ЁЯУШрдИрдмुрдХ 4: рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ – рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХैрд╕े рдХрд░ें? | Fundamental Analysis – How to Choose the Right Company

ЁЯУШрдИрдмुрдХ 4: рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ – рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХैрд╕े рдХрд░ें? |
Fundamental Analysis – How to Choose the Right Company

рдИрдмुрдХ 4: рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ – рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХैрд╕े рдХрд░ें? 
рдЕрдиुрдХ्рд░рдордгिрдХा (Index)


ЁЯУШ рдИрдмुрдХ 4: рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ – рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХैрд╕े рдХрд░ें?

ЁЯФ╖ рдЕрдиुрдХ्рд░рдордгिрдХा (Index)

  1. рдкрд░िрдЪрдп – рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХ्рдпा рд╣ै?

    • рдиिрд╡ेрд╢ рдоें рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХा рдорд╣рдд्рд╡

    • рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рдФрд░ рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдоें рдЕंрддрд░

  2. рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХो рдХैрд╕े рдкрдв़ें?

    • рдмैрд▓ेंрд╕ рд╢ीрдЯ

    • рдк्рд░ॉрдлिрдЯ рдПंрдб рд▓ॉрд╕ рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ

    • рдХैрд╢ рдл्рд▓ो рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ

  3. рдоुрдЦ्рдп рд╡िрдд्рддीрдп рдЕрдиुрдкाрдд (Financial Ratios)

    • P/E Ratio

    • EPS (Earnings Per Share)

    • ROE (Return on Equity)

    • Debt to Equity Ratio

    • Current Ratio

  4. рдк्рд░рдмंрдзрди рдФрд░ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХी рднूрдоिрдХा

    • рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ

    • рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдпрддा

    • рдХंрдкрдиी рдХे рдиिрджेрд╢рдХ рдоंрдбрд▓ рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा

  5. рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд (Competitive Advantage)

    • рдм्рд░ांрдб рд╡ैрд▓्рдпू

    • рдкेрдЯेंрдЯ / рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕

    • рдоाрд░्рдХेрдЯ рд╢ेрдпрд░

  6. рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг

    • рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХी рдЧ्рд░ोрде рдХ्рд╖рдорддा

    • рд╕рд░рдХाрд░ी рдиीрддिрдпों рдХा рдк्рд░рднाрд╡

    • рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рд╕ाрдЗрдХрд▓

  7. рдХंрдкрдиी рдХी рдЧ्рд░ोрде рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПं

    • рдкिрдЫрд▓ी рд╕ाрд▓ों рдХी рдЧ्рд░ोрде рджрд░

    • рд╡िрд╕्рддाрд░ рдпोрдЬрдиाрдПं

    • рдирдП рдЙрдд्рдкाрдж / рд╕ेрд╡ाрдПं

  8. рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди (Valuation)

    • рдЕंрдбрд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб vs рдУрд╡рд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб рд╕्рдЯॉрдХ्рд╕

    • рдЗрди्рдЯ्рд░िрди्рд╕िрдХ рд╡ैрд▓्рдпू рдиिрдХाрд▓рдиे рдХे рддрд░ीрдХे

    • рдбिрд╕्рдХाрдЙंрдЯेрдб рдХैрд╢ рдл्рд▓ो (DCF) рдХा рдкрд░िрдЪрдп

  9. рдЬोрдЦिрдо рдХा рдоूрд▓्рдпांрдХрди

    • рдЖрд░्рдеिрдХ рдФрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЬोрдЦिрдо

    • рдХрд░्рдЬ рдФрд░ рдирдХрджी рдк्рд░рд╡ाрд╣

    • рдмाрд╣рд░ी рдФрд░ рдЖंрддрд░िрдХ рдЪुрдиौрддिрдпां

  10. рд▓ंрдмी рдЕрд╡рдзि рдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЪрдпрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?

  • рдЪेрдХрд▓िрд╕्рдЯ рдФрд░ рдлॉрд░्рдоूрд▓ा

  • рд╡ैрд▓्рдпू рдЗрди्рд╡ेрд╕्рдЯिंрдЧ рдХे рд╕िрдж्рдзांрдд

  • рд╡ॉрд░ेрди рдмрдлे рдХे рдиिрд╡ेрд╢ рд╕िрдж्рдзांрдд

  1. рдХेрд╕ рд╕्рдЯрдбी: рд╕рдлрд▓ рдХंрдкрдиिрдпों рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг

  • рдЯाрдЯा, рдПрд╢िрдпрди рдкेंрдЯ्рд╕, рдЗंрдлोрд╕िрд╕ рдЬैрд╕े рдЙрджाрд╣рд░рдг

  • рдлेрд▓ рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рд╕ीрдЦ

  1. рд╕ाрд░ांрд╢ рдФрд░ рдЕंрддिрдо рд╕ुрдЭाрд╡

  • рдиिрд╡ेрд╢ рдоें рдзैрд░्рдп рдФрд░ рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдХा рдорд╣рдд्рд╡

  • рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЖрдзाрд░िрдд рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиा


 рдИрдмुрдХ 4 – "рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ – рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХैрд╕े рдХрд░ें?"
рдХा рдкрд░िрдЪрдп рдФрд░ рдЕрдз्рдпाрдп рд╡िрд╕्рддाрд░ (Chapter-wise Details):


ЁЯУЦ рдкрд░िрдЪрдп: рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХ्рдпा рд╣ै?

рдЬрдм рд╣рдо рд╢ेрдпрд░ рдмाрдЬाрд░ рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиा рдмेрд╣рдж рдЬрд░ूрд░ी рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╣рдо рдЬिрд╕ рдХंрдкрдиी рдоें рдкैрд╕ा рд▓рдЧा рд░рд╣े рд╣ैं, рд╡рд╣ рдХिрддрдиी рдордЬрдмूрдд, рд╕्рдеिрд░ рдФрд░ рд╡िрдХाрд╕рд╢ीрд▓ рд╣ै। рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдПрдХ рдРрд╕ी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै рдЬो рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХी рдЖंрддрд░िрдХ рддाрдХрдд, рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि, рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा, рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиाрдУं рдФрд░ рджीрд░्рдШрдХाрд▓िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХ्рд╖рдорддा рдХो рд╕рдордЭрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ै।

рдпрд╣ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХो рдпрд╣ рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рдмрдиाрддा рд╣ै рдХि рдХौрди-рд╕ी рдХंрдкрдиी рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЕрдЪ्рдЫा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиा рд▓ाрднрдХाрд░ी рд░рд╣ेрдЧा рдпा рдирд╣ीं। рдЗрд╕ рдИрдмुрдХ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрдк рд╕ीрдЦेंрдЧे рдХि рдХैрд╕े рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХी рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рдЬांрдЪ-рдкрдб़рддाрд▓ рдХрд░ рд╕рд╣ी рд╕्рдЯॉрдХ рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп рд╡िрд╕्рддाрд░

рдЕрдз्рдпाрдп 1: рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп

  • рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

  • рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рдиिрд╡ेрд╢ рдоें рдЗрд╕рдХी рднूрдоिрдХा

  • рдЕрди्рдп рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рд╕े рддुрд▓рдиा


рдЕрдз्рдпाрдп 2: рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХो рдХैрд╕े рдкрдв़ें?

  • рдмैрд▓ेंрд╕ рд╢ीрдЯ: рдХंрдкрдиी рдХी рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि

  • рдк्рд░ॉрдлिрдЯ рдПंрдб рд▓ॉрд╕ рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ: рд▓ाрдн-рд╣ाрдиि рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी

  • рдХैрд╢ рдл्рд▓ो рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ: рдирдХрджी рдХी рдЖрд╡ाрдЬाрд╣ी рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг


рдЕрдз्рдпाрдп 3: рдоुрдЦ्рдп рд╡िрдд्рддीрдп рдЕрдиुрдкाрдд (Financial Ratios)

  • P/E Ratio: рдХрдо рдпा рдЬ्рдпाрджा рдХ्рдпों рд╣ोрддा рд╣ै?

  • EPS: рдк्рд░рддि рд╢ेрдпрд░ рдХрдоाрдИ рдХा рдорд╣рдд्рд╡

  • ROE: рдиिрд╡ेрд╢ рдкрд░ рд░िрдЯрд░्рди рдХी рдЧрдгрдиा

  • Debt-to-Equity: рдХрд░्рдЬ рдмрдиाрдо рдкूंрдЬी рд╕ंрддुрд▓рди

  • Current Ratio: рд▓िрдХ्рд╡िрдбिрдЯी рдХा рдоाрдкрджंрдб


рдЕрдз्рдпाрдп 4: рдк्рд░рдмंрдзрди рдФрд░ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХी рднूрдоिрдХा

  • рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдХा рдорд╣рдд्рд╡

  • рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХा рдЯ्рд░ैрдХ рд░िрдХॉрд░्рдб

  • рдХॉрд░्рдкोрд░ेрдЯ рдЧрд╡рд░्рдиेंрд╕


рдЕрдз्рдпाрдп 5: рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд (Competitive Advantage)

  • рдХंрдкрдиी рдХी рдпूрдиीрдХ рдкрд╣рдЪाрди

  • рдм्рд░ांрдб, рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдФрд░ рдЗрдиोрд╡ेрд╢рди

  • рдоोрдЕрдЯ (Moat) рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै?


рдЕрдз्рдпाрдп 6: рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг

  • рдЙрднрд░рддे рдФрд░ рд╕्рдеिрд░ рд╕ेрдХ्рдЯрд░्рд╕

  • рд╕рд░рдХाрд░ी рдиीрддिрдпों рдХा рдк्рд░рднाрд╡

  • рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ी рдЯ्рд░ेंрдб्рд╕ рдФрд░ рдЧ्рд░ोрде рд░ेрдЯ


рдЕрдз्рдпाрдп 7: рдХंрдкрдиी рдХी рдЧ्рд░ोрде рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПं

  • рдкिрдЫрд▓ा рдЯ्рд░ैрдХ рд░िрдХॉрд░्рдб

  • рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдпोрдЬрдиाрдПं рдФрд░ рдиिрд╡ेрд╢

  • рдирдпा рдк्рд░ोрдбрдХ्рдЯ / рддрдХрдиीрдХ


рдЕрдз्рдпाрдп 8: рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди

  • рд╡ैрд▓्рдпू рд╕्рдЯॉрдХ рдмрдиाрдо рдЧ्рд░ोрде рд╕्рдЯॉрдХ

  • рдЗрди्рдЯ्рд░िрди्рд╕िрдХ рд╡ैрд▓्рдпू рдиिрдХाрд▓рдиा

  • DCF рдФрд░ рдЕрди्рдп рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдЯूрд▓्рд╕


рдЕрдз्рдпाрдп 9: рдЬोрдЦिрдо рдХा рдоूрд▓्рдпांрдХрди

  • рдХंрдкрдиी рд╕े рдЬुрдб़े рдЬोрдЦिрдо

  • рдмाрд╣рд░ी (рдЬैрд╕े рдоंрджी, рдиीрддि рдкрд░िрд╡рд░्рддрди) рдФрд░ рдЖंрддрд░िрдХ (рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ, рдХрд░्рдЬ) рдЬोрдЦिрдо

  • рдЬोрдЦिрдо рдк्рд░рдмंрдзрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?


рдЕрдз्рдпाрдп 10: рд▓ंрдмी рдЕрд╡рдзि рдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЪрдпрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?

  • рдиिрд╡ेрд╢ рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЬांрдЪ рдХी рдЪेрдХрд▓िрд╕्рдЯ

  • рд╡ैрд▓्рдпू рдЗрди्рд╡ेрд╕्рдЯिंрдЧ рдХे рд╕िрдж्рдзांрдд

  • рд╡ॉрд░ेрди рдмрдлे рдЬैрд╕े рд╕рдлрд▓ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХी рд╕ोрдЪ


рдЕрдз्рдпाрдп 11: рдХेрд╕ рд╕्рдЯрдбी – рд╕рдлрд▓ рдФрд░ рдЕрд╕рдлрд▓ рдХंрдкрдиिрдпों рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг

  • рдЯाрдЯा, рдПрд╢िрдпрди рдкेंрдЯ्рд╕, рдЗंрдлोрд╕िрд╕ рдЬैрд╕े рдЙрджाрд╣рд░рдг

  • рдХिंрдЧрдлिрд╢рд░ рдФрд░ рдпрд╕ рдмैंрдХ рдЬैрд╕ी рдЕрд╕рдлрд▓рддाрдУं рд╕े рд╕ीрдЦ


рдЕрдз्рдпाрдп 12: рдЕंрддिрдо рд╕ाрд░ांрд╢ рдФрд░ рд╕ुрдЭाрд╡

  • рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХा рд╕рд╣ी рдЙрдкрдпोрдЧ

  • рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рддे рд╕рдордп рдзैрд░्рдп рдФрд░ рд╕рдордЭрджाрд░ी

  • рдиिрдпрдоिрдд рд░ूрдк рд╕े рдЕрдкрдбेрдЯ рд░рд╣рдиा


 рдИрдмुрдХ "рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ – рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЪुрдиाрд╡ рдХैрд╕े рдХрд░ें?"
рдХे рд▓िрдП рдХुрдЫ рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рд╕्рд▓ोрдЧрди (Slogan) рд╡िрдХрд▓्рдк:


Top 5 рд╕्рд▓ोрдЧрди (Slogans):

  1. "рдмुрдж्рдзिрдоाрди рдиिрд╡ेрд╢ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд, рд╕рд╣ी рдХंрдкрдиी рдХी рдкрд╣рдЪाрди рд╕े!"

  2. "рдЬाрдиिрдП рдХंрдкрдиी рдХी рд╕рдЪ्рдЪी рддाрдХрдд – рдЖंрдХрдб़ों рдХी рдЬ़ुрдмाрдиी!"

  3. "рдордЬрдмूрдд рдХंрдкрдиी рдЪुрдиें, рдордЬрдмूрдд рднрд╡िрд╖्рдп рдмрдиाрдПं!"

  4. "рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ – рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╕े рдиिрд╡ेрд╢ рдХी рдХुंрдЬी!"

  5. "рдиंрдмрд░ рдФрд░ рд░рдгрдиीрддि рдХा рдоेрд▓ – рд╕рдлрд▓ рдиिрд╡ेрд╢ рдХा рдЦेрд▓!"




ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 1: рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп

(Chapter 1: Introduction to Fundamental Analysis)

ЁЯУМ 1.1 рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै?

рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ (рдоूрд▓рднूрдд рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг) рдПрдХ рдРрд╕ी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╣рдо рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХे рд╡िрдд्рддीрдп, рдк्рд░рдмंрдзрдХीрдп, рдФрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рдкрд╣рд▓ुрдУं рдХा рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рддे рд╣ैं рддाрдХि рдпрд╣ рддрдп рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे рдХि рд╡рд╣ рдХंрдкрдиी рдиिрд╡ेрд╢ рдХे рдпोрдЧ्рдп рд╣ै рдпा рдирд╣ीं। рдпрд╣ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХंрдкрдиी рдХे рдмैрд▓ेंрд╕ рд╢ीрдЯ, рдк्рд░ॉрдлिрдЯ рдПंрдб рд▓ॉрд╕ рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ, рдХैрд╢ рдл्рд▓ो рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ, рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдпोрдЬрдиाрдУं, рдФрд░ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиाрдУं рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ोрддा рд╣ै।

рдЙрджाрд╣рд░рдг:
рдЕрдЧрд░ рдХोрдИ рдХंрдкрдиी рд▓рдЧाрддाрд░ рдоुрдиाрдлा рдХрдоा рд░рд╣ी рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдХрд░्рдЬ рдХрдо рд╣ै, рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рдмिрдЬрдиेрд╕ рдоॉрдбрд▓ рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рднी рд▓ाрднрджाрдпрдХ рд░рд╣ेрдЧा, рддो рд╡рд╣ рдПрдХ рдордЬрдмूрдд рдХंрдкрдиी рдоाрдиी рдЬाрдПрдЧी।


ЁЯУМ 1.2 рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

  • рдпрд╣ рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдХी рдЖंрддрд░िрдХ рд╢рдХ्рддि (intrinsic strength) рдХ्рдпा рд╣ै।

  • рдЖрдкрдХो рд╕рдЪ्рдЪी рд╡ैрд▓्рдпू (intrinsic value) рдХा рдЕंрджाрдЬा рджेрддा рд╣ै।

  • рдУрд╡рд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб рдФрд░ рдЕंрдбрд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб рд╕्рдЯॉрдХ्рд╕ рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै।

  • рд▓ंрдмी рдЕрд╡рдзि рдХे рдиिрд╡ेрд╢ рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рд╕рдмрд╕े рднрд░ोрд╕ेрдоंрдж рддрд░ीрдХा рд╣ै।


ЁЯУМ 1.3 рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХे рд▓िрдП рдЗрд╕рдХे рдлाрдпрджे

рд▓ाрдн рд╡िрд╡рд░рдг
ЁЯУК рд▓ंрдмी рдЕрд╡рдзि рдХा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЗрд╕рд╕े рдЖрдк рд╢ॉрд░्рдЯ-рдЯрд░्рдо рдЙрддाрд░-рдЪрдв़ाрд╡ рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ुрдП рдмिрдиा рд╕рд╣ी рдиिрд░्рдгрдп рд▓े рд╕рдХрддे рд╣ैं।
ЁЯТ░ рдЕंрдбрд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб рд╕्рдЯॉрдХ्рд╕ рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдЖрдкрдХो рдХрдо рдХीрдордд рдоें рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиिрдпों рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиे рдХा рдоौрдХा рдоिрд▓рддा рд╣ै।
ЁЯза рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдбिрд╕ीрдЬрди рдоेрдХिंрдЧ рднाрд╡рдиाрдУं рдХे рдмрдЬाрдп рддрде्рдпों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдиिрд╡ेрд╢ рд╕ंрднрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै।

ЁЯУМ 1.4 рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдФрд░ рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдоें рдЕंрддрд░

рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕
рдлोрдХрд╕ рдХंрдкрдиी рдХे рд╡िрдд्рддीрдп рдЖंрдХрдб़े рдФрд░ рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рд╕्рдЯॉрдХ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдФрд░ рд╡ॉрд▓्рдпूрдо рдЪाрд░्рдЯ
рд╕рдордп рд╕ीрдоा рджीрд░्рдШрдХाрд▓िрдХ рдиिрд╡ेрд╢ рдЕрд▓्рдкрдХाрд▓िрдХ рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ
рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╡ैрд▓्рдпू рдЬाрдирдиा рд╕рд╣ी рдПंрдЯ्рд░ी рдФрд░ рдПрдЧ्рдЬिрдЯ рдЯाрдЗрдо рдкрдХрдб़рдиा
рдЙрджाрд╣рд░рдг ITC, Infosys рдХा рдмैрд▓ेंрд╕ рд╢ीрдЯ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг ITC рдХा RSI рдФрд░ Moving Average рджेрдЦрдиा

ЁЯУМ 1.5 рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХे рдоुрдЦ्рдп рд╕्рддंрдн

  1. рдХंрдкрдиी рдХी рд╡िрдд्рддीрдп рд░िрдкोрд░्рдЯ

  2. рдк्рд░рдмंрдзрди рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдФрд░ рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा

  3. рдЙрдж्рдпोрдЧ (рд╕ेрдХ्рдЯрд░) рдХी рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПं

  4. рдоूрд▓्рдпांрдХрди (Valuation)

  5. рдЬोрдЦिрдо рдФрд░ рдЪुрдиौрддी рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг


рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдЖрдкрдХो рдХेрд╡рд▓ “рд╢ेрдпрд░ рдЦрд░ीрджो рдФрд░ рдмेрдЪो” рдХी рд╕ोрдЪ рд╕े рдЖрдЧे рд▓े рдЬाрдХрд░, рдПрдХ рд╕рдордЭрджाрд░ рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдмрдирдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ा рдЙрдкрдХрд░рдг рд╣ै рдЬो рдЖрдкрдХो рдЬाрдирдХाрд░ी, рднрд░ोрд╕ा рдФрд░ рд░рдгрдиीрддि рд╕े рднрд░рдкूрд░ рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХी рддाрдХрдд рджेрддा рд╣ै।


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 2: рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХो рдХैрд╕े рдкрдв़ें?

(Chapter 2: How to Read a Company’s Annual Report)

рдХिрд╕ी рднी рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ (Annual Report) рдЙрд╕рдХे рдкूрд░े рд╡рд░्рд╖ рдХे рд╡िрдд्рддीрдп рдФрд░ рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХा рджрд░्рдкрдг рд╣ोрддी рд╣ै। рдпрд╣ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХो рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рдеिрддि, рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рдиीрддिрдпाँ, рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдпोрдЬрдиाрдПं рдХ्рдпा рд╣ैं।


ЁЯУМ 2.1 рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рднाрдЧ

  1. рдЪेрдпрд░рдоैрди рдХा рд╕ंрджेрд╢ (Chairman’s Message)

    • рдХंрдкрдиी рдХे рдоिрд╢рди, рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рдЭрд▓рдХ рджेрддा рд╣ै।

    • рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рд╕ोрдЪ рдХो рд╕рдордЭрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै।

  2. рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯрд░्рд╕ рд░िрдкोрд░्рдЯ (Director’s Report)

    • рд╡рд░्рд╖рднрд░ рдХी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों, рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпों рдФрд░ рдЪुрдиौрддिрдпों рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी।

    • рд▓ाрднांрд╢ (Dividend), CSR, рд░िрд╕्рдХ рдлैрдХ्рдЯрд░्рд╕ рдФрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░ рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी।

  3. рдк्рд░рдмंрдзрди рдЪрд░्рдЪा рдФрд░ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг (Management Discussion & Analysis - MD&A)

    • рдХंрдкрдиी рдХे рдХाрд░ोрдмाрд░ рдХा рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг।

    • рд╕ेрдХ्рдЯрд░, рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдФрд░ рд░рдгрдиीрддि рдХी рдЪрд░्рдЪा।

  4. рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг (Financial Statements)

    • рдмैрд▓ेंрд╕ рд╢ीрдЯ

    • рдк्рд░ॉрдлिрдЯ рдПंрдб рд▓ॉрд╕ рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ

    • рдХैрд╢ рдл्рд▓ो рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ

    • рдиोрдЯ्рд╕ рдЯू рдЕрдХाрдЙंрдЯ्рд╕


ЁЯУМ 2.2 рдмैрд▓ेंрд╕ рд╢ीрдЯ (Balance Sheet) рдХ्рдпा рдмрддाрддी рд╣ै?

рдмैрд▓ेंрд╕ рд╢ीрдЯ = рдХुрд▓ рд╕ंрдкрдд्рддि (Assets) = рдХुрд▓ рджाрдпिрдд्рд╡ (Liabilities) + рд╢ेрдпрд░рдзाрд░рдХों рдХी рдкूंрдЬी (Equity)

рдШрдЯрдХ рд╡िрд╡рд░рдг
ЁЯТ░ Assets (рд╕ंрдкрдд्рддि) рдХंрдкрдиी рдХे рдкाрд╕ рдоौрдЬूрдж рд╕ंрд╕ाрдзрди – рдЬैрд╕े рдирдХрдж, рдорд╢ीрдиें, рднूрдоि, рдиिрд╡ेрд╢ рдЖрджि
ЁЯУж Liabilities (рджाрдпिрдд्рд╡) рдХंрдкрдиी рдкрд░ рдмрдХाрдпा рдХрд░्рдЬ, рднुрдЧрддाрди рдпोрдЧ्рдп рд░ाрд╢ि
ЁЯз╛ Equity (рд╕्рд╡ाрдоिрдд्рд╡ рдкूंрдЬी) рдк्рд░рдоोрдЯрд░्рд╕ рдФрд░ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХी рдкूंрдЬी + рд░िрдЯेрди्рдб рдЕрд░्рдиिंрдЧ्рд╕

рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рд╡рд╣ рд╣ोрддी рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рд╕ंрдкрдд्рддि рдЬ्рдпाрджा рдФрд░ рджाрдпिрдд्рд╡ рдХрдо рд╣ोрддे рд╣ैं।


ЁЯУМ 2.3 рдк्рд░ॉрдлिрдЯ рдПंрдб рд▓ॉрд╕ рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ (Profit & Loss Statement)

рдЗрд╕рд╕े рдпрд╣ рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдиे рдкूрд░े рд╕ाрд▓ рдоें рдХिрддрдиा рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдХрдоाрдпा, рдХिрддрдиा рдЦрд░्рдЪ рдХिрдпा рдФрд░ рдХिрддрдиा рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн (Net Profit) рдХрдоाрдпा।

рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ंрдХेрддрдХ рдорддрд▓рдм
ЁЯФ╣ Revenue рдХंрдкрдиी рдХी рдмिрдХ्рд░ी рд╕े рдХрдоाрдИ
ЁЯФ╣ Expenses рдкрд░िрдЪाрд▓рди, рд╡ेрддрди, рдХрдЪ्рдЪा рдоाрд▓ рдЖрджि
ЁЯФ╣ Net Profit / PAT рдХुрд▓ рд▓ाрдн – рдХुрд▓ рдЦрд░्рдЪ = рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн

рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рдХी Net Profit рд╕ाрд▓ рджрд░ рд╕ाрд▓ рдмрдв़рддी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।


ЁЯУМ 2.4 рдХैрд╢ рдл्рд▓ो рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ (Cash Flow Statement)

рдпрд╣ рджिрдЦाрддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдХे рдкाрд╕ рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдХिрддрдиा рдирдХрдж рдЖрдпा рдФрд░ рдХिрддрдиा рдЧрдпा।

рднाрдЧ рдЙрджाрд╣рд░рдг
ЁЯФ╣ Operating Cash Flow рдмिрдЬрдиेрд╕ рд╕े рдЖрдпा рдирдХрдж
ЁЯФ╣ Investing Cash Flow рдорд╢ीрдирд░ी, рднूрдоि рдЖрджि рдкрд░ рдЦрд░्рдЪ
ЁЯФ╣ Financing Cash Flow рд▓ोрди рд▓िрдпा, рд╢ेрдпрд░ рдЬाрд░ी рдХिрдП

рдХंрдкрдиी рдХा Operating Cash Flow рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।


ЁЯУМ 2.5 рд░िрдкोрд░्рдЯ рдкрдв़рддे рд╕рдордп рдз्рдпाрди рд░рдЦрдиे рдпोрдЧ्рдп рдмाрддें

  • рд▓рдЧाрддाрд░ рд▓ाрдн рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै рдпा рдирд╣ीं

  • рдХंрдкрдиी рдХी рдХрд░्рдЬ рд╕्рдеिрддि рдХैрд╕ी рд╣ै

  • рдХंрдкрдиी рдХा рдоाрд░्рдЬिрди, ROE, EPS рдХैрд╕ा рд╣ै

  • рдХ्рдпा рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯрд░्рд╕ рдХा рд╡ेрддрди рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рд▓ंрдмे рд╕рдордп рд╕े рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдмрдиाрдП рд░рдЦी рд╣ै?


рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдкрдв़рдиा рдРрд╕ा рд╣ै рдЬैрд╕े рдЖрдк рдХिрд╕ी рджुрдХाрди рдХे рдоाрд▓िрдХ рд╕े рд╕ीрдзे рдЙрд╕рдХा рдкूрд░ा рд╣िрд╕ाрдм рдоांрдЧ рд░рд╣े рд╣ों। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдЗрд╕े рдз्рдпाрди рд╕े рдкрдв़рддे рд╣ैं, рддो рдЖрдк рдзोрдЦेрдмाрдЬ рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рдмрдЪ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдФрд░ рдЙрди рдХंрдкрдиिрдпों рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдЬो рд╕рдЪрдоुрдЪ рдордЬрдмूрдд рдФрд░ рднрд░ोрд╕ेрдоंрдж рд╣ैं।


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 3: рдоुрдЦ्рдп рд╡िрдд्рддीрдп рдЕрдиुрдкाрдд (Financial Ratios)

(Chapter 3: Key Financial Ratios for Fundamental Analysis)

рд╡िрдд्рддीрдп рдЕрдиुрдкाрдд (Financial Ratios) рдРрд╕े рдЙрдкрдХрд░рдг рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬो рд╣рдоें рдХंрдкрдиी рдХी рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि, рд▓ाрднрдк्рд░рджрддा, рджाрдпिрдд्рд╡, рдФрд░ рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХो рд╕ंрдЦ्рдпाрдд्рдордХ рд░ूрдк рдоें рд╕рдордЭрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдЕрдиुрдкाрдд рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХो рдпрд╣ рдЬाрдирдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиा рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рдлाрдпрджेрдоंрдж рд╣ोрдЧा рдпा рдирд╣ीं।


ЁЯУМ 3.1 P/E рдЕрдиुрдкाрдд (Price to Earnings Ratio)

рдлॉрд░्рдоूрд▓ा:
ЁЯСЙ P/E Ratio = рд╢ेрдпрд░ рдХी рд╡рд░्рддрдоाрди рдХीрдордд / рдк्рд░рддि рд╢ेрдпрд░ рдЖрдп (EPS)

рдорд╣рдд्рд╡:

  • рдЕрдЧрд░ P/E Ratio рдмрд╣ुрдд рдЬ्рдпाрджा рд╣ै, рддो рд╢ेрдпрд░ рдУрд╡рд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।

  • рдЕрдЧрд░ рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ै, рддो рдЕंрдбрд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै (рдЕрдЧрд░ рдХंрдкрдиी рдордЬрдмूрдд рд╣ै)।

рдЖрджрд░्рд╢ рд╕्рдеिрддि: P/E рдХो рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХी рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рддुрд▓рдиा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।


ЁЯУМ 3.2 EPS – рдк्рд░рддि рд╢ेрдпрд░ рдЖрдп (Earnings Per Share)

рдлॉрд░्рдоूрд▓ा:
ЁЯСЙ EPS = рдХुрд▓ рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн / рдХुрд▓ рд╢ेрдпрд░ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा

рдорд╣рдд्рд╡:

  • EPS рдЬिрддрдиा рдЕрдзिрдХ, рдЙрддрдиा рдЕрдЪ्рдЫा।

  • рдЗрд╕рд╕े рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдЕрдкрдиे рд╣рд░ рд╢ेрдпрд░ рдкрд░ рдХिрддрдиा рдоुрдиाрдлा рдХрдоा рд░рд╣ी рд╣ै।

рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рдХी EPS рд╣рд░ рд╕ाрд▓ рдмрдв़рддी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।


ЁЯУМ 3.3 ROE – рдЗрдХ्рд╡िрдЯी рдкрд░ рд░िрдЯрд░्рди (Return on Equity)

рдлॉрд░्рдоूрд▓ा:
ЁЯСЙ ROE = (рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн / рд╢ेрдпрд░рдзाрд░рдХों рдХी рдЗрдХ्рд╡िрдЯी) × 100

рдорд╣рдд्рд╡:

  • рдпрд╣ рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдЕрдкрдиे рд╢ेрдпрд░рдзाрд░рдХों рдХे рдкैрд╕े рдкрд░ рдХिрддрдиा рд░िрдЯрд░्рди рдХрдоा рд░рд╣ी рд╣ै।

  • ROE ≥ 15% рдЕрдЪ्рдЫा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।

рдЙрдЪ्рдЪ ROE рдХा рдорддрд▓рдм рдХंрдкрдиी рдХुрд╢рд▓рддा рд╕े рдкूंрдЬी рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै।


ЁЯУМ 3.4 Debt to Equity Ratio – рдХрд░्рдЬ рдмрдиाрдо рдЗрдХ्рд╡िрдЯी рдЕрдиुрдкाрдд

рдлॉрд░्рдоूрд▓ा:
ЁЯСЙ Debt to Equity = рдХुрд▓ рдХрд░्рдЬ / рд╢ेрдпрд░рдзाрд░рдХों рдХी рдЗрдХ्рд╡िрдЯी

рдорд╣рдд्рд╡:

  • рдпрд╣ рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдиे рдЕрдкрдиे рдмिрдЬрдиेрд╕ рдХो рдЪрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрддрдиे рдХрд░्рдЬ рдХा рд╕рд╣ाрд░ा рд▓िрдпा рд╣ै।

  • рдЖрджрд░्рд╢ рдЕрдиुрдкाрдд: 1 рдпा рдЙрд╕рд╕े рдХрдо

рдЬ्рдпाрджा рдХрд░्рдЬ рд╡ाрд▓ी рдХंрдкрдиी рдЬोрдЦिрдо рднрд░ी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।


ЁЯУМ 3.5 Current Ratio – рдЪाрд▓ू рдЕрдиुрдкाрдд

рдлॉрд░्рдоूрд▓ा:
ЁЯСЙ Current Ratio = рдЪाрд▓ू рд╕ंрдкрдд्рддिрдпां / рдЪाрд▓ू рджाрдпिрдд्рд╡

рдорд╣рдд्рд╡:

  • рдпрд╣ рдХंрдкрдиी рдХी рд╢ॉрд░्рдЯ-рдЯрд░्рдо рджेрдирджाрд░िрдпां рдЪुрдХाрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдмрддाрддा рд╣ै।

  • рдЖрджрд░्рд╢: 1.5 рд╕े 2.5 рдХे рдмीрдЪ

рдХрдо рдХрд░ेंрдЯ рд░ेрд╢िрдпो = рдХंрдкрдиी рдХो рдирдХрджी рдХी рддंрдЧी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।


ЁЯУМ 3.6 Net Profit Margin – рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн рдоाрд░्рдЬिрди

рдлॉрд░्рдоूрд▓ा:
ЁЯСЙ Net Profit Margin = (рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн / рдХुрд▓ рд░ाрдЬрд╕्рд╡) × 100

рдорд╣рдд्рд╡:

  • рдпрд╣ рджिрдЦाрддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдЕрдкрдиे рд░ेрд╡ेрди्рдпू рдоें рд╕े рдХिрддрдиा рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн рдоें рдмрджрд▓ рдкाрддी рд╣ै।

рдЕрдзिрдХ рдоाрд░्рдЬिрди = рдЕрдзिрдХ рдХुрд╢рд▓рддा


ЁЯУМ 3.7 Interest Coverage Ratio

рдлॉрд░्рдоूрд▓ा:
ЁЯСЙ Interest Coverage = Operating Profit / рдм्рдпाрдЬ рдЦрд░्рдЪ

рдорд╣рдд्рд╡:

  • рдпрд╣ рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдЕрдкрдиे рдХрд░्рдЬ рдХा рдм्рдпाрдЬ рдЪुрдХाрдиे рдоें рдХिрддрдиी рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ै।

  • Ideal: ≥ 2

рдЕрдЧрд░ рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ो, рддो рдХрд░्рдЬ рдЪुрдХाрдиे рдоें рджिрдХ्рдХрдд рдЖ рд╕рдХрддी рд╣ै।


ЁЯУМ 3.8 PEG Ratio – рдоूрд▓्рдп/рдЖрдп рдЕрдиुрдкाрдд рд╡ृрдж्рдзि рджрд░ рдХे рд╕ाрде

рдлॉрд░्рдоूрд▓ा:
ЁЯСЙ PEG = P/E Ratio / EPS Growth Rate

рдорд╣рдд्рд╡:

  • рдпрд╣ рдЧ्рд░ोрде рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрдХрд░ рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдмрддाрддा рд╣ै।

  • PEG < 1 = рдЕंрдбрд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб (рд╕ाрдзाрд░рдгрддः)


рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

рд╡िрдд्рддीрдп рдЕрдиुрдкाрдд рд╕िрд░्рдл рд╕ंрдЦ्рдпाрдПँ рдирд╣ीं рд╣ोрддे, рдмрд▓्рдХि рд╡ो рд╕ंрдХेрдд рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬो рдХंрдкрдиी рдХी рдЕрд╕рд▓ी рддाрдХрдд рдФрд░ рдХрдордЬोрд░ी рдХो рджрд░्рд╢ाрддे рд╣ैं। рдпрджि рдЖрдк рдЗрди рдЕрдиुрдкाрддों рдХो рд╕рд╣ी рддрд░ीрдХे рд╕े рдкрдв़рдиा рдФрд░ рддुрд▓рдиा рдХрд░рдиा рд╕ीрдЦ рд▓ें, рддो рдЖрдк рдмाрдЬाрд░ рдоें рдмेрд╣рддрд░ рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдиिрд╡ेрд╢ рдХे рдиिрд░्рдгрдп рд▓े рд╕рдХрддे рд╣ैं।


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 4: рдк्рд░рдмंрдзрди рдФрд░ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХी рднूрдоिрдХा

(Chapter 4: Role of Management and Promoters in Company Evaluation)

рдЬрдм рдЖрдк рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рддो рдЙрд╕рдХे рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ (рдк्рд░рдмंрдзрди) рдФрд░ рдк्рд░рдоोрдЯрд░्рд╕ рдХी рднूрдоिрдХा рдХो рдирдЬрд░рдЕंрджाрдЬ рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे। рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рднी рдЧрд▓рдд рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рдХाрд░рдг рдЦрд░ाрдм рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рд╣рдо рд╕рдордЭेंрдЧे рдХि рд╕рдлрд▓ рдХंрдкрдиिрдпों рдХे рдкीрдЫे рдЙрдирдХे рдИрдоाрдирджाрд░, рдкाрд░рджрд░्рд╢ी рдФрд░ рджूрд░рджрд░्рд╢ी рдк्рд░рдмंрдзрди рдХा рдХिрддрдиा рдмрдб़ा рд╣ाрде рд╣ोрддा рд╣ै।


ЁЯУМ 4.1 рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХौрди рд╣ोрддा рд╣ै?

рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╡рд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рдпा рд╕рдоूрд╣ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдиे рдХंрдкрдиी рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рд╣ो рдпा рдЬो рдЙрд╕рдХे рд╕ंрдЪाрд▓рди рдоें рдоुрдЦ्рдп рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХी рднूрдоिрдХा:

  • рдХंрдкрдиी рдХी рджिрд╢ा рддрдп рдХрд░рдиा

  • рджीрд░्рдШрдХाрд▓िрдХ рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиा

  • рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХो рднрд░ोрд╕ा рджेрдиा

  • рдиैрддिрдХ рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдмрдиाрдиा

рдПрдХ рдордЬрдмूрдд рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХंрдкрдиी рдХो рд╕्рдеिрд░ рдФрд░ рджीрд░्рдШрдХाрд▓िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдлрд▓ рдмрдиा рд╕рдХрддा рд╣ै।


ЁЯУМ 4.2 рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдХ्рдпा рдмрддाрддी рд╣ै?

рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ = рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХे рдкाрд╕ рдХंрдкрдиी рдХे рдХुрд▓ рд╢ेрдпрд░ों рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд

рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдЕрд░्рде
50% рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХा рдХंрдкрдиी рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдордЬрдмूрдд
30–50% рдаीрдХ-рдаाрдХ рдиिрдпंрдд्рд░рдг
< 25% рдХрдордЬोрд░ рд╕्рдеिрддि рдпा рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рднрд░ोрд╕ेрдоंрдж рдирд╣ीं

рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╕ंрдХेрдд:

  • рдмрдв़рддी рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ

  • рдЧिрд░рд╡ी (pledged) рд╢ेрдпрд░ рдиा рд╣ोрдиा

  • рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдпрдоिрдд рд╢ेрдпрд░ рдЦрд░ीрдж

рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╕ंрдХेрдд:

  • рд▓рдЧाрддाрд░ рдЧिрд░рддी рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ

  • рдЬ्рдпाрджा pledged shares

  • рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдХाрдиूрдиी рдоाрдорд▓े рдпा рд╡िрд╡ाрдж


ЁЯУМ 4.3 рдк्рд░рдмंрдзрди рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдХैрд╕े рдЬांрдЪें?

1. рдЯ्рд░ैрдХ рд░िрдХॉрд░्рдб рдФрд░ рдЕрдиुрднрд╡:

  • рдХंрдкрдиी рдХे CEO, CFO, рдФрд░ рдиिрджेрд╢рдХों рдХा рдмैрдХрдЧ्рд░ाрдЙंрдб

  • рдХ्рдпा рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдкрд╣рд▓े рдХिрд╕ी рдФрд░ рдХंрдкрдиी рдоें рд╕рдлрд▓рддा рджिрд▓ाрдИ рд╣ै?

2. рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा (Transparency):

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рд╕рдордп рдкрд░ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдЬाрд░ी рдХрд░рддी рд╣ै?

  • рдХ्рдпा AGM (Annual General Meeting) рдоें рдИрдоाрдирджाрд░ी рджिрдЦाрдИ рдЬाрддी рд╣ै?

3. рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा:

  • рд╕ंрдХрдЯ рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рдлैрд╕рд▓े рдХैрд╕े рд╣ोрддे рд╣ैं?

  • рдХ्рдпा рд╡рд╣ рдЗрдиोрд╡ेрд╢рди рдФрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░ рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд░рдЦрддे рд╣ैं?

4. рдХॉрд░्рдкोрд░ेрдЯ рдЧрд╡рд░्рдиेंрд╕:

  • рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдиिрджेрд╢рдХों рдХी рдоौрдЬूрджрдЧी

  • рдСрдбिрдЯрд░ рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ

  • рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХे рдк्рд░рддि рдЬрд╡ाрдмрджेрд╣ी


ЁЯУМ 4.4 рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдФрд░ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рд╕े рдЬुрдб़े рдЪेрддाрд╡рдиी рд╕ंрдХेрдд

ЁЯЪи рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╢ेрдпрд░ों рдХो рдЧिрд░рд╡ी рд░рдЦрдиा (Pledged Shares)
ЁЯЪи рдмाрд░-рдмाрд░ рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯрд░ рдХा рдмрджрд▓рдиा
ЁЯЪи рдЕрдЪाрдирдХ CEO рдХा рдЗрд╕्рддीрдлा
ЁЯЪи рд╕ंрджिрдЧ्рдз рд▓ेрди-рджेрди рдпा рдШोрдЯाрд▓े (рдЬैрд╕े Satyam Scam)
ЁЯЪи рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХी рд╢िрдХाрдпрддें рдФрд░ SEBI рдХे рдХेрд╕


ЁЯУМ 4.5 рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХ्рдпा рдз्рдпाрди рд░рдЦें?

✅ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рд╕्рдЯेрдмрд▓ рдФрд░ рдЕрдирдк्рд▓ेрдЬ्рдб рд╣ो
✅ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХा рдЯ्рд░ैрдХ рд░िрдХॉрд░्рдб рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ो
✅ AGM/Investor call рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ्рд╕ рдкрдв़ें
✅ рдХंрдкрдиी рдХे рдиिрд░्рдгрдп рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рдЧ्рд░ोрде рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рд╣ों
✅ рдоीрдбिрдпा рдоें рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХी рдЫрд╡ि рд╕ाрдл рд╣ो


рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХी рдЕрд╕рд▓ी рддाрдХрдд рдЙрд╕рдХी рдорд╢ीрдирд░ी рдпा рдЗрдоाрд░рддें рдирд╣ीं рд╣ोрддीं, рдмрд▓्рдХि рдЙрд╕рдХा рдк्рд░рдмंрдзрди рдФрд░ рдиेрддृрдд्рд╡ рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрджि рдХंрдкрдиी рдХा рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдФрд░ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рднрд░ोрд╕ेрдоंрдж, рдкाрд░рджрд░्рд╢ी рдФрд░ рджूрд░рджрд░्рд╢ी рд╣ै, рддो рд╡рд╣ рдХंрдкрдиी рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЕрдЪ्рдЫा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै – рднрд▓े рд╣ी рдЖрдЬ рд╡рд╣ рдЫोрдЯी рд╣ो।


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 5: рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд (Competitive Advantage)

(Chapter 5: Understanding Competitive Advantage of a Company)

рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХो рдЙрд╕рдХे рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрдпों рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдФрд░ рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдиे рд╡ाрд▓ा рдЧुрдг рд╣ी рдЙрд╕рдХी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд (Competitive Advantage) рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै। рдпрд╣ी рд╡рд╣ рд╢рдХ्рддि рд╣ै рдЬो рдХंрдкрдиी рдХो рдмाрдЬाрд░ рдоें рд▓ंрдмे рд╕рдордп рддрдХ рд╕рдлрд▓ рдмрдиाрдП рд░рдЦрддी рд╣ै।

рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдПрдХ рдРрд╕ी рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рддे рд╣ैं рдЬिрд╕рдХी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд рдордЬрдмूрдд рд╣ै, рддो рдЖрдкрдХे рдиिрд╡ेрд╢ рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЧ्рд░ोрде рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै।


ЁЯУМ 5.1 рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

  • рдпрд╣ рдХंрдкрдиी рдХो рд▓ंрдмे рд╕рдордп рддрдХ рдЯिрдХाрдК рдмрдиाрддी рд╣ै।

  • рдХंрдкрдиी рдХो рдоूрд▓्рдп рдиिрд░्рдзाрд░рдг (Pricing Power) рдоिрд▓рддी рд╣ै।

  • рд╡рд╣ рдЧ्рд░ाрд╣рдХों рдХे рдорди рдоें рдПрдХ рд╕्рдеाрдпी рдЫрд╡ि рдмрдиा рд▓ेрддी рд╣ै।

  • рдРрд╕ी рдХंрдкрдиी рдоें рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХा рдЕрд╕рд░ рдХрдо рдкрдб़рддा рд╣ै।

рд╡ॉрд░ेрди рдмрдлे рдЗрд╕े “Economic Moat” рдХрд╣рддे рд╣ैं — рдпाрдиी рдХंрдкрдиी рдХे рдЪाрд░ों рдУрд░ рдмрдиी рдЖрд░्рдеिрдХ рдЦाрдИ, рдЬो рдЙрд╕े рджूрд╕рд░ों рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦрддी рд╣ै।


ЁЯУМ 5.2 рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд рдХे рдк्рд░рдХाрд░

✅ 1. рдм्рд░ांрдб рд╡ैрд▓्рдпू (Brand Power)

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг: рдЯाрдЯा, рдПрд╢िрдпрди рдкेंрдЯ्рд╕, рд╣िंрджुрд╕्рддाрди рдпूрдиिрд▓ीрд╡рд░

  • рдордЬрдмूрдд рдм्рд░ांрдб рдХा рдорддрд▓рдм рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рднрд░ोрд╕े рд╕े рдмाрд░-рдмाрд░ рдЙрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХो рдЪुрдирддे рд╣ैं।

✅ 2. рд▓ो рдХॉрд╕्рдЯ рдк्рд░ोрдбрдХ्рд╢рди (Low Cost Producer)

  • рдХрдо рд▓ाрдЧрдд рдоें рдЙрдд्рдкाрджрди рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा

  • рдоाрд░्рдЬिрди рдЕрдзिрдХ, рджाрдо рдХрдо = рдЕрдзिрдХ рдмिрдХ्рд░ी

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг: DMart

✅ 3. рдПрдХ्рд╕рдХ्рд▓ूрд╕िрд╡ рддрдХрдиीрдХ / рдкेрдЯेंрдЯ (Technology / Patents)

  • рдЦुрдж рдХी рдмрдиाрдИ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдпा рдкेрдЯेंрдЯ рд╡ाрд▓ी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

  • рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдирдХрд▓ рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг: рдлाрд░्рдоा рдХंрдкрдиिрдпां рдЬैрд╕े Dr. Reddy’s, Sun Pharma

✅ 4. рдбिрд╕्рдЯ्рд░ीрдм्рдпूрд╢рди рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ

  • рд╡िрд╢ाрд▓ рдФрд░ рддेрдЬ़ рдбिрд▓ीрд╡рд░ी рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ

  • рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рддрдХ рддेрдЬी рд╕े рдкрд╣ुँрдЪ

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг: ITC, Asian Paints

✅ 5. рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рд▓ॉрдпрд▓्рдЯी (Customer Loyalty)

  • рдПрдХ рдмाрд░ рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдЬुрдб़ рдЬाрдП рддो рдмाрд░-рдмाрд░ рдЦрд░ीрджाрд░ी рдХрд░рддा рд╣ै

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг: Apple, Maruti Suzuki

✅ 6. рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдЗрдлेрдХ्рдЯ (Network Effect)

  • рдЬैрд╕े-рдЬैрд╕े рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдЬुрдб़рддे рд╣ैं, рд╡ैрд▓्рдпू рдФрд░ рдмрдв़рддी рдЬाрддी рд╣ै

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг: Google, Facebook, UPI рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ


ЁЯУМ 5.3 рдХंрдкрдиी рдХी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд рдХो рдХैрд╕े рдкрд╣рдЪाрдиें?

  • рдХंрдкрдиी рдХे рдк्рд░ोрдбрдХ्рдЯ/рд╕ेрд╡ाрдПं рдХिрддрдиी рдЕрд▓рдЧ рдФрд░ рдмेрд╣рддрд░ рд╣ैं?

  • рдХ्рдпा рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рд▓ंрдмे рд╕рдордп рд╕े рдЙрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХो рдкрд╕ंрдж рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं?

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдХा рдмाрдЬाрд░ рд╣िрд╕्рд╕ा (Market Share) рдмрдв़ рд░рд╣ा рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдмिрдиा рджाрдо рдШрдЯाрдП рдмिрдХ्рд░ी рдмрдв़ा рдкा рд░рд╣ी рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рдирдИ рдХंрдкрдиिрдпों рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕рдоें рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХрд░рдиा рдХрдаिрди рд╣ै?


ЁЯУМ 5.4 рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╢्рди

рдк्рд░рд╢्рди рдХ्рдпों рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै?
рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдХे рдкाрд╕ рдпूрдиिрдХ рдк्рд░ोрдбрдХ्рдЯ рд╣ै? рддाрдХि рдЙрд╕े рдХॉрдкी рдХрд░рдиा рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд╣ो
рдХ्рдпा рд╡рд╣ рдоाрд░्рдХेрдЯ рд▓ीрдбрд░ рд╣ै? рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдЙрд╕рдХी рдкрдХрдб़ рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै
рдХ्рдпा рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдоुрдиाрдлे рдоें рд╣ै? рдпрд╣ рдСрдкрд░ेрд╢рди рдХी рдХुрд╢рд▓рддा рдмрддाрддा рд╣ै
рдХ्рдпा рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдЙрд╕े рдмाрд░-рдмाрд░ рдЪुрдирддे рд╣ैं? рдм्рд░ांрдб рд▓ॉрдпрд▓्рдЯी рдХो рджिрдЦाрддा рд╣ै

рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рдмрдв़рдд рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЧुрдк्рдд рд╣рдеिрдпाрд░ рд╣ोрддी рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдиे рдРрд╕ी рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХिрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдкाрд╕ рдордЬрдмूрдд рдм्рд░ांрдб, рддрдХрдиीрдХ, рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдпा рдХрдо рд▓ाрдЧрдд рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд╣ै, рддो рд╡рд╣ рдмाрдЬाрд░ рдоें рд▓ंрдмे рд╕рдордп рддрдХ рдлाрдпрджे рдоें рд░рд╣ेрдЧी — рдФрд░ рдЖрдкрдХा рдиिрд╡ेрд╢ рднी।


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 6: рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг

(Chapter 6: Sector and Industry Analysis)

рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдпрд╣ рдЬाрдирдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдХंрдкрдиी рдХिрд╕ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ (рдХ्рд╖ेрдд्рд░) рдпा рдЙрдж्рдпोрдЧ (Industry) рд╕े рдЬुрдб़ी рд╣ुрдИ рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХा рднрд╡िрд╖्рдп рдХैрд╕ा рд╣ै।
рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рднी рдХрдордЬोрд░ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдоें рдЧ्рд░ोрде рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдПрдЧी, рдЬрдмрдХि рдПрдХ рдЙрднрд░рддे рд╣ुрдП рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдоें рдФрд╕рдд рдХंрдкрдиी рднी рддेрдЬ़ी рд╕े рдЖрдЧे рдмрдв़ рд╕рдХрддी рд╣ै।


ЁЯУМ 6.1 рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

  • рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдХिрд╕ рдмाрдЬाрд░ рд╕्рдеिрддि рдоें рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै।

  • рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдиीрддिрдпाँ, рдЯैрдХ्рд╕, рдФрд░ рдиिрдпрдо рдЙрд╕ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХो рдХैрд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं?

  • рддрдХрдиीрдХी рдмрджрд▓ाрд╡, рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдХी рдкрд╕ंрдж рдФрд░ рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдЯ्рд░ेंрдб्рд╕ рдХा рдЕрд╕рд░ рдХ्рдпा рд╣ै?

  • рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдоें рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХी рд╕्рдеिрддि рдХैрд╕ी рд╣ै?


ЁЯУМ 6.2 рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХी рдХिрд╕्рдоें (Types of Sectors)

рдк्рд░рдХाрд░ рдЙрджाрд╣рд░рдг
ЁЯФ╣ Defensive Sector (рд░рдХ्рд╖ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░) FMCG, рд╣ेрд▓्рдердХेрдпрд░, рдмिрдЬрд▓ी – рдоंрджी рдоें рднी рд╕्рдеिрд░
ЁЯФ╣ Cyclical Sector (рдЪрдХ्рд░рд╡ाрддी рдХ्рд╖ेрдд्рд░) рдСрдЯो, рд░िрдпрд▓ рдПрд╕्рдЯेрдЯ, рдоेрдЯрд▓ – рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рд╕ाрде рдКрдкрд░-рдиीрдЪे
ЁЯФ╣ Growth Sector (рд╡िрдХाрд╕рд╢ीрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░) IT, Renewable Energy, EV, Digital Finance – рддेрдЬ़ рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा

ЁЯУМ 6.3 рдЙрдж्рдпोрдЧ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд╣рд▓ू

✅ 1. Industry Life Cycle (рдЙрдж्рдпोрдЧ рдЬीрд╡рди рдЪрдХ्рд░)

  1. Introduction Phase – рдирдпा рд╕ेрдХ्рдЯрд░, рд░िрд╕्рдХ рдЬ्рдпाрджा, рдоुрдиाрдлा рдХрдо

  2. Growth Phase – рдЧ्рд░ोрде рддेрдЬ़, рдиिрд╡ेрд╢ рдХे рд▓िрдП рдЕрдЪ्рдЫा рд╕рдордп

  3. Maturity Phase – рд╕्рдеिрд░рддा, рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдЕрдзिрдХ

  4. Decline Phase – рдЧिрд░ाрд╡рдЯ, рдкुрд░ाрдиा рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी, рдШрдЯрддा рд░िрдЯрд░्рди

рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдХो рдЧ्рд░ोрде рдпा рдЕрд░्рд▓ी рдордЪ्рдпोрд░ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдЪुрдирдиा рдЪाрд╣िрдП।


✅ 2. рд╕рд░рдХाрд░ी рдиीрддि рдФрд░ рд╡िрдиिрдпрдорди (Regulation)

  • рдХ्рдпा рд╕рд░рдХाрд░ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕ рдпा рдЯैрдХ्рд╕ рднाрд░ी рд╣ै?

  • рдХ्рдпा FDI рдХी рдЕрдиुрдорддि рд╣ै?

рдЙрджाрд╣рд░рдг: рд░िрди्рдпूрдПрдмрд▓ рдПрдирд░्рдЬी рдФрд░ EV рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХो рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рднाрд░ी рд╕рдорд░्рдерди।


✅ 3. рдбिрдоांрдб рдФрд░ рдЯ्рд░ेंрдб्рд╕ (Demand & Trends)

  • рдХ्рдпा рдЙрд╕ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХी рдоांрдЧ рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै?

  • рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдХा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХैрд╕ा рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рдХोрдИ рдирдпा рдЗрдиोрд╡ेрд╢рди рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХो рдмрджрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै?

рдЙрджाрд╣рд░рдг: рдЯेрд▓ीрдХॉрдо рдоें 5G рдХा рдЖрдиा, рдкेрдоेंрдЯ рдоें UPI рдХा рдЪрд▓рди


✅ 4. рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХी рд╕्рдеिрддि (Competition Analysis)

  • рдХ्рдпा рдХुрдЫ рд╣ी рдХंрдкрдиिрдпों рдХा рджрдмрджрдмा рд╣ै? (Monopoly / Oligopoly)

  • рдпा рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░े рдЦिрд▓ाрдб़ी рд╣ैं рдФрд░ рдоाрд░्рдЬिрди рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ै?

  • Porter’s Five Forces рд╕े рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░ें:

    • рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдХा рд╕्рддрд░

    • рдирдП рдЦिрд▓ाрдб़िрдпों рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा

    • рд╡िрдХрд▓्рдк рдЙрдд्рдкाрджों рдХा рдк्рд░рднाрд╡

    • рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдХी рд╕ौрджेрдмाрдЬी рд╢рдХ्рддि

    • рд╕рдк्рд▓ाрдпрд░ рдХी рд╢рдХ्рддि


ЁЯУМ 6.4 рдХिрди рд╕ेрдХ्рдЯрд░्рд╕ рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै?

(рдпрд╣ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рд╕рдордп рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмрджрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै)

рдЙрднрд░рддे рд╣ुрдП рд╕ेрдХ्рдЯрд░्рд╕ рдХाрд░рдг
✅ рдЧ्рд░ीрди рдПрдирд░्рдЬी рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдЬрд░ूрд░рдд, рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕рдорд░्рдерди
✅ рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдмैंрдХिंрдЧ/рдлिрдирдЯेрдХ рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЯ्рд░ांрдЬैрдХ्рд╢рди рдоें рддेрдЬी
✅ рд╣ेрд▓्рдердХेрдпрд░ рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рд╡ृрдж्рдзि, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा
✅ рдлाрд░्рдоा рдиिрд░्рдпाрдд рдФрд░ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдоें рдмрдв़рдд
✅ EV (Electric Vehicles) рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдЯ्рд░ेंрдб, рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рдмрджрд▓ाрд╡

рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЕрдзूрд░ा рд╣ै। рдЬрдм рдЖрдк рдПрдХ рдХंрдкрдиी рдЪुрдирддे рд╣ैं, рддो рдпрд╣ рджेрдЦрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдХिрд╕ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдоें рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдЕрдЧрд▓े 5–10 рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдХैрд╕ा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫा рдиिрд╡ेрд╢ рд╡рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै рдЬो рдордЬрдмूрдд рдХंрдкрдиी + рдордЬрдмूрдд рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХा рдоेрд▓ рд╣ो।




ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 7: рдХंрдкрдиी рдХी рдЧ्рд░ोрде рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПं

(Chapter 7: Growth Potential of the Company

рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиे рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ोрддा рд╣ै – рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЙрд╕рдХा рдоुрдиाрдлा рдФрд░ рдоूрд▓्рдп рдмрдв़े।
рдЗрд╕рд▓िрдП рдиिрд╡ेрд╢ рд╕े рдкрд╣рд▓े рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиा рдмेрд╣рдж рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рдоें рдЖрдЧे рдмрдв़рдиे рдХी рдХिрддрдиी рдХ्рд╖рдорддा рд╣ै?
рдЗрд╕े рд╣ी рд╣рдо рдХрд╣рддे рд╣ैं – Growth Potential рдпाрдиी рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा


ЁЯУМ 7.1 рдЧ्рд░ोрде рдХे рд╕ंрдХेрддрдХ (Key Indicators of Growth)

✅ 1. Revenue Growth (рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡ृрдж्рдзि)

  • рд╕ाрд▓ рджрд░ рд╕ाрд▓ рдХंрдкрдиी рдХी рдмिрдХ्рд░ी рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै рдпा рдирд╣ीं?

  • рд▓рдЧाрддाрд░ 3–5 рд╕ाрд▓ рдХी рдЧ्рд░ोрде рджेрдЦें (CAGR)।

рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиिрдпां 12%+ рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╡ृрдж्рдзि рджिрдЦाрддी рд╣ैं।

✅ 2. Profit Growth (рдоुрдиाрдлे рдоें рд╡ृрдж्рдзि)

  • рд╕िрд░्рдл рдмिрдХ्рд░ी рдирд╣ीं, рдХ्рдпा рдоुрдиाрдлा рднी рдмрдв़ рд░рд╣ा рд╣ै?

  • Operating Profit Margin (OPM) рдФрд░ Net Profit Margin (NPM) рдоें рд╕ुрдзाрд░ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै?

рдЧ्рд░ोрде рддрднी рдЕрд╕рд▓ी рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै рдЬрдм рдоुрдиाрдлा рднी рддेрдЬी рд╕े рдмрдв़े।

✅ 3. Earnings Per Share (EPS)

  • EPS рд▓рдЧाрддाрд░ рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै рддो рд╢ेрдпрд░рд╣ोрд▓्рдбрд░ рдХो рдЕрдЪ्рдЫा рд▓ाрдн рдоिрд▓ेрдЧा।

  • EPS = Net Profit ÷ Total Outstanding Shares


ЁЯУМ 7.2 рдХंрдкрдиी рдХे рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдпोрдЬрдиाрдПं (Future Plans & Vision)

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдирдИ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдЕрдкрдиा рд░рд╣ी рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдирдИ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рдирдП рдк्рд░ोрдбрдХ्рдЯ्рд╕, рд╕ेрд╡ाрдПं рдпा рд╡िрджेрд╢ी рд╡िрд╕्рддाрд░ рдХी рдпोрдЬрдиा рд╣ै?

рдЙрджाрд╣рд░рдг: Zomato рдиे Blinkit рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХिрдпा – рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рдЧ्рд░ोрде рдк्рд▓ाрди рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा।


ЁЯУМ 7.3 Capex Plan (Capital Expenditure Plan)

  • рдХंрдкрдиी рдирдП рдк्рд▓ांрдЯ, рдорд╢ीрдирд░ी рдпा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдоें рдкैрд╕ा рд▓рдЧा рд░рд╣ी рд╣ै?

  • Capex рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдХंрдкрдиी рднрд╡िрд╖्рдп рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै।

рд▓ेрдХिрди Capex рдХे рд╕ाрде рдХंрдкрдиी рдХी рдЛрдг рд╕्рдеिрддि рднी рджेрдЦें।


ЁЯУМ 7.4 рдХंрдкрдиी рдХी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдоें рд╕्рдеिрддि (Competitive Position)

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдоाрд░्рдХेрдЯ рд▓ीрдбрд░ рд╣ै рдпा рдЫोрдЯा рдЦिрд▓ाрдб़ी?

  • рдХ्рдпा рдЙрд╕рдХी рдХोрдИ Unique Selling Point (USP) рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рдЙрд╕рдХा рдм्рд░ांрдб рдордЬрдмूрдд рд╣ै?

рдм्рд░ांрдбेрдб рдХंрдкрдиिрдпों рдХे рдкाрд╕ рдЧ्рд░ोрде рдХी рдЬ्рдпाрджा рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ोрддी рд╣ै।


ЁЯУМ 7.5 рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рдЧ्рд░ोрде рд╕ोрдЪ (Management Vision)

  • рдХ्рдпा рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рджीрд░्рдШрдХाрд▓ीрди рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд░рдЦрддा рд╣ै рдпा рдХेрд╡рд▓ рддाрдд्рдХाрд▓िрдХ рд▓ाрдн рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рд╡े рдиिрд╡ेрд╢рдХों рд╕े рдИрдоाрдирджाрд░ी рд╕े рд╕ंрд╡ाрдж рдХрд░рддे рд╣ैं?


ЁЯУМ 7.6 рдЧ्рд░ोрде рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा (Quality of Growth)

рд╕िрд░्рдл рддेрдЬ़ рдЧ्рд░ोрде рдирд╣ीं, рд╕्рдеाрдпी рдФрд░ рдЯिрдХाрдК рдЧ्рд░ोрде рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।

рдШрдЯिрдпा рдЧ्рд░ोрде рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдЧ्рд░ोрде
рдХрд░्рдЬ рд▓ेрдХрд░ рдЧ्рд░ोрде рдХैрд╢ рдл्рд▓ो рд╕े рдЧ्рд░ोрде
рд▓ो рдоाрд░्рдЬिрди рд╣ाрдИ рдоाрд░्рдЬिрди
рдПрдХ рдмाрд░ рдХी рдбीрд▓ рд▓рдЧाрддाрд░ рдЖрдп рд╕्рд░ोрдд

7.7 рдХंрдкрдиी рдЧ्рд░ोрде рдХी рдЬाँрдЪ рдХैрд╕े рдХрд░ें? (Tools for Growth Analysis)

рдЯूрд▓ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп
CAGR Calculator рдмिрдХ्рд░ी/рдоुрдиाрдлे рдХी рдЧ्рд░ोрде рджрд░ рджेрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП
Screener.in рдкिрдЫрд▓े рд╡рд░्рд╖ों рдХे рдЖंрдХрдб़े рдЬांрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП
Investor Presentation рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдпोрдЬрдиाрдПं рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдП
Earnings Call Transcript рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рдмाрдд рд╕рдордЭрдиे рдХे рд▓िрдП

ЁЯФЪ рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХा рдЖрдЬ рдХा рдоुрдиाрдлा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдиिрд╡ेрд╢ рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕рд╕े рднी рдЬ्рдпाрджा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдЧ्рд░ोрде рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПं।
рдПрдХ рд╕рдордЭрджाрд░ рдиिрд╡ेрд╢рдХ рд╡рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै рдЬो рдРрд╕ी рдХंрдкрдиी рдЪुрдирддा рд╣ै рдЬो рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рд╡рд░्рд╖ों рдоें рд▓рдЧाрддाрд░ рдмेрд╣рддрд░ рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░ рд╕рдХे।

"Growth is the fuel of investment. рдмिрдиा рдЧ्рд░ोрде рдХे рдиिрд╡ेрд╢ рдПрдХ рдард╣рд░ा рд╣ुрдЖ рдкाрдиी рд╣ै।"




ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 8: рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдФрд░ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рднूрдоिрдХा

(Chapter 8: Role of Promoters and Management in Company Analysis)

рдХोрдИ рднी рдХंрдкрдиी рдЙрддрдиी рд╣ी рдЕрдЪ्рдЫी рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬिрддрдиी рдЙрд╕рдХी рдиेрддृрдд्рд╡ рдЯीрдо рдФрд░ рдИрдоाрдирджाрд░ рдк्рд░рдмंрдзрди рд╣ोрддा рд╣ै।
Promoter рдФрд░ Management рдХंрдкрдиी рдХी рджिрд╢ा, рдиीрддिрдпाँ, рд╡िрд╕्рддाрд░, рдФрд░ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХे рдк्рд░рддि рдИрдоाрдирджाрд░ी рдХे рд▓िрдП рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं।
рдЗрд╕ рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рд╣рдо рд╕ीрдЦेंрдЧे рдХि рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХे рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдФрд░ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХो рдХैрд╕े рдЬांрдЪा рдЬाрддा рд╣ै।


ЁЯУМ 8.1 рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХौрди рд╣ोрддा рд╣ै?

рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╡рд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рдпा рд╕рдоूрд╣ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдиे рдХंрдкрдиी рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рд╣ोрддी рд╣ै।
рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХंрдкрдиी рдХा рдоाрд▓िрдХ, рдиिрд░्рдоाрддा рдФрд░ рдоुрдЦ्рдп рдиीрддि рдиिрд░्рдзाрд░рдХ рд╣ोрддा рд╣ै।

✅ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХी рднूрдоिрдХा:

  • рджीрд░्рдШрдХाрд▓ीрди рд╡िрдЬ़рди рддрдп рдХрд░рдиा

  • рдкूंрдЬी рдЬुрдЯाрдиा рдФрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░ рдХी рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдиा

  • рдХंрдкрдиी рдоें рдЕрдкрдиी рд╣िрд╕्рд╕ेрджाрд░ी рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиा


ЁЯУМ 8.2 рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ (Promoter Holding)

ЁЯФН рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬाрдирдиा?

рдЕрдЧрд░ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдХे рдкाрд╕ рдЦुрдж рдХी рдХंрдкрдиी рдоें рдЕрдЪ्рдЫी рд╣िрд╕्рд╕ेрджाрд░ी рд╣ै (рдЬैрд╕े 50%+), рддो рд╡рд╣ рдХंрдкрдиी рдХी рддрд░рдХ्рдХी рдоें рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рджिрд▓рдЪрд╕्рдкी рд░рдЦेрдЧा।

✅ рдЖрджрд░्рд╢ рдХ्рдпा рд╣ै?

  • 40%–75% рдХे рдмीрдЪ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдЕрдЪ्рдЫी рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै

  • рдкिрдЫрд▓े 4-8 рддिрдоाрд╣ी рдоें рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдмрдв़ी рд╣ै рдпा рдШрдЯी?

рдпрджि рд▓рдЧाрддाрд░ рдХрдо рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै рддो рд╕рддрд░्рдХ рд░рд╣ें।


ЁЯУМ 8.3 рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдк्рд▓ेрдЬिंрдЧ (Promoter Pledging)

❌ рдк्рд▓ेрдЬिंрдЧ рдХ्рдпा рд╣ोрддी рд╣ै?

рдЬрдм рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдЕрдкрдиी рд╢ेрдпрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдХो рдЧिрд░рд╡ी рд░рдЦрдХрд░ рд▓ोрди рд▓ेрддा рд╣ै।

ЁЯЪл рдХ्рдпों рдпрд╣ рдЦрддрд░рдиाрдХ рд╣ै?

  • рдЕрдЧрд░ рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд▓ोрди рдЪुрдХा рдирд╣ीं рд╕рдХा рддो рдмैंрдХ рд╢ेрдпрд░ рдмेрдЪ рд╕рдХрддा рд╣ै

  • рдЗрд╕рд╕े рд╕्рдЯॉрдХ рдоें рднाрд░ी рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै

рдХрдо рдпा рд╢ूрди्рдп рдк्рд▓ेрдЬिंрдЧ (0%) рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫी рд╕्рдеिрддि рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै।


ЁЯУМ 8.4 рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा (Quality of Management)

ЁЯФН рдХैрд╕े рдкрд╣рдЪाрдиें?

  • рдХ्рдпा рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХे рд╕ाрде рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा рд╕े рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рд╡े рд╣рд░ рддिрдоाрд╣ी рд░िрдкोрд░्рдЯ्рд╕/рдХॉрди्рдл्рд░ेंрд╕ рдХॉрд▓ рдоें рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ोрддे рд╣ैं?

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдоें рдШोрдЯाрд▓े, рд╡िрд╡ाрдж рдпा рдЬुрд░्рдоाрдиे рд╣ुрдП рд╣ैं?

✅ рдЕрдЪ्рдЫे рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХे рд╕ंрдХेрдд:

  • рд╕рдордп рдкрд░ рд░िрдкोрд░्рдЯिंрдЧ рдФрд░ рдбिрд╡िрдбेंрдб

  • рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░рдгрдиीрддि рдФрд░ рджीрд░्рдШрдХाрд▓ीрди рд╕ोрдЪ

  • рд╕्рдХैрдо/рдЕрдиैрддिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рд╕े рджूрд░ рд░рд╣рдиा


ЁЯУМ 8.5 рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХे рдЯ्рд░ैрдХ рд░िрдХॉрд░्рдб рдХी рдЬाँрдЪ рдХैрд╕े рдХрд░ें?

рдЯूрд▓ / рд╕्рд░ोрдд рдЙрдж्рджेрд╢्рдп
Screener.in рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдФрд░ рдк्рд▓ेрдЬिंрдЧ рджेрдЦрдиा
Moneycontrol рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рд╡िрд╡рд░рдг рдФрд░ рд╢ेрдпрд░рд╣ोрд▓्рдбिंрдЧ рдкैрдЯрд░्рди
Company Annual Reports рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рдпोрдЬрдиाрдПं рдФрд░ рдкिрдЫрд▓े рдк्рд░рджрд░्рд╢рди
Investor Call Transcripts CEO / CFO рдХे рд╡िрдЪाрд░ рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░

ЁЯУМ 8.6 рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдФрд░ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХी рдзोрдЦाрдзрдб़ी рдХे рд╕ंрдХेрдд (Red Flags)

  • рдмाрд░-рдмाрд░ рд╢ेрдпрд░ рдбिрд▓्рдпूрд╢рди (рдирдП рд╢ेрдпрд░ рдЬाрд░ी рдХрд░рдиा)

  • рд░िрдпрд▓ рдПрд╕्рдЯेрдЯ рдпा рдЧैрд░-рдоूрд▓ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों рдоें рдиिрд╡ेрд╢

  • рдСрдбिрдЯрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд░िрдкोрд░्рдЯ рдкрд░ Disclaimer

  • рд╢ेрдпрд░рдзाрд░рдХों рдХी рд╢िрдХाрдпрддें рдмрдв़рдиा


ЁЯФЪ рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

"рдПрдХ рдордЬрдмूрдд рдиींрд╡ рд╣ी рдКंрдЪी рдЗрдоाрд░рдд рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ोрддी рд╣ै, рдФрд░ рдХंрдкрдиी рдХी рдиींрд╡ рдЙрд╕рдХे рдк्рд░рдоोрдЯрд░ рдФрд░ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рд╣ोрддे рд╣ैं।"

рдЗрд╕рд▓िрдП рдХिрд╕ी рднी рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЙрд╕рдХे рдиेрддृрдд्рд╡ рдХी рдИрдоाрдирджाрд░ी, рд╕рдордЭрджाрд░ी рдФрд░ рджीрд░्рдШрдХाрд▓ीрди рд╕ोрдЪ рдХो рдЬрд░ूрд░ рдЬांрдЪें।
рд╕िрд░्рдл рдЖंрдХрдб़ों рдкрд░ рдирд╣ीं, рдЗंрд╕ाрдиों рдкрд░ рднрд░ोрд╕ा рдХрд░ें – рд▓ेрдХिрди рдЬांрдЪ рдХे рдмाрдж।




ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 9: рдЙрдж्рдпोрдЧ рдФрд░ рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг

(Chapter 9: Industry and Competitor Analysis)

рдЬрдм рдЖрдк рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиे рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं, рддो рд╕िрд░्рдл рдХंрдкрдиी рдХो рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдЙрд╕ рдЙрдж्рдпोрдЧ (Industry) рдХो рднी рд╕рдордЭрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╡рд╣ рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै। рд╕ाрде рд╣ी рдЙрд╕рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзिрдпों (Competitors) рдХी рддुрд▓рдиा рд╕े рдХंрдкрдиी рдХी рдЕрд╕рд▓ी рддाрдХрдд рдФрд░ рдЬोрдЦिрдоों рдХा рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै।


ЁЯУМ 9.1 рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ी рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै?

Industry Analysis рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдЙрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ (рдЬैрд╕े рдСрдЯोрдоोрдмाрдЗрд▓, FMCG, рдлाрд░्рдоा) рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рдиा рдЬिрд╕рдоें рдХंрдкрдиी рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै।

✅ рдЬрд░ूрд░ी рдк्рд░рд╢्рди:

  • рдпрд╣ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХिрддрдиी рддेрдЬी рд╕े рдмрдв़ рд░рд╣ा рд╣ै?

  • рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕рд░рдХाрд░ी рдиीрддि рдХ्рдпा рдХрд╣рддी рд╣ै?

  • рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЗрд╕ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХी рдбिрдоांрдб рдХिрддрдиी рд╕्рдеिрд░ рдпा рдмрдв़рддी рд╣ुрдИ рд╣ै?

  • рдпрд╣ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХिрддрдиी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рд╡ाрд▓ा рд╣ै?


ЁЯУМ 9.2 рдЕрдЪ्рдЫा рдЙрдж्рдпोрдЧ рдЪुрдирдиे рдХे рд╕ंрдХेрдд

рд╕ंрдХेрдд рд╡िрд╡рд░рдг
ЁЯФ╝ рдмрдв़рддी рдоांрдЧ рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЬ़्рдпाрджा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЬैрд╕े EV, рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी, FMCG
ЁЯУИ рдЙрдЪ्рдЪ рдЧ्рд░ोрде рд░ेрдЯ рд╕ाрд▓ाрдиा 10-15% рд╕े рдЕрдзिрдХ
✅ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрдХ рдиीрддि PLI рд╕्рдХीрдо, рдЯैрдХ्рд╕ рдоें рдЫूрдЯ
ЁЯМН рдиिрд░्рдпाрдд рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПँ рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдоांрдЧ рд╣ो рдЬैрд╕े рдлाрд░्рдоा рдпा рдЖрдИрдЯी

ЁЯУМ 9.3 рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг (Competitor Analysis)

рдХंрдкрдиी рдЕрдХेрд▓ी рдирд╣ीं рд╣ोрддी – рдЙрд╕े рдмाрдЬाрд░ рдоें рдХрдИ рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рдоुрдХाрдмрд▓ा рдХрд░рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै।
рдХॉрдо्рдкिрдЯिрдЯрд░ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рд╕े рдпрд╣ рд╕рдордЭ рдЖрддा рд╣ै рдХि рдЖрдкрдХी рдЪुрдиी рдХंрдкрдиी рджूрд╕рд░ों рдХे рдоुрдХाрдмрд▓े рдХिрддрдиी рдмेрд╣рддрд░ рдпा рдХрдордЬोрд░ рд╣ै।

✅ рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдоाрдкрджंрдб:

рдоाрдкрджंрдб рддुрд▓рдиा рдХрд░ें
ЁЯзо Market Share рдХिрд╕ рдХंрдкрдиी рдХा рдХिрддрдиा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ै?
ЁЯТ░ Net Profit Margin рдХिрд╕рдХी рд▓ाрдЧрдд рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдмेрд╣рддрд░ рд╣ै?
ЁЯУК Return on Equity (ROE) рдХौрди рдкैрд╕ा рдмेрд╣рддрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै?
ЁЯУж Product Diversification рдХिрд╕рдХी рдЙрдд्рдкाрдж рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рд╡्рдпाрдкрдХ рд╣ै?
ЁЯМЯ Brand Value рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдХी рдирдЬ़рд░ рдоें рдХिрд╕рдХी рд╕ाрдЦ рдЬ्рдпाрджा рд╣ै?

ЁЯУМ 9.4 SWOT Analysis (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats)

рдПрдХ рдХंрдкрдиी рдХे рд▓िрдП SWOT Analysis рдХрд░рдиा рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ोрддा рд╣ै:

рддрдд्рд╡ рдЙрджाрд╣рд░рдг
Strength рдЕрдиुрднрд╡ी рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ, рд╕рд╕्рддी рд▓ाрдЧрдд
Weakness рдХрд░्рдЬ़ рдЕрдзिрдХ, рд╕ीрдоिрдд рдмाрдЬाрд░
Opportunity рдирдпा рдмाрдЬ़ाрд░, рддрдХрдиीрдХी рдмрджрд▓ाрд╡
Threat рдирдИ рдХंрдкрдиिрдпां, рд╕рд░рдХाрд░ी рдиिрдпрдорди

ЁЯУМ 9.5 Porter’s 5 Forces рдоॉрдбрд▓ (рдпрджि рд╡िрд╕्рддाрд░ рдоें рдЬाрдиा рд╣ो)

рдпрд╣ рдПрдХ рдЧрд╣рди рдоॉрдбрд▓ рд╣ै рдЬो рдХिрд╕ी рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рд╕्рдеिрддि рдХो рдЬांрдЪрддा рд╣ै:

  1. Competitive Rivalry – рдХिрддрдиी рдХंрдкрдиिрдпां рд╣ैं?

  2. Threat of New Entrants – рдирдП рдЦिрд▓ाрдб़ी рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдЖ рд╕рдХрддे рд╣ैं?

  3. Bargaining Power of Suppliers – рд╕рдк्рд▓ाрдпрд░्рд╕ рдХा рджрдмрджрдмा рдХिрддрдиा рд╣ै?

  4. Bargaining Power of Customers – рдЧ्рд░ाрд╣рдХ рдХिрддрдиे рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ैं?

  5. Threat of Substitutes – рд╡ैрдХрд▓्рдкिрдХ рдЙрдд्рдкाрдж рдХिрддрдиे рдоौрдЬूрдж рд╣ैं?


ЁЯУМ 9.6 рдХिрди рд╕्рд░ोрддों рд╕े рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ी рдФрд░ рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзा рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рд▓ें?

  • Moneycontrol / Screener.in – рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рд░िрдкोрд░्рдЯ्рд╕, Peer Comparison

  • Company Annual Reports – CEO рдХे рд╡िрдЪाрд░ рдФрд░ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг

  • Industry Research Reports (ICRA, CRISIL) – рдл्рдпूрдЪрд░ рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рд╢рди

  • News Portals / Govt. Policy Websites – рдиीрддि, рдЯैрдХ्рд╕, рдиिрдпрдо


ЁЯФЪ рдЕंрдд рдоें рд╕ाрд░ांрд╢

“рд╕िрд░्рдл рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рдоें рдирд╣ीं, рдЕрдЪ्рдЫी рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ी рдоें рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рдвूंрдврдиा рдиिрд╡ेрд╢ рдХी рдЕрд╕рд▓ी рдХुंрдЬी рд╣ै।”

рдПрдХ рд╕्рдеिрд░ рдФрд░ рдмрдв़рддी рд╣ुрдИ рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ी рдоें рдЕрдЪ्рдЫी рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рд╕्рдеिрддि рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ी рдХंрдкрдиी рд╣ी рджीрд░्рдШрдХाрд▓ीрди рдиिрд╡ेрд╢ рдХे рд▓िрдП рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рд▓ाрднрдХाрд░ी рд╣ोрддी рд╣ै।




ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 10: рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдФрд░ рд╕рд╣ी рджाрдо рдкрд░ рдЦрд░ीрджाрд░ी

(Chapter 10: Valuation & Buying at the Right Price)

рдХिрд╕ी рднी рдХंрдкрдиी рдХा рдмिрдЬрдиेрд╕ рднрд▓े рд╣ी рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ो, рд▓ेрдХिрди рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдЙрд╕े рдмрд╣ुрдд рдорд╣ंрдЧे рджाрдо рдкрд░ рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं рддो рд▓ाрдн рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдХрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП, рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХा рдЕंрддिрдо рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднाрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै – рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди (Valuation) рдпाрдиी рдпрд╣ рдЬाрдирдиा рдХि рдХंрдкрдиी рдХा рд╕рд╣ी рджाрдо рдХ्рдпा рд╣ै?


ЁЯУМ 10.1 рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै?

рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै:

“рдХंрдкрдиी рдХे рдЕрд╕рд▓ी рдоूрд▓्рдп рдХा рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрдиा рдФрд░ рдпрд╣ рддрдп рдХрд░рдиा рдХि рд╢ेрдпрд░ рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд╕рд╕्рддे рд╣ैं рдпा рдорд╣ंрдЧे।”


ЁЯУМ 10.2 рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрдиुрдкाрдд (Key Valuation Ratios)

(1) P/E Ratio (Price to Earnings Ratio)

  • рд╕ूрдд्рд░: рд╢ेрдпрд░ рдХा рдоूрд▓्рдп / рдк्рд░рддि рд╢ेрдпрд░ рдЖрдп (EPS)

  • рд╕ाрдоाрди्рдпрддः P/E рдХрдо рд╣ो рдФрд░ рдХंрдкрдиी рдХी рдЧ्рд░ोрде рдЕрдЪ्рдЫी рд╣ो = рдмेрд╣рддрд░ рдоौрдХा

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг: FMCG рдХंрдкрдиिрдпां High P/E рдкрд░ рдЯ्рд░ेрдб рдХрд░рддी рд╣ैं, рдЬрдмрдХि PSU рдХрдо P/E рдкрд░।

(2) P/B Ratio (Price to Book Value Ratio)

  • рд╕ूрдд्рд░: рд╢ेрдпрд░ рдХा рдоूрд▓्рдп / рдк्рд░рддि рд╢ेрдпрд░ рдмुрдХ рд╡ैрд▓्рдпू

  • рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдмैंрдХों рдФрд░ рд╡िрдд्рддीрдп рдХंрдкрдиिрдпों рдоें рдЙрдкрдпोрдЧी

  • P/B < 1.5 рд╣ो рддो рд╢ेрдпрд░ рд╕рд╕्рддा рдоाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै (рд╕ंрджрд░्рднाрдиुрд╕ाрд░)

(3) EV/EBITDA (Enterprise Value / EBITDA)

  • рдпрд╣ рдХंрдкрдиी рдХे рдХुрд▓ рдоूрд▓्рдп рдХो рдЙрд╕рдХे рдСрдкрд░ेрдЯिंрдЧ рдк्рд░ॉрдлिрдЯ рд╕े рддुрд▓рдиा рдХрд░рддा рд╣ै

  • рдХрдо EV/EBITDA рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै рдХि рдХंрдкрдиी рд╕рд╕्рддी рд╣ै

(4) Dividend Yield

  • рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдбिрд╡िрдбेंрдб / рд╢ेрдпрд░ рдоूрд▓्рдп × 100

  • рдЕрдЧрд░ рдХंрдкрдиी рдиिрдпрдоिрдд рдбिрд╡िрдбेंрдб рджेрддी рд╣ै рдФрд░ рдпीрд▓्рдб > 2% рд╣ै, рддो рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдХो рдЖрдп рдХा рд▓ाрдн рдоिрд▓рддा рд╣ै


ЁЯУМ 10.3 рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдХрд░рдиे рдХे рддрд░ीрдХे

рддрд░ीрдХा рд╡िрд╡рд░рдг
ЁЯФН Relative Valuation Peer рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рддुрд▓рдиा (P/E, P/B, EV/EBITDA)
ЁЯУК Intrinsic Valuation DCF (Discounted Cash Flow), Asset Based Valuation
ЁЯзо Replacement Cost Method рдХिрд╕ी рдХंрдкрдиी рдХो рдлिрд░ рд╕े рдмрдиाрдиे рдоें рдХिрддрдиी рд▓ाрдЧрдд рд▓рдЧेрдЧी?

ЁЯУМ 10.4 рд╕рд╣ी рд╕рдордп рдФрд░ рд╕рд╣ी рдоूрд▓्рдп рдкрд░ рдЦрд░ीрджрдиे рдХी рдХрд▓ा

  • рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдмुрд▓ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдЕрдХ्рд╕рд░ рдХंрдкрдиिрдпां рдУрд╡рд░рд╡ैрд▓्рдпूрдб рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं

  • рдмाрдЬाрд░ рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдХे рд╕рдордп рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиिрдпों рдХो рдЫूрдЯ рдкрд░ рдЦрд░ीрджा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै

  • Margin of Safety рд░рдЦें – рдЙрдЪिрдд рдоूрд▓्рдп рд╕े 10-20% рдиीрдЪे рдЦрд░ीрджें

рдмेंрдЬाрдоिрди рдЧ्рд░ाрд╣рдо рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░:
"рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рд▓ाрдн рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХी рдоाрд░्рдЬिрди (Margin of Safety) рд╣ै।"


ЁЯУМ 10.5 рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдХे рд╕ंрдХेрддрдХ рдХрд╣ाँ рджेрдЦें?

  • Screener.in – рд╕рднी рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рд░ेрд╢िрдпो

  • Tickertape, Moneycontrol, Yahoo Finance – Peer Comparison

  • Annual Report / Investor Presentation – рдХंрдкрдиी рдХी рд╡ैрд▓्рдпू рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी


10.6 рд╡ैрд▓्рдпू рдЯ्рд░ैрдк рд╕े рдмрдЪाрд╡ рдХैрд╕े рдХрд░ें?

рд╕рд╕्рддा рд╢ेрдпрд░ рд╣рдоेрд╢ा рдЕрдЪ्рдЫा рдирд╣ीं рд╣ोрддा।

  • рджेрдЦें рдХि рдХрдо P/E рдпा P/B рдХा рдХाрд░рдг рдХ्рдпा рд╣ै?

  • рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдХे Fundamentals рдордЬрдмूрдд рд╣ैं?

  • рдХंрдкрдиी рдХे рдк्рд░рдоोрдЯрд░, рдХрд░्рдЬ़ рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рд░рдгрдиीрддि рдХो рдЬрд░ूрд░ рдЬांрдЪें।


ЁЯФЪ рдЕрдз्рдпाрдп рд╕ाрд░ांрд╢

"рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рддрднी рд╕ाрд░्рдердХ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬрдм рдЙрд╕े рд╕рд╣ी рджाрдо рдкрд░ рдЦрд░ीрджा рдЬाрдП।"

  • рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдХे рдЬрд░िрдП рдЖрдк рдЬाрди рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рд╢ेрдпрд░ рдЕрднी рдорд╣ंрдЧा рд╣ै рдпा рд╕рд╕्рддा

  • рд╣рдоेрд╢ा "Value Investing" рдХे рд╕िрдж्рдзांрдд рдХो рдЕрдкрдиाрдПं – рдЧुрдгрд╡рдд्рддा + рдЙрдЪिрдд рдоूрд▓्рдп

  • рднाрд╡рдиाрдУं рдоें рдмрд╣рдХрд░ рдирд╣ीं, рддрде्рдпों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдиिрд░्рдгрдп рд▓ें


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 11: рдХेрд╕ рд╕्рдЯрдбी – рд╕рдлрд▓ рдХंрдкрдиिрдпों рдХा рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг

(Case Studies: Fundamental Analysis of Successful Companies)

рдЗрд╕ рдЕрдз्рдпाрдп рдоें рд╣рдо рдХुрдЫ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдФрд░ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рднाрд░рддीрдп рдХंрдкрдиिрдпों рдХा рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдХрд░ेंрдЧे, рдЬिрд╕рд╕े рдЖрдкрдХो рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиे рдоें рдорджрдж рдоिрд▓ेрдЧी рдХि рдХैрд╕े рдПрдХ рдордЬрдмूрдд рдХंрдкрдиी рдХो рдкрд╣рдЪाрдиा рдЬाрдП।


ЁЯзк Case Study 1: Asian Paints Ltd.

ЁЯФ╣ рдЙрдж्рдпोрдЧ: рдкेंрдЯ рдФрд░ рдХोрдЯिंрдЧ्рд╕
ЁЯФ╣ рд╕्рдеाрдкрдиा: 1942
ЁЯФ╣ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдХैрдк: ₹3 рд▓ाрдЦ рдХрд░ोрдб़+
ЁЯФ╣ рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ:

  • рдоाрд░्рдХेрдЯ рд▓ीрдбрд░ (60% рд╕े рдЕрдзिрдХ рдоाрд░्рдХेрдЯ рд╢ेрдпрд░)

  • рдордЬрдмूрдд рдбिрд╕्рдЯ्рд░ीрдм्рдпूрд╢рди рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ

  • рд▓рдЧाрддाрд░ рдмрдв़рддी рдЖрдп рдФрд░ рдоुрдиाрдлा
    ЁЯФ╣ рдлाрдЗрдиेंрд╢िрдпрд▓ рдкॉрдЗंрдЯ्рд╕:

  • ROCE: ~30% (рдЙрдЪ्рдЪ рдоुрдиाрдлा рджрдХ्рд╖рддा)

  • Debt-to-Equity: рд▓рдЧрднрдЧ 0 (рдХрд░्рдЬ рдоुрдХ्рдд)

  • P/E Ratio: рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХृрдд рдЙрдЪ्рдЪ (рдм्рд░ांрдб рд╡ैрд▓्рдпू рдФрд░ рдЧ्рд░ोрде рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े)

ЁЯУШ рд╕ीрдЦ:

“рдм्рд░ांрдб, рдк्рд░рдмंрдзрди, рд╡िрддрд░рдг рдк्рд░рдгाрд▓ी рдФрд░ рд▓рдЧाрддाрд░ рд▓ाрдн – рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рд░ूрдк рд╕े рдПрдХ рдордЬрдмूрдд рдХंрдкрдиी।”


ЁЯзк Case Study 2: HDFC Bank

ЁЯФ╣ рдЙрдж्рдпोрдЧ: рдмैंрдХिंрдЧ рдФрд░ рд╡िрдд्рдд
ЁЯФ╣ рд╕्рдеाрдкрдиा: 1994
ЁЯФ╣ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдХैрдк: ₹12 рд▓ाрдЦ рдХрд░ोрдб़+
ЁЯФ╣ рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ:

  • рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рднрд░ोрд╕ेрдоंрдж рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рдмैंрдХ

  • рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЗрдиोрд╡ेрд╢рди рдоें рдЕрдЧ्рд░рдгी

  • рдХрдо NPA (Non-performing assets)
    ЁЯФ╣ рдлाрдЗрдиेंрд╢िрдпрд▓ рдкॉрдЗंрдЯ्рд╕:

  • Net Interest Margin (NIM): ~4.1% (рдЙрдЪ्рдЪ рд▓ाрдн)

  • CASA Ratio: ~45% (рд╕्рдеिрд░рддा рдФрд░ рд╕рд╕्рддे рдлंрдб)

  • Consistent EPS Growth

ЁЯУШ рд╕ीрдЦ:

“рд╕्рдеिрд░рддा, рдирд╡ाрдЪाрд░ рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдпрддा – рдордЬрдмूрдд рдмैंрдХिंрдЧ рдХंрдкрдиी рдХे рд╕ंрдХेрдд।”


ЁЯзк Case Study 3: Infosys Ltd.

ЁЯФ╣ рдЙрдж्рдпोрдЧ: IT рд╕ेрд╡ाрдПं рдФрд░ рдХंрд╕рд▓्рдЯिंрдЧ
ЁЯФ╣ рд╕्рдеाрдкрдиा: 1981
ЁЯФ╣ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдХैрдк: ₹6 рд▓ाрдЦ рдХрд░ोрдб़+
ЁЯФ╣ рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ:

  • рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдХ्рд▓ाрдЗंрдЯ рдмेрд╕

  • рд▓рдЧाрддाрд░ рд▓ाрднрджाрдпрдХ

  • рдЙрдЪ्рдЪ рдХॉрд░्рдкोрд░ेрдЯ рдЧрд╡рд░्рдиेंрд╕
    ЁЯФ╣ рдлाрдЗрдиेंрд╢िрдпрд▓ рдкॉрдЗंрдЯ्рд╕:

  • Profit Margin: ~20%

  • ROE: ~25%

  • Dividend Payout: рдиिрдпрдоिрдд

ЁЯУШ рд╕ीрдЦ:

“рдЗрдиोрд╡ेрд╢рди, рдХॉрд░्рдкोрд░ेрдЯ рдЧрд╡рд░्рдиेंрд╕ рдФрд░ рд╕्рдХेрд▓ेрдмिрд▓िрдЯी – IT рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдоें рдЧ्рд░ोрде рдХे рд╕्рддंрдн।”


ЁЯУМ рд╕ाрд░ांрд╢: рдХ्рдпा рд╕ीрдЦा рдЗрди рдХेрд╕ рд╕्рдЯрдбीрдЬ़ рд╕े?

рд╕ंрдХेрдд рдХ्рдпा рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै?
High ROE/ROCE рдкूंрдЬी рдХी рдХुрд╢рд▓рддा
рдХрдо рдХрд░्рдЬ рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрд░рддा
Consistent Profit Growth рдмिрдЬрдиेрд╕ рдХी рдордЬрдмूрддी
рдм्рд░ांрдб рдФрд░ рдоाрд░्рдХेрдЯ рд╢ेрдпрд░ рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзाрдд्рдордХ рд▓ाрдн
рдЕрдЪ्рдЫा рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рджीрд░्рдШрдХाрд▓िрдХ рдЧ्рд░ोрде рдХा рднрд░ोрд╕ा

ЁЯТб рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрдХ:

“рд╕िрд░्рдл рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдкрд░ рдирд╣ीं, рдХंрдкрдиी рдХी рдЧрд╣рд░ाрдИ рдкрд░ рдз्рдпाрди рджें।
рдЬो рдХंрдкрдиी рдЖрдЬ рдордЬрдмूрдд рд╣ै, рд╡рд╣ी рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рд╕ंрдкрдд्рддि рдмрди рд╕рдХрддी рд╣ै।”


ЁЯФ╖ рдЕрдз्рдпाрдп 12: рдЕंрддिрдо рд╕ाрд░ांрд╢ – рдиिрд╡ेрд╢ рдХे 10 рдЧोрд▓्рдбрди рд░ूрд▓्рд╕

(Chapter 12: Final Summary – 10 Golden Rules of Fundamental Investing)

рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдПрдиाрд▓िрд╕िрд╕ рдПрдХ рдЧрд╣рд░ा рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХрдкूрд░्рдг рддрд░ीрдХा рд╣ै рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиे рдХा। рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рд╕рднी рдЕрдз्рдпाрдпों рдоें рдЖрдкрдиे рдХंрдкрдиी рдХे рдЖंрдХрдб़ों, рдоॉрдбрд▓, рдк्рд░рдмंрдзрди рдФрд░ рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдХो рд╕рдордЭрдиा рд╕ीрдЦा। рдЕрдм рдЕंрдд рдоें, рдХुрдЫ рдЧोрд▓्рдбрди рд░ूрд▓्рд╕ рдЬो рд╣рд░ рдиिрд╡ेрд╢рдХ рдХो рдпाрдж рд░рдЦрдиे рдЪाрд╣िрдП:


1. рдХंрдкрдиी рдХो рд╕рдордЭे рдмिрдиा рдиिрд╡ेрд╢ рди рдХрд░ें

рдЬिрд╕ рдХंрдкрдиी рдоें рдкैрд╕ा рд▓рдЧा рд░рд╣े рд╣ैं, рдЙрд╕рдХा рдмिрдЬрдиेрд╕ рдоॉрдбрд▓ рдФрд░ рдЧ्рд░ोрде рдк्рд▓ाрди рдЬрд░ूрд░ рд╕рдордЭें।


2. рдзैрд░्рдп рд░рдЦें – рдЬрд▓्рджी рдкैрд╕ा рджोрдЧुрдиा рдирд╣ीं рд╣ोрддा

рдиिрд╡ेрд╢ рдПрдХ рдоैрд░ाрдерди рд╣ै, рд╕्рдк्рд░िंрдЯ рдирд╣ीं। рдЕрдЪ्рдЫे рд░िрдЯрд░्рди рдХे рд▓िрдП рд╕рдордп рджें।


3. рдордЬрдмूрдд рдмैрд▓ेंрд╕ рд╢ीрдЯ рд╡ाрд▓ी рдХंрдкрдиिрдпों рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рджें

рдХрдо рдХрд░्рдЬ, рд╕्рдеिрд░ рдХрдоाрдИ, рдФрд░ рдЙрдЪ्рдЪ ROE/RoCE рдХंрдкрдиिрдпाँ рдЬ्рдпाрджा рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ोрддी рд╣ैं।


4. рдмाрдЬाрд░ рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рд╕े рд╡िрдЪрд▓िрдд рди рд╣ों

рд╢ॉрд░्рдЯ рдЯрд░्рдо рд╡ोрд▓ाрдЯिрд▓िрдЯी рдХो рдирдЬрд░рдЕंрджाрдЬ рдХрд░ें, рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдкрд░ рдЯिрдХे рд░рд╣ें।


5. рд╡ैрд▓्рдпूрдПрд╢рди рдЪेрдХ рдХрд░ें – рдХोрдИ рд╕्рдЯॉрдХ рдорд╣ंрдЧा рди рдЦрд░ीрджें

P/E, P/B, EV/EBITDA рдЖрджि рд░ेрд╢िрдпो рджेрдЦрдХрд░ рдХीрдордд рд╕рдордЭें।


6. рдиिрдпрдоिрдд рд░ूрдк рд╕े рдХंрдкрдиी рдХा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдЯ्рд░ैрдХ рдХрд░ें

рддिрдоाрд╣ी рдкрд░िрдгाрдо, рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдФрд░ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рдХрдоेंрдЯ्рд░ी рдХो рдкрдв़рддे рд░рд╣ें।


7. рд╡िрд╡िрдзрддा рд░рдЦें (Diversification is key)

4–5 рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕ेрдХ्рдЯрд░्рд╕ рдХी рдХंрдкрдиिрдпों рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░ें, рддाрдХि рдЬोрдЦिрдо рд╕ंрддुрд▓िрдд рд╣ो।


8. рдЬрдм рд╕ंрджेрд╣ рд╣ो – рди рдХрд░ें рдиिрд╡ेрд╢ (When in doubt, stay out)

рдЬрдм рдХोрдИ рдХंрдкрдиी рдпा рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдЖрдкрдХो рд╕рдордЭ рди рдЖрдП, рддो рдЙрд╕рд╕े рджूрд░ рд░рд╣ें।


9. рдШाрдЯे рдоें рдмेрдЪрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╕ोрдЪें – рдХ्рдпा рдХंрдкрдиी рдЦрд░ाрдм рд╣ै рдпा рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдЧिрд░ा рд╣ै?

рдХेрд╡рд▓ рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдЧिрд░рдиे рд╕े рдШрдмрд░ाрдХрд░ рдмेрдЪрдиा рдЧрд▓рдд рдиिрд░्рдгрдп рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।


10. рдЦुрдж рдкрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд░рдЦें рдФрд░ рд▓рдЧाрддाрд░ рд╕ीрдЦрддे рд░рд╣ें

рдмाрдЬाрд░ рдоें рд╕рднी рд╕ीрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं। рдЧрд▓рддिрдпाँ рднी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ैं।


ЁЯФЪ рдкुрд╕्рддрдХ рдХा рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ (Conclusion)

"рд╕рд╣ी рдЬाрдирдХाрд░ी, рд╕рдЯीрдХ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдФрд░ рд╕्рдеिрд░ рдоाрдирд╕िрдХрддा –
рдпрд╣ी рддीрди рд╕्рддंрдн рд╣ैं рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдиिрд╡ेрд╢ рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХे।"

рдпрджि рдЖрдк рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдХो рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рд╕рдордЭрдХрд░ рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рддे рд╣ैं,
рддो рди рдХेрд╡рд▓ рдкैрд╕ा, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╢ांрддि рднी рдХрдоाрддे рд╣ैं।



рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ

рдЗрд╕ рдм्рд▓ॉрдЧ рд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдкोрд╕्рдЯ

рд╕рд░्рд╡ांрдЧीрдг рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдЪाрд░ рд╕्рддंрдн: рддрди, рдорди, рдзрди, рдЬрди | Trade on Money | Blog 122

Elliott Wave Theory details explanation in Hindi | Trade on Money | Blog 84

рдмाрдЗрдХ рдмीрдоा рдЧाрдЗрдб: рдЖрдкрдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рдЖрдкрдХी рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी (Part - 03) | Trade on Money | Blog 118