाрдп 8: рд╣ेрдЬिंрдЧ рдФрд░ рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдк्рд░ोрдЯेрдХ्рд╢рди:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 8: рд╣ेрдЬिंрдЧ рдФрд░ рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдк्рд░ोрдЯेрдХ्рд╢рди

"рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдоुрдиाрдлे рд╕े рдЬ्рдпाрджा рдЕрдкрдиे рдиुрдХрд╕ाрди рдХो рд╕ीрдоिрдд рдХрд░рддा рд╣ै!"


ЁЯУМ рднूрдоिрдХा:

рд╢ेрдпрд░ рдмाрдЬाрд░ рдоें рдоुрдиाрдлा рдХрдоाрдиा рдЬिрддрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै, рдЙрд╕рд╕े рдХрд╣ीं рдЬ़्рдпाрджा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдЕрдкрдиे рдкूंрдЬी (Capital) рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा। рдЗрд╕ рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рд╣рдо рд╕ीрдЦेंрдЧे рдХि рдХैрд╕े рд╣ेрдЬिंрдЧ (Hedging) рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрдк рдЕрдкрдиे рдЗрдХ्рд╡िрдЯी рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдпा рдХिрд╕ी рдУрдкрди рдЯ्рд░ेрдб рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।


ЁЯЫб️ рд╣ेрдЬिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै?

Hedging = рдмीрдоा + рд░рдгрдиीрддि

рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдЖрдк рд╕ंрднाрд╡िрдд рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рдмрдЪाрд╡ рдХे рд▓िрдП рдХोрдИ рджूрд╕рд░ी рдЯ्рд░ेрдб рд▓ेрддे рд╣ैं। рдЬैрд╕े рд╣рдо рдЬीрд╡рди рдмीрдоा рдпा рд╡ाрд╣рди рдмीрдоा рдХрд░ाрддे рд╣ैं, рд╡ैрд╕े рд╣ी рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рднी ‘рд╣ेрдЬिंрдЧ’ рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдмीрдоा рд╣ोрддा рд╣ै।


ЁЯФН рд╣ेрдЬिंрдЧ рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рддрд░ीрдХे:

✅ 1. рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджрдиा – Long Put Strategy

рдЙрдж्рджेрд╢्рдп:
рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ рдХोрдИ рд╕्рдЯॉрдХ рд╣ै рдФрд░ рдЖрдк рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рд╕े рдбрд░рддे рд╣ैं? рддो рдЙрд╕ рд╕्рдЯॉрдХ рдХे рд▓िрдП рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджें।

ЁЯУМ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ Reliance рдХे 100 рд╢ेрдпрд░ рд╣ैं (CMP ₹2,800)
рдЖрдк ₹2,700 рдХा Put рдСрдк्рд╢рди ₹40 рдоें рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं।
ЁЯСЙ рдЕрдЧрд░ Reliance рдЧिрд░рдХрд░ ₹2,600 рднी рд╣ो рдЬाрдП, рддो рдЖрдкрдХा рдиुрдХрд╕ाрди рдХेрд╡рд▓ ₹140 (₹100 рдиुрдХрд╕ाрди – ₹40 рдк्рд░ीрдоिрдпрдо)

рдпрд╣ рд░рдгрдиीрддि рдПрдХрджрдо рд╣ेрд▓рдоेрдЯ рдХी рддрд░рд╣ рдХाрдо рдХрд░рддी рд╣ै! ЁЯЫб️


✅ 2. рдЗंрдбेрдХ्рд╕ рдкुрдЯ рд╕े рд╣ेрдЬिंрдЧ – Portfolio Hedge via Index Puts

рдпрджि рдЖрдкрдХे рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдоें 10-15 рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕्рдЯॉрдХ्рд╕ рд╣ैं, рддो рдЖрдк рдкूрд░े рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдХो рдПрдХ Index рдХे рдкुрдЯ рдСрдк्рд╢рди рд╕े рд╣ेрдЬ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

ЁЯУМ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдЖрдкрдХा рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो ₹5 рд▓ाрдЦ рдХा рд╣ै, рдФрд░ рдЖрдк рдоाрдирддे рд╣ैं рдХि рдмाрдЬाрд░ рдЧिрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।

  • Nifty 50 рдХा 1 рд▓ॉрдЯ ≈ ₹2 рд▓ाрдЦ рдХा рд╣ोрддा рд╣ै।

  • рдЖрдк 3 рд▓ॉрдЯ рдХा Nifty Put рдЦрд░ीрдж рд╕рдХрддे рд╣ैं।

  • рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдкूрд░ा рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдХрд╡рд░ рд╣ो рдЬाрдПрдЧा।


✅ 3. рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рд╕े рд╣ेрдЬिंрдЧ – Sell Futures

рдпрджि рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ рд╕्рдЯॉрдХ्рд╕ рд╣ैं рдФрд░ рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдХी рдЖрд╢ंрдХा рд╣ै, рддो рдЖрдк рдЙрд╕ рд╕्рдЯॉрдХ рдХा рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдмेрдЪ рд╕рдХрддे рд╣ैं (Short Futures)

ЁЯУМ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ Infosys рдХे 300 рд╢ेрдпрд░ рд╣ैं।

  • Infosys рдХा Futures рдмेрдЪрдХрд░ рдЖрдк Price Fall рд╕े рдоुрдиाрдлा рдХрдоा рд╕рдХрддे рд╣ैं।

  • рдпрджि рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рд╣ोрддी рд╣ै, рддो Futures рдоें рдоुрдиाрдлा рдоिрд▓ेрдЧा рдФрд░ рд╕्рдЯॉрдХ्рд╕ рдоें рдиुрдХрд╕ाрди рдмैрд▓ेंрд╕ рд╣ो рдЬाрдПрдЧा।


✅ 4. Covered Call Strategy – Income + Safety

рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ рд╕्рдЯॉрдХ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╡рд╣ Sideways рд╣ै рдпा рд╣рд▓्рдХी рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ै – рддो рдЖрдк рдЙрд╕ рдкрд░ Call рдСрдк्рд╢рди рдмेрдЪ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

ЁЯУМ рдЙрджाрд╣рд░рдг:

  • рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ Tata Motors рдХे 1000 рд╢ेрдпрд░ рд╣ैं (CMP ₹950)

  • рдЖрдк ₹1000 рдХा Call ₹20 рдоें рдмेрдЪрддे рд╣ैं
    ЁЯСЙ рдпрджि рд╢ेрдпрд░ ₹1000 рд╕े рдиीрдЪे рд░рд╣ा, рддो ₹20 рдХी рдХрдоाрдИ
    ЁЯСЙ рдпрджि рдКрдкрд░ рдЧрдпा рддो ₹1000 рдкрд░ рдбिрд▓ीрд╡рд░ी рджे рд╕рдХрддे рд╣ैं


ЁЯФД рдХрдм рд╣ेрдЬ рдХрд░ें?

  • рдЬрдм рдмाрдЬाрд░ рдЬ्рдпाрджा рдУрд╡рд░рдмॉрдЯ рдпा рдУрд╡рд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб рд▓рдЧे

  • рдЬрдм рдмрдб़ी рдЖрд░्рдеिрдХ рдШोрд╖рдгाрдПं, рдмрдЬрдЯ, рдпा рдЪुрдиाрд╡ рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ों

  • рдЬрдм рдЖрдкрдХी рдкूंрдЬी рдмрдб़ी рд╣ो рдФрд░ рдЖрдкрдХो рдЬोрдЦिрдо рд╕े рдбрд░ рд╣ो

  • рдЬрдм рдЖрдк рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рд╣ोрд▓्рдб рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ों рд▓ेрдХिрди рд╢ॉрд░्рдЯ рдЯрд░्рдо рдоें рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдХा рдЕंрджेрд╢ा рд╣ो


ЁЯза рд╕ाрд╡рдзाрдиिрдпाँ:

  • рд╣ेрдЬिंрдЧ рдХा рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЦрд░्рдЪ рд╕рдордЭिрдП

  • рдпрд╣ рдиुрдХрд╕ाрди рдХो рд░ोрдХрддा рд╣ै, рдоुрдиाрдлा рдирд╣ीं рдмрдв़ाрддा

  • Over-hedging рдиा рдХрд░ें

  • рдЯ्рд░ेрдб рдХो рдмाрд░-рдмाрд░ рдПрдбрдЬрд╕्рдЯ рдХрд░рдиा рдкрдб़ рд╕рдХрддा рд╣ै


ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

рд╣ेрдЬिंрдЧ, рд╕рдлрд▓ рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрд╣рдо рд╣рдеिрдпाрд░ рд╣ै। рдпрд╣ рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрдкрдХे рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдХो рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рд╕े рдмрдЪाрддा рд╣ै рдмрд▓्рдХि рдоाрдирд╕िрдХ рд╢ांрддि рднी рджेрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े рдЬिंрджрдЧी рдоें рдмीрдоा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै, рд╡ैрд╕े рд╣ी рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рд╣ेрдЬिंрдЧ рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।

"рд╕ेрд╡िंрдЧ рдХैрдкिрдЯрд▓ рдЗрдЬ़ рдоोрд░ рдЗрдо्рдкोрд░्рдЯेंрдЯ рджैрди рдоेрдХिंрдЧ рдк्рд░ॉрдлिрдЯ।"


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा

ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 9: рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ – рдбेрд▓्рдЯा, рдеेрдЯा, рд╡ेрдЧा рдФрд░ рдЧाрдоा

"рдСрдк्рд╢рди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХी рдЪाрд▓ рдХो рд╕рдордЭрдиा рд╣ै рддो рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рд╕े рджोрд╕्рддी рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै!"


ЁЯУШ рдкрд░िрдЪрдп:

рдЬрдм рдЖрдк рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рдХेрд╡рд▓ рд╕्рдЯॉрдХ рдХी рджिрд╢ा рдЬाрдирдиा рдХाрдлी рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдСрдк्рд╢рди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХрдИ рдлैрдХ्рдЯрд░्рд╕ рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддा рд╣ै – рдЬिрд╕рдоें Option Greeks рд╕рдмрд╕े рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддे рд╣ैं।

рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рд╡ो рдЧрдгिрддीрдп рд╕ंрдХेрддрдХ рд╣ैं рдЬो рдЖрдкрдХो рдмрддाрддे рд╣ैं рдХि рдСрдк्рд╢рди рдХी рдХीрдордд (Premium) рдоें рдХ्рдпा рдмрджрд▓ाрд╡ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।


ЁЯФ╣ 1. Delta (╬Ф) – рдХीрдордд рдХे рдмрджрд▓ाрд╡ рдХा рдоाрдкрджंрдб

рдХ्рдпा рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै:
Stock рдХी рдХीрдордд рдоें ₹1 рдХे рдмрджрд▓ाрд╡ рдкрд░ рдСрдк्рд╢рди рдХी рдХीрдордд рдХिрддрдиी рдмрджрд▓ेрдЧी।

ЁЯУМ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдпрджि рдПрдХ Call Option рдХा Delta = 0.60 рд╣ै,
рдФрд░ Stock ₹10 рдКрдкрд░ рдЬाрддा рд╣ै,
рддो рдСрдк्рд╢рди рдХा рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рд▓рдЧрднрдЧ ₹6 рдмрдв़ेрдЧा।

✅ Call Option рдХा Delta = 0 рд╕े 1
✅ Put Option рдХा Delta = 0 рд╕े -1

ЁЯФ╕ Delta Buyers рдХे рд▓िрдП Directional Tool рд╣ै।


ЁЯФ╣ 2. Theta (╬Ш) – рд╕рдордп рдХा рджुрд╢्рдорди

рдХ्рдпा рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै:
рд╣рд░ рджिрди рдмीрддрдиे рдкрд░ рдСрдк्рд╢рди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХिрддрдиी рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рджिрдЦाрдПрдЧा (Time Decay)

ЁЯУМ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдпрджि Theta = -5
рддो рд░ोрдЬ़ рдСрдк्рд╢рди рдХा рдк्рд░ीрдоिрдпрдо ₹5 рдШрдЯेрдЧा (рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рдмрджрд▓ाрд╡ рдХे)

✅ Theta рд╣рдоेрд╢ा рдиेрдЧेрдЯिрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджाрд░ों рдХे рд▓िрдП
✅ рдСрдк्рд╢рди рд╕ेрд▓рд░ рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдХрдоाрдИ рд╣ै

ЁЯФ╕ Expiry рдХे рдХрд░ीрдм Time Decay рдмрд╣ुрдд рддेрдЬ़ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै


ЁЯФ╣ 3. Vega (╬╜) – рд╡ोрд▓ैрдЯिрд▓िрдЯी рдХा рдк्рд░рднाрд╡

рдХ्рдпा рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै:
IV (Implied Volatility) рдоें 1% рдмрджрд▓ाрд╡ рд╕े рдСрдк्рд╢рди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдоें рдХिрддрдиा рдЕрд╕рд░ рд╣ोрдЧा।

ЁЯУМ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдЕрдЧрд░ Vega = 0.12 рдФрд░ IV 5% рдмрдв़े,
рддो рдСрдк्рд╢рди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо ₹0.60 рдмрдв़ рдЬाрдПрдЧा।

✅ IV рдмрдв़ेрдЧा ⇒ Premium рдмрдв़ेрдЧा
✅ IV рдШрдЯेрдЧा ⇒ Premium рдШрдЯेрдЧा

ЁЯФ╕ News, Events, рдФрд░ Earnings рд╕े рдкрд╣рд▓े Vega рдмрд╣ुрдд High рд╣ोрддा рд╣ै।


ЁЯФ╣ 4. Gamma (╬У) – рдбेрд▓्рдЯा рдХी рдЪाрд▓ рдХा рдоाрдкрдХ

рдХ्рдпा рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै:
Stock рдХी рдХीрдордд рдмрджрд▓рдиे рдкрд░ Delta рдоें рдХिрддрдиा рдмрджрд▓ाрд╡ рдЖрдПрдЧा।

ЁЯУМ рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдпрджि Gamma = 0.05 рдФрд░ Stock ₹1 рдКрдкрд░ рдЬाрддा рд╣ै,
рддो Delta рдоें 0.05 рдХा рдЗрдЬ़ाрдлा рд╣ोрдЧा।

✅ Gamma рд╣ाрдИ = рдСрдк्рд╢рди рдмрд╣ुрдд рддेрдЬ़ी рд╕े Move рдХрд░ेрдЧा
✅ ATM (At The Money) рдСрдк्рд╢рди рдХा Gamma рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рд╣ोрддा рд╣ै

ЁЯФ╕ Gamma Scalping рдПрдХ рдПрдбрд╡ांрд╕ рдЯ्рд░िрдХ рд╣ै рдЬो рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓्рд╕ рдпूрдЬ़ рдХрд░рддे рд╣ैं।


ЁЯФ╣ Greeks рдХो рдХैрд╕े рд╕рдордЭें?

Greek рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै рдХिрд╕рдХे рд▓िрдП рдлाрдпрджेрдоंрдж
Delta рдк्рд░ाрдЗрд╕ рд╕ेंрд╕ेрдЯिрд╡िрдЯी Directional рдЯ्рд░ेрдбрд░
Theta рдЯाрдЗрдо рдбिрдХे рдСрдк्рд╢рди рд╕ेрд▓рд░
Vega рд╡ोрд▓ैрдЯिрд▓िрдЯी рдХा рдЕрд╕рд░ News Traders
Gamma Delta рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ Scalpers & Adjusters

ЁЯУК Real-Life Scenario:

рдоाрди рд▓ीрдЬिрдП рдЖрдкрдиे рдПрдХ Nifty Call Option рдЦрд░ीрджा рд╣ै:

  • Delta = 0.50

  • Theta = -8

  • Vega = 0.10

  • Gamma = 0.04

рдЕрдм рдпрджि:

  • Nifty 1 рдкॉрдЗंрдЯ рдКрдкрд░ рдЧрдпा → рдк्рд░ीрдоिрдпрдо ₹0.50 рдмрдв़ेрдЧा

  • рдПрдХ рджिрди рдмीрдд рдЧрдпा (рдмिрдиा рдоूрд╡рдоेंрдЯ) → ₹8 рдХा рдиुрдХрд╕ाрди

  • IV 2% рдмрдв़ा → рдк्рд░ीрдоिрдпрдо ₹0.20 рдмрдв़ेрдЧा

  • рдФрд░ рдЕрдЧрд░ Nifty рд▓рдЧाрддाрд░ рдмрдв़ेрдЧा, рддो Delta рднी рдмрдв़ेрдЧा (Gamma рдХे рдХाрд░рдг)


ЁЯза рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

Option Greeks рд╡ो рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╣ैं рдЬो рдСрдк्рд╢рди рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХी рдЪाрд▓ рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдпрджि рдЖрдк рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ рдХी рднाрд╖ा рд╕ीрдЦ рд▓ेрддे рд╣ैं, рддो рдЖрдк рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдХी рддрд░рд╣ рд╕ोрдЪ рдкाрдПंрдЧे।

ЁЯСЙ "Trend рдкрдХрдб़рдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди Greeks рд╕рдордЭрдиा рдоुрдиाрдлा рд╕्рдеाрдпी рдмрдиाрддा рд╣ै!"


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा

ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 10: рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬीрдЬ – рд╕्рдк्рд░ेрдб्рд╕, рдХॉрдо्рдмोрдЬ़ рдФрд░ рдЕрдзिрдХ

"рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд╡рд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै рдЬрд╣ाँ рд░िрд╕्рдХ рд╕ीрдоिрдд рд╣ो рдФрд░ рд░िрдЯрд░्рди рд╕ंрд░рдЪिрдд рд╣ो!"


ЁЯУШ рдкрд░िрдЪрдп:

рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХेрд╡рд▓ рдХॉрд▓ рдпा рдкुрдЯ рдЦрд░ीрджрдиा/рдмेрдЪрдиा рдирд╣ीं рд╣ै। рдЬрдм рдЖрдк рдоाрд░्рдХेрдЯ рдХो рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рд╕рдордЭрддे рд╣ैं, рддो рдЖрдкрдХो рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рджो рдпा рдЕрдзिрдХ рдСрдк्рд╢рди рдХो рдоिрд▓ाрдХрд░ рдЖрдк рдПрдХ рд░рдгрдиीрддि рдмрдиा рд╕рдХрддे рд╣ैं рдЬो рд░िрд╕्рдХ рдХрдо рдХрд░े рдФрд░ рдоुрдиाрдлा рд╕ंрддुрд▓िрдд рдХрд░े।


ЁЯФ╣ 1. рдмुрд▓ рдХॉрд▓ рд╕्рдк्рд░ेрдб (Bull Call Spread)

ЁЯУМ рдЬрдм рдЖрдк рдЙрдо्рдоीрдж рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि рдоाрд░्рдХेрдЯ рдеोрдб़ा рдКрдкрд░ рдЬाрдПрдЧा।

рдХैрд╕े рдмрдирддा рд╣ै:

  • рдПрдХ ATM Call Option рдЦрд░ीрджें

  • рдПрдХ Higher Strike Call Option рдмेрдЪें

✅ рдлाрдпрджा: рд▓िрдоिрдЯेрдб
❌ рдиुрдХрд╕ाрди: рд▓िрдоिрдЯेрдб
ЁЯТб рдЙрдкрдпोрдЧ: рдЬрдм рдХрдо рд░िрд╕्рдХ рдоें рдЕрдкрд╕ाрдЗрдб рдЪाрд╣िрдП


ЁЯФ╣ 2. рдмेрдпрд░ рдкुрдЯ рд╕्рдк्рд░ेрдб (Bear Put Spread)

ЁЯУМ рдЬрдм рдЖрдк рд╕ोрдЪрддे рд╣ैं рдХि рдоाрд░्рдХेрдЯ рдеोрдб़ा рдиीрдЪे рдЬाрдПрдЧा।

рдХैрд╕े рдмрдирддा рд╣ै:

  • рдПрдХ ATM Put Option рдЦрд░ीрджें

  • рдПрдХ Lower Strike Put Option рдмेрдЪें

✅ рдлाрдпрджा: рд▓िрдоिрдЯेрдб
❌ рдиुрдХрд╕ाрди: рд▓िрдоिрдЯेрдб
ЁЯТб рдЙрдкрдпोрдЧ: рдЧिрд░рддे рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें Hedge рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП


ЁЯФ╣ 3. рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ (Iron Condor)

ЁЯУМ рдЬрдм рдЖрдк рдоाрдирддे рд╣ैं рдХि рдоाрд░्рдХेрдЯ рдПрдХ рд░ेंрдЬ рдоें рд░рд╣ेрдЧा।

рдХैрд╕े рдмрдирддा рд╣ै:

  • рдПрдХ Lower Strike Put рдмेрдЪें

  • рдЙрд╕рд╕े рднी рдиीрдЪे рдПрдХ Put рдЦрд░ीрджें

  • рдПрдХ Higher Strike Call рдмेрдЪें

  • рдЙрд╕рд╕े рднी рдКрдкрд░ рдПрдХ Call рдЦрд░ीрджें

✅ рдлाрдпрджा: Range Bound рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें Time Decay рд╕े рдХрдоाрдИ
❌ рдиुрдХрд╕ाрди: рдЕрдЧрд░ рдоाрд░्рдХेрдЯ рд░ेंрдЬ рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓ рдЬाрдП
ЁЯТб рдЙрдкрдпोрдЧ: Sideways рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें


ЁЯФ╣ 4. рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ (Straddle)

ЁЯУМ рдЬрдм рдЖрдк рдЙрдо्рдоीрдж рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдмрдб़ी рдоूрд╡рдоेंрдЯ рд╣ोрдЧी, рд▓ेрдХिрди рджिрд╢ा рдирд╣ीं рдкрддा।

рдХैрд╕े рдмрдирддा рд╣ै:

  • рдПрдХ рд╣ी Strike Price рдХा Call рдФрд░ Put рджोрдиों рдЦрд░ीрджें

✅ рдлाрдпрджा: рдмрдб़ी рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдоें рднाрд░ी рдлाрдпрджा
❌ рдиुрдХрд╕ाрди: рдЕрдЧрд░ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдирд╣ीं рд╣िрд▓ा рддो Loss
ЁЯТб рдЙрдкрдпोрдЧ: Budget, Election, Earnings рдЬैрд╕े рдмрдб़े рдЗрд╡ेंрдЯ рдкрд░


ЁЯФ╣ 5. рд╕्рдЯ्рд░ैंрдЧрд▓ (Strangle)

ЁЯУМ рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ рдХा рдХिрдлाрдпрддी рд╡рд░्рдЬрди

рдХैрд╕े рдмрдирддा рд╣ै:

  • рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ Strike рдХे Call рдФрд░ Put рдЦрд░ीрджें

✅ рдлाрдпрджा: рдХрдо рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЦрд░्рдЪ
❌ рдиुрдХрд╕ाрди: рдоूрд╡рдоेंрдЯ рдмрдб़ी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП
ЁЯТб рдЙрдкрдпोрдЧ: рдЕрдиिрд╢्рдЪिрдд рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें


ЁЯФ╣ 6. рдХрд╡рд░ рдХॉрд▓ (Covered Call)

ЁЯУМ рдЬрдм рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ рд╕्рдЯॉрдХ рд╣ै рдФрд░ рдЖрдк рдЙрд╕рдкрд░ рдиिрдпрдоिрдд рдЗрдирдХрдо рдЪाрд╣рддे рд╣ैं

рдХैрд╕े рдмрдирддा рд╣ै:

  • рд╕्рдЯॉрдХ рдХो рд╣ोрд▓्рдб рдХрд░ें

  • рдЙрд╕рдХे рдКрдкрд░ рдПрдХ Call рдСрдк्рд╢рди рдмेрдЪें

✅ рдлाрдпрджा: рд░िрдЯрд░्рди + рдк्рд░ीрдоिрдпрдо
❌ рдиुрдХрд╕ाрди: рдЕрдкрд╕ाрдЗрдб рд▓िрдоिрдЯेрдб рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै
ЁЯТб рдЙрдкрдпोрдЧ: рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рдЗрди्рд╡ेрд╕्рдЯрд░ рдХे рд▓िрдП


ЁЯФ╣ 7. рдк्рд░ोрдЯेрдХ्рдЯिрд╡ рдкुрдЯ (Protective Put)

ЁЯУМ рд▓ॉрди्рдЧ рдкोрдЬिрд╢рди рдкрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХрд╡рдЪ

рдХैрд╕े рдмрдирддा рд╣ै:

  • рд╕्рдЯॉрдХ рд╣ोрд▓्рдб рдХрд░ें

  • рдПрдХ Put рдСрдк्рд╢рди рдЦрд░ीрджें

✅ рдлाрдпрджा: рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा
❌ рдиुрдХрд╕ाрди: рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЦрд░्рдЪ
ЁЯТб рдЙрдкрдпोрдЧ: Hedge рдХे рд▓िрдП


ЁЯУК рддुрд▓рдиा рдЪाрд░्рдЯ:

рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬी рд░िрд╕्рдХ рд░िрд╡ाрд░्рдб рдЙрдкрдпोрдЧ
рдмुрд▓ рдХॉрд▓ рд╕्рдк्рд░ेрдб рд▓िрдоिрдЯेрдб рд▓िрдоिрдЯेрдб рдЕрдкрд╕ाрдЗрдб рдЙрдо्рдоीрдж рдоें
рдЖрдпрд░рди рдХोंрдбोрд░ рд▓िрдоिрдЯेрдб рд▓िрдоिрдЯेрдб рд░ेंрдЬ рдоें рдоाрд░्рдХेрдЯ
рд╕्рдЯ्рд░ैрдбрд▓ рд╣ाрдИ рдЕрдирд▓िрдоिрдЯेрдб рд╣ाрдИ рд╡ोрд▓ैрдЯिрд▓िрдЯी
рдХрд╡рд░ рдХॉрд▓ рд▓िрдоिрдЯेрдб рд▓िрдоिрдЯेрдб рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ + рдЗрдирдХрдо
рдк्рд░ोрдЯेрдХ्рдЯिрд╡ рдкुрдЯ рд▓िрдоिрдЯेрдб рдЕрдирд▓िрдоिрдЯेрдб рд▓ॉрди्рдЧ рд╣ोрд▓्рдб рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा

ЁЯза рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

ЁЯСЙ рдСрдк्рд╢рди рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬीрдЬ़, рдЕрдиुрднрд╡ी рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдХे рд▓िрдП рдЧेрдо рдЪेंрдЬрд░ рд╣ोрддी рд╣ैं।
ЁЯСЙ рдпे рд░िрд╕्рдХ рдХो рдХंрдЯ्рд░ोрд▓ рдХрд░рдиे, рд░िрдЯрд░्рди рдХो рдСрдк्рдЯिрдоाрдЗрдЬ़ рдХрд░рдиे рдФрд░ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХो рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдмрдиाрдиे рдХा рддрд░ीрдХा рджेрддी рд╣ैं।

✅ “рдПрдХ्рд╕рдкрд░्рдЯ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рд╡рд╣ी рд╣ै рдЬो рдПрдХ рдХрджрдо рдЖрдЧे рдХी рд╕ोрдЪрддा рд╣ै – рдФрд░ рдСрдк्рд╢рди рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬीрдЬ़ рдпрд╣ी рдХрд░рддी рд╣ैं!”


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 11: рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рд╣ेрдЬिंрдЧ рдФрд░ рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ рдХी рд░рдгрдиीрддिрдпाँ

"рдЬोрдЦिрдо рдХो рдХाрдмू рдоें рд░рдЦो рдФрд░ рдоूрд▓्рдп рдХे рдЕंрддрд░ рд╕े рд▓ाрдн рдХрдоाрдУ!"


ЁЯУШ рдкрд░िрдЪрдп:

рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рд╕िрд░्рдл рд╕рдЯ्рдЯा (Speculation) рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं рд╣ोрддे — рдпे рд╣ेрдЬिंрдЧ рдФрд░ рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ рдЬैрд╕े рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдХे рд▓िрдП рднी рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рд╣рдо рд╕ीрдЦेंрдЧे рдХि рдХैрд╕े рдмрдб़ी рдХंрдкрдиिрдпां, рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдЗрди рддрдХрдиीрдХों рд╕े рдЬोрдЦिрдо рд╕े рдмрдЪाрд╡ рдФрд░ рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं।


ЁЯФ╣ 1. рд╣ेрдЬिंрдЧ (Hedging) рдХ्рдпा рд╣ै?

ЁЯУМ рд╣ेрдЬिंрдЧ рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै — рд╕ंрднाрд╡िрдд рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा।

рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХा рд╢ेрдпрд░ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЖрдкрдХो рдбрд░ рд╣ै рдХि рдХीрдордд рдЧिрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЖрдк рдЙрд╕ рд╢ेрдпрд░ рдХे рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдХो рдмेрдЪрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдиिрд╡ेрд╢ рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

✅ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ंрдкрдд्рддि рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦрдиा
✅ рд░िрд╕्рдХ рдХो рдХрдо рдХрд░рдиा
❌ рдлाрдпрджा рд╕ीрдоिрдд рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै

рд╣ेрдЬिंрдЧ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े:

  • рдлाрд░्рдорд░्рд╕ (рдХрдоोрдбिрдЯी рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕)

  • рдПрдХ्рд╕рдкोрд░्рдЯрд░्рд╕/рдЗрдо्рдкोрд░्рдЯрд░्рд╕ (рдХрд░ेंрд╕ी рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕)

  • рдиिрд╡ेрд╢рдХ (рдЗрдХ्рд╡िрдЯी рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕)


ЁЯФ╣ 2. рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ (Arbitrage) рдХ्рдпा рд╣ै?

ЁЯУМ рдЬрдм рдПрдХ рд╣ी рд╕ंрдкрдд्рддि рджो рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдЬрдЧрд╣ рдкрд░ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рджाрдо рдкрд░ рдоिрд▓рддी рд╣ै, рддो рд╕рд╕्рддे рдоें рдЦрд░ीрджрдХрд░ рдорд╣ंрдЧे рдоें рдмेрдЪрдиे рдХो рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдЙрджाрд╣рд░рдг:

  • Reliance рдХा рд╢ेрдпрд░ NSE рдкрд░ ₹2500 рдФрд░ BSE рдкрд░ ₹2505 рд╣ै

  • рдЖрдк NSE рд╕े рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं рдФрд░ BSE рдкрд░ рдмेрдЪрддे рд╣ैं

  • ₹5 рдХा рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ рд▓ाрдн

✅ рдмिрдиा рд░िрд╕्рдХ рдХा рдоुрдиाрдлा
✅ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдЗрдирдЗрдХ्рд╡िрд▓िрдм्рд░िрдпрдо рдХा рдлाрдпрджा
❌ рдЬрд▓्рджी рдЕрд╡рд╕рд░ рдЦрдд्рдо рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै

рдк्рд░рдХाрд░:

  • рдЗंрдЯрд░-рдоाрд░्рдХेрдЯ рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ – рдПрдХ рд╣ी рд╢ेрдпрд░ рджो рдЕрд▓рдЧ рдПрдХ्рд╕рдЪेंрдЬ рдоें

  • рдХैрд╢-рдПंрдб-рдХैрд░ी рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ – рдХैрд╢ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдоें рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдбिрдлрд░ेंрд╕


ЁЯФ╣ 3. рдХैрд╢-рдПंрдб-рдХैрд░ी рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ рдХैрд╕े рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै?

рд╕्рдеिрддि:

  • Reliance рдХैрд╢ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें ₹2500

  • Futures рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें ₹2550

  • рдлंрдбिंрдЧ рдХॉрд╕्рдЯ 1%

рд░рдгрдиीрддि:

  • рдХैрд╢ рдоें Reliance рдЦрд░ीрджिрдП

  • Futures рдоें рдЙрд╕े рдмेрдЪिрдП

  • рд╕рдордп рдкूрд░ा рд╣ोрдиे рдкрд░ Futures рдбिрд▓ीрд╡рд░ рдХрд░рдХे рд▓ाрдн рд▓ीрдЬिрдП

✅ рд▓ॉрдЬिрдХ: Futures рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЬ्рдпाрджा рд╣ै рддो Carry Trade рдлाрдпрджेрдоंрдж


ЁЯФ╣ 4. рдлॉрд░рд╡рд░्рдб्рд╕ рдмрдиाрдо рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдоें рд╣ेрдЬिंрдЧ рдХा рдлрд░्рдХ

рдмिंрджु рдлॉрд░рд╡рд░्рдб्рд╕ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕
рдПрдХ्рд╕рдЪेंрдЬ OTC (рдиॉрди-рд╕्рдЯैंрдбрд░्рдб) рд░ेрдЧुрд▓ेрдЯेрдб рдПрдХ्рд╕рдЪेंрдЬ
рд▓िрдХ्рд╡िрдбिрдЯी рдХрдо рдЕрдзिрдХ
рдХрд╕्рдЯрдоाрдЗрдЬ़ेрд╢рди рдЬ्рдпाрджा рд╕ीрдоिрдд
рд░िрд╕्рдХ рдХाрдЙंрдЯрд░рдкाрд░्рдЯी рд░िрд╕्рдХ рдХрдо

ЁЯФ╣ 5. рд╣ेрдЬिंрдЧ рдмрдиाрдо рд╕्рдкेрдХुрд▓ेрд╢рди

рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ेрдЬिंрдЧ рд╕्рдкेрдХुрд▓ेрд╢рди
рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЬोрдЦिрдо рдХрдо рдХрд░рдиा рдоुрдиाрдлा рдХрдоाрдиा
рдк्рд░рдХृрддि рд░рдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рдЖрдХ्рд░ाрдордХ
рдЕрдиुрднрд╡ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рдЕрдзिрдХ рдордз्рдпрдо
рдоुрдиाрдлा рд╕ीрдоिрдд рдЕрдирд▓िрдоिрдЯेрдб (рдкрд░ рд░िрд╕्рдХी)

ЁЯза рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

ЁЯСЙ рд╣ेрдЬिंрдЧ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдФрд░ рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕ेрдл्рдЯी рдХрд╡рдЪ рд╣ै।
ЁЯСЙ рдЕрд░्рдмिрдЯ्рд░ाрдЬ рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рд░िрд╕्рдХ-рдл्рд░ी рдоुрдиाрдлा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рд╢ाрдирджाрд░ рддрд░ीрдХा рд╣ै।
ЁЯСЙ рдпрджि рдЖрдк рдПрдбрд╡ांрд╕ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рдмрдирдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рддो рдЗрди рджोрдиों рдХी рдоाрд╕्рдЯрд░ी рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।

ЁЯУМ "рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдЯिрдХрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡рд╣ी рд╣ै рдЬो рд░िрд╕्рдХ рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдХрд░ рдЙрд╕े рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиा рдЬाрдирддा рд╣ै!"


рдпрд╣ рд░рд╣ा рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 12: рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдЯिрдк्рд╕ рдФрд░ рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди

"рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд╕्рдХिрд▓ рд╕े рдЬ्рдпाрджा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्рдеिрд░рддा рдФрд░ рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди।"


ЁЯУШ рдкрд░िрдЪрдп:

рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдФрд░ рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рдХेрд╡рд▓ рддрдХрдиीрдХी рдЬ्рдЮाрди рд╣ी рдХाрдлी рдирд╣ीं рд╣ोрддा – рдЕрд╕рд▓ी рд╕рдлрд▓рддा рдХा рд░рд╣рд╕्рдп рдЫिрдкा рд╣ोрддा рд╣ै рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд╕ाрдЗрдХोрд▓ॉрдЬी рдФрд░ рдбिрд╕िрдк्рд▓िрди рдоें। рдЕрдиुрднрд╡ी рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдоाрдирддे рд╣ैं рдХि 80% рд╕рдлрд▓рддा рдоाрдирд╕िрдХрддा рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддी рд╣ै।


ЁЯФ╣ 1. рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд╕ाрдЗрдХोрд▓ॉрдЬी рдХा рдорд╣рдд्рд╡

“Fear рдФрд░ Greed – рдпे рджो рд╕рдмрд╕े рдмрдб़े рджुрд╢्рдорди рд╣ैं рдПрдХ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рдХे।”

  • рдбрд░ (Fear) – рдиुрдХрд╕ाрди рд╕े рдШрдмрд░ाрдХрд░ рдЬрд▓्рджी рдПрдХ्рдЬ़िрдЯ рдХрд░ рд▓ेрдиा

  • рд▓ाрд▓рдЪ (Greed) – рдЬ्рдпाрджा рдоुрдиाрдлे рдХी рдЪाрд╣ рдоें рдЯ्рд░ेрдб рдкрдХрдб़े рд░рд╣рдиा

  • Overconfidence – рд▓рдЧाрддाрд░ рд▓ाрдн рдХे рдмाрдж рд▓ाрдкрд░рд╡ाрд╣ी

  • Revenge Trading – рдиुрдХрд╕ाрди рдХे рдмाрдж рдмрджрд▓े рдХी рднाрд╡рдиा рд╕े рдЯ्рд░ेрдб рдХрд░рдиा

✅ рд╕рдоाрдзाрди:

  • рдк्рд░ी-рдк्рд▓ाрди рдХी рдЧрдИ рд░рдгрдиीрддि рдкрд░ рдЯिрдХे рд░рд╣рдиा

  • рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдиा рдФрд░ рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиा

  • рд░िрдпрд▓िрд╕्рдЯिрдХ рд▓рдХ्рд╖्рдп рддрдп рдХрд░рдиा


ЁЯФ╣ 2. рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди (Discipline) – рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рд╣рдеिрдпाрд░

  • рд╣рд░ рдЯ्рд░ेрдб рд╕े рдкрд╣рд▓े рдк्рд▓ाрди рдмрдиाрдПं: Entry, Stop Loss, Target

  • рдиिрдпрдоों рд╕े рд╣рдЯрдХрд░ рдХрднी рдЯ्рд░ेрдб рди рдХрд░ें

  • Loss рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЕрдЧрд▓ा рдЯ्рд░ेрдб рд╕ोрдЪ-рд╕рдордЭрдХрд░ рдХрд░ें

рд░ूрд▓: рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдПрдХ рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рд╣ै, рдЧेрдо рдирд╣ीं।


ЁЯФ╣ 3. рдЬोрдЦिрдо рдк्рд░рдмंрдзрди (Risk Management)

  • рд╣рд░ рдЯ्рд░ेрдб рдоें рдкूंрдЬी рдХा 1–2% рд╕े рдЬ्рдпाрджा рд░िрд╕्рдХ рди рд▓ें

  • рдкोрд░्рдЯрдлोрд▓िрдпो рдХो Diversify рдХрд░ें

  • Stop Loss рдХा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ें

рдЯिрдк:
ЁЯУМ “Risk рдХो рдХंрдЯ्рд░ोрд▓ рдХрд░рдиा = Capital рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦрдиा”


ЁЯФ╣ 4. рд▓ॉрдЧ рдФрд░ рдЬрд░्рдирд▓ рдмрдиाрдПं

  • рд╣рд░ рдЯ्рд░ेрдб рдХा рд░िрдХॉрд░्рдб рд░рдЦें – Entry, Exit, Reason

  • рдЬीрдд рдФрд░ рд╣ाрд░ рджोрдиों рд╕े рд╕ीрдЦें

  • рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХрд░ें

рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдЬрд░्рдирд▓ рдХे рд▓ाрдн:
✅ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг
✅ рдЧрд▓рддिрдпों рд╕े рд╕ीрдЦрдиा
✅ рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдоें рд╕ुрдзाрд░


ЁЯФ╣ 5. рдЯाрдЗрдо рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдФрд░ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд░ूрдЯीрди

  • рдПрдХ рддрдп рд╕рдордп рдкрд░ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдХрд░ें

  • рдЕрдзिрдХ рд╕्рдХ्рд░ीрди рдЯाрдЗрдо рд╕े рдоाрдирд╕िрдХ рдердХाрди рд╣ोрддी рд╣ै

  • рдм्рд░ेрдХ рд▓ें, рдоेрдбिрдЯेрд╢рди рдХрд░ें, рдФрд░ рд╢рд░ीрд░-рдорди рдХो рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░рдЦें


ЁЯФ╣ 6. рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдЖрджрддें рдЕрдкрдиाрдПं

рдЖрджрдд рд╕рдлрд▓ рдЯ्рд░ेрдбрд░
рд░ूрдЯीрди рд╣рд░ рджिрди рдоाрд░्рдХेрдЯ рд╕рдоीрдХ्рд╖ा
рдкрдв़ाрдИ рдирдП рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬी рд╕ीрдЦрдиा
рд╡िрдирдо्рд░рддा Overconfidence рд╕े рджूрд░ рд░рд╣рдиा
рдзैрд░्рдп рдоौрдХे рдХा рдЗंрддрдЬाрд░ рдХрд░рдиा

ЁЯФ╣ 7. рдиुрдХрд╕ाрди рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░рдиा рд╕ीрдЦें

  • рд╣рд░ рдЯ्рд░ेрдб рдоें рдЬीрдд рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं

  • рдиुрдХрд╕ाрди рдХो рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдоाрдиें

  • рдЧрд▓рдд рдЯ्рд░ेрдб рдХो рдкрдХрдб़рдХрд░ рдмैрдардиा, рдмрдб़ा рдиुрдХрд╕ाрди рд▓ा рд╕рдХрддा рд╣ै


ЁЯФ╣ 8. рдиिрдпрдоिрдд рдЕрдн्рдпाрд╕ рдФрд░ рд╕ीрдЦрдиा рдЬाрд░ी рд░рдЦें

  • рд╡рд░्рдЪुрдЕрд▓ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд╕े рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХрд░ें

  • рдЕрдиुрднрд╡ी рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдХे рд╡ीрдбिрдпो, рдмुрдХ्рд╕ рдФрд░ рд╕ेрдоिрдиाрд░ рдХा рд▓ाрдн рд▓ें

  • рдмрджрд▓ाрд╡ рдХो рдЕрдкрдиाрдПं – рдоाрд░्рдХेрдЯ рд╣рд░ рджिрди рдирдпा рд╣ै


ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

ЁЯСЙ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдоें рд╕рдлрд▓рддा рдХा рд░ाрд╕्рддा рдоाрдЗंрдбрд╕ेрдЯ, рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди, рдФрд░ рдзैрд░्рдп рд╕े рд╣ोрдХрд░ рдЬाрддा рд╣ै।
ЁЯСЙ рд╕्рдХिрд▓्рд╕ рдЬрд░ूрд░ी рд╣ैं, рдкрд░ рдорди рдХा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдХौрд╢рд▓ рд╣ै।
ЁЯСЙ рдпाрдж рд░рдЦें – "рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рд╡рд╣ рд╣ै рдЬो рдЦुрдж рдХो рдЬाрдирддा рд╣ै, рдоाрд░्рдХेрдЯ рдХो рдирд╣ीं।"


рдЕंрддिрдо рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рдкрдв़ें: рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдФрд░ рдЖрдЧे рдХी рджिрд╢ा – рдПрдХ рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рдХी рддрд░рд╣ рднрд╡िрд╖्рдп рдХैрд╕े рдмрдиाрдПं।

рдпрд╣ рд░рд╣ा рдЕрдз्рдпाрдп 13: рдЕंрддिрдо рд╕ाрд░ांрд╢ рдФрд░ рдЖрдЧे рдХी рджिрд╢ा
ЁЯУШ рдИрдмुрдХ 8: рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ – рдПрдбрд╡ांрд╕ рд▓ेрд╡рд▓ рдЧाрдЗрдб рдХा рдЕंрддिрдо рдЕрдз्рдпाрдп:


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 13: рдЕंрддिрдо рд╕ाрд░ांрд╢ рдФрд░ рдЖрдЧे рдХी рджिрд╢ा

"рдЬ्рдЮाрди, рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдФрд░ рдзैрд░्рдп – рдпрд╣ी рд╣ै рдПрдХ рд╕рдлрд▓ рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡ рдЯ्рд░ेрдбрд░ рдХा рдоंрдд्рд░।"


ЁЯУМ рдЗрд╕ рдИрдмुрдХ рдоें рдЖрдкрдиे рдХ्рдпा рд╕ीрдЦा?

рдЕрдз्рдпाрдп рд╡िрд╖рдп
1 рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп – Futures рдФрд░ Options рдХी рдмुрдиिрдпाрджी рд╕рдордЭ
2 рдл्рдпूрдЪрд░्рд╕ рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ – рд╕ंрд░рдЪрдиा, рдХाрд░्рдпрдк्рд░рдгाрд▓ी рдФрд░ рд░рдгрдиीрддि
3 рдСрдк्рд╢ंрд╕ рдХी рдмुрдиिрдпाрджी рдмाрддें – Call, Put, Premium рдФрд░ Payoff
4 рдСрдк्рд╢рди рдЧ्рд░ीрдХ्рд╕ – Delta, Gamma, Theta, Vega рдХा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░
5 рдСрдк्рд╢рди рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬीрдЬ – Covered Call, Iron Condor, Spread рдЗрдд्рдпाрджि
6 рд╣ेрдЬिंрдЧ рддрдХрдиीрдХ – рдЬोрдЦिрдо рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рддрд░ीрдХे
7 рдСрдк्рд╢рди рдЪेрди рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг – рдбेрдЯा рд░ीрдбिंрдЧ рдФрд░ рд╕ंрдХेрдд
8 рдУрдкрди рдЗंрдЯрд░ेрд╕्рдЯ рдФрд░ рд╡ॉрд▓्рдпूрдо – рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХे рд╕ंрдХेрдд
9 рд░ोрд▓рдУрд╡рд░ рдФрд░ рдПрдХ्рд╕рдкाрдпрд░ी рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬी
10 рдХेрд╕ рд╕्рдЯрдбी – рд░िрдпрд▓ рд▓ाрдЗрдл рдСрдк्рд╢рди рдФрд░ рдл्рдпूрдЪрд░ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдЙрджाрд╣рд░рдг
11 рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рдЯूрд▓्рд╕ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ – рдЪाрд░्рдЯ्рд╕, рдЗंрдбिрдХेрдЯрд░्рд╕, рдм्рд░ेрдХрдЖрдЙрдЯ
12 рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рд╕ाрдЗрдХोрд▓ॉрдЬी рдФрд░ рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдХी рднूрдоिрдХा

рдоुрдЦ्рдп рдмिंрджु

ЁЯФ╣ рдбेрд░िрд╡ेрдЯिрд╡्рд╕ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдЙрдЪ्рдЪ рд▓ाрдн рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ै, рдкрд░ рдЙрдЪ्рдЪ рдЬोрдЦिрдо рднी рд╣ै।
ЁЯФ╣ рдХेрд╡рд▓ рдЬ्рдЮाрди рд╕े рд╕рдлрд▓рддा рдирд╣ीं рдоिрд▓рддी – рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди, рдк्рд▓ाрдиिंрдЧ рдФрд░ рднाрд╡рдиाрдУं рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै।
ЁЯФ╣ рд▓рдЧाрддाрд░ рд╕ीрдЦрддे рд░рд╣рдиा рдФрд░ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдХे рд╕ाрде рдмрджрд▓рддे рд░рд╣рдиा рд╣ी рдЕрд╕рд▓ी рддाрдХрдд рд╣ै।


ЁЯОп рдЕрдм рдЖрдЧे рдХ्рдпा рдХрд░ें?

  1. ЁЯУШ рд╡рд░्рдЪुрдЕрд▓ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдо рдкрд░ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░ें

  2. ЁЯУЭ рд╕्рд╡рдпं рдХा рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ рдЬрд░्рдирд▓ рдмрдиाрдПं

  3. ЁЯОУ рдПрдбрд╡ांрд╕ рдХोрд░्рд╕, рд╡ेрдмिрдиाрд░ рдпा рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрд╢рди рдХрд░ें

  4. ЁЯза рдоाрд╕्рдЯрд░ рд╕्рдЯ्рд░ैрдЯेрдЬीрдЬ़ рдХो Backtest рдХрд░ें рдФрд░ refine рдХрд░ें

  5. ЁЯдЭ рдЕрдиुрднрд╡ी рдЯ्рд░ेрдбрд░्рд╕ рдХे рд╕ाрде рдиेрдЯрд╡рд░्рдХिंрдЧ рдХрд░ें рдФрд░ рдЙрдирд╕े рд╕ीрдЦें


рдк्рд░ेрд░рдгाрдд्рдордХ рд╕ंрджेрд╢:

“рдоाрд░्рдХेрдЯ рдЖрдкрдХो рд╣рд░ рджिрди рдХुрдЫ рд╕िрдЦाрдиे рдЖрддा рд╣ै – рдмрд╕ рд╢рд░्рдд рд╣ै рдХि рдЖрдк рдЫाрдд्рд░ рдмрдиे рд░рд╣ें।”

“рд░िрд╕्рдХ рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ी рд▓ंрдмे рд╕рдордп рддрдХ рдоुрдиाрдлा рдХрдоाрддा рд╣ै।”


ЁЯТ╝ рдЕрдЧрд▓ा рдХрджрдо:

рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдиे рдЗрд╕ рдЧाрдЗрдб рдХो рдкूрд░ा рдХрд░ рд▓िрдпा рд╣ै, рддो рдЖрдк "рдПрдбрд╡ांрд╕ рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбрд░" рдмрдирдиे рдХी рд░ाрд╣ рдкрд░ рд╣ैं। рдЕрдм рд╕рдордп рд╣ै:

✅ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рдХा
✅ рдЕрдкрдиे рд╕िрд╕्рдЯрдо рдХो рдмрдиाрдиे рдХा
✅ рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рдЕрд╣рдо – рд╕ीрдЦрддे рд░рд╣рдиे рдХा!


ЁЯУЪ рдзрди्рдпрд╡ाрдж! рдЖрдк рдЗрд╕ рдЬ्рдЮाрдирдпाрдд्рд░ा рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдмрдиे।
рдЖрдкрдХा рдЕрдЧрд▓ा рд▓рдХ्рд╖्рдп – рдПрдХ рд░рдгрдиीрддिрдХ, рдЕрдиुрд╢ाрд╕िрдд рдФрд░ рд╕рдлрд▓ рдк्рд░ोрдлेрд╢рдирд▓ рдСрдк्рд╢рди рдЯ्рд░ेрдбрд░ рдмрдирдиा।



рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ

рдЗрд╕ рдм्рд▓ॉрдЧ рд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдкोрд╕्рдЯ

рд╕рд░्рд╡ांрдЧीрдг рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдЪाрд░ рд╕्рддंрдн: рддрди, рдорди, рдзрди, рдЬрди | Trade on Money | Blog 122

Elliott Wave Theory details explanation in Hindi | Trade on Money | Blog 84

рдмाрдЗрдХ рдмीрдоा рдЧाрдЗрдб: рдЖрдкрдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рдЖрдкрдХी рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी (Part - 03) | Trade on Money | Blog 118